Đài tưởng niệm nạn nhân COVID-19: Huy động trí tuệ xã hội cho một biểu tượng vĩnh cửu

Admin

08:02 02/11/2025

Việc chính quyền TP.HCM quyết định sử dụng khu đất 'kim cương' rộng 3,7ha ở số 1 Lý Thái Tổ để xây dựng công viên và ở đó sẽ có đài tưởng niệm nạn nhân COVID-19 đã được sự ủng hộ gần như tuyệt đối từ người dân.

Công trình đài tưởng niệm nạn nhân COVID-19 dự kiến đặt tại khu đất số 1 Lý Thái Tổ, phường Vườn Lài, TP.HCM - Ảnh: PHƯƠNG NHI

Ở Việt Nam có rất nhiều tượng đài nhưng có lẽ đây là một trong số loại đề bài khó nhất và chứa đựng sự kỳ vọng lớn nhất của toàn thể nhân dân TP.HCM.

Việc xây dựng hình hài một công viên cây xanh và đưa vào sử dụng sớm là điều không khó nhưng biểu tượng (tạm gọi như vậy) về nạn

Nhân viên y tế làm việc tại Khoa cấp cứu bệnh viện Hồi sức COVID TP Thủ Đức - Ảnh: DUYÊN PHAN

Câu hỏi thứ hai, đó chỉ là một đài tưởng niệm hay không gian tưởng niệm. 

Hai khái niệm này khác nhau, đài tưởng niệm chỉ đơn giản là một khối vật chất mô tả một chủ đề (ở đây được hiểu là sự mất mát của nạn nhân), còn không gian tưởng niệm rộng lớn hơn không chỉ có tượng đài, văn bia mà còn có nhà tưởng niệm trưng bày những hiện vật, những hình ảnh, âm thanh về thời khắc lịch sử đó và có thể còn có cả bàn thờ truyền thống và chỗ tạm dừng chân cho hàng ngàn trẻ mồ côi và người dân cả nước về thăm viếng.

Câu hỏi thứ ba, đây là công viên công cộng hay công viên chuyên đề? Nghĩa là đài tưởng niệm nằm lẫn trong công viên cây xanh hay tách riêng ra một khu vực trong công viên.

Theo nghĩa thông thường thì công viên công cộng là nơi vui chơi giải trí, thư giãn. Ở đó có các hoạt động tự do như dạo chơi, nhảy múa, thể dục thể thao, có khu vui chơi dành cho trẻ em, có khu vực ẩm thực và có khi tổ chức các hội chợ. Người dân ăn mặc cũng tự do không theo một khuôn phép nào.

Trong không gian như thế, có một đài tưởng niệm những người đã khuất và một lư hương nhang khói liệu có phù hợp? Thông thường, ở công viên công cộng có các tượng trang trí vui vẻ, còn nếu là tượng đài thì thiên về danh nhân văn hóa hay anh hùng dân tộc.

Dù muốn hay không thì công viên số 1 Lý Thái Tổ cũng cần có một cái tên và nó sẽ là một công viên đa nghĩa, không đơn thuần chỉ là công viên vui chơi giải trí. Nó sẽ là công trình để đời của TP.HCM, do vậy phần tưởng niệm nên chậm lại một chút, không nhất thiết phải là trước Tết 2026, có thể khánh thành vào ngày 19-11-2026 (19-11 là ngày tưởng niệm các nạn nhân). Từ nay đến đó tròn một năm, thời gian đủ để tròn đầy ý tưởng và hiện thực hóa trên thực tế.

Bạn đọc Tuổi Trẻ ủng hộ chủ trương xây Đài tưởng niệm nạn nhân COVID-19

Bạn đọc Quốc nhấn mạnh: 'Đại dịch COVID-19 đã cướp đi bao nhiêu sinh mạng, làm đài tưởng niệm để nhắc nhở chúng ta trân trọng những gì đang có, luôn nhớ về những người đã mất'.