Tuổi trẻ, sức khỏe, niềm vui
Mùa xuân là mùa của hoa và của nhan sắc. Có nhan sắc nào mà không có tuổi trẻ, sức khỏe, niềm vui? Một gương mặt đẹp rạng ngời hẳn phải má hồng, da căng đầy sức khỏe và mắt long lanh chứa cả trời vui...
Tết đến xuân về, câu đối đỏ, nụ cười xuân
1.
Và tôi muốn nói với bạn về
Đón xuân, gia đình sum họp, mong sức khỏe và hạnh phúc - Ảnh: Q.ĐỊNH
3.
Người có sức khỏe xã hội tốt tạo được những mối giao tiếp xã hội vui tươi, có ích. Trong môi trường Việt, những mối giao tiếp như vậy giúp cá nhân dễ xoay xở khi gặp khó khăn, giúp dễ có cơ hội làm ăn hay có công ăn việc làm.
Trong môi trường phương Tây cũng vậy, tiêu chuẩn chọn nhân viên thường yêu cầu năng lực tìm kiếm và xây dựng, duy trì quan hệ cá nhân, làm việc nhóm, mạng... Đó cũng là tiêu chuẩn chọn đối tác làm ăn.
Tất cả những tiêu chuẩn đó đều cần sức khỏe xã hội tốt.
Sức khỏe xã hội tốt không chỉ giúp tạo mối giao tiếp ngoài xã hội, mà còn giúp sự cân bằng giữa đời sống cá nhân với xã hội, giữa đời sống chuyên môn với các mặt khác của cuộc sống. Nó cũng giúp giải quyết mâu thuẫn giữa nhu cầu đặc biệt của riêng ta với những yêu cầu của xã hội.
Sức khỏe xã hội tốt cũng giúp tạo sự giao tiếp thành công nơi riêng tư, trong gia đình, với vợ (chồng) con. Và cũng tạo mối giao kết giữa ta với ta, nghĩa là chính mình hài lòng với mình!
Các nhà xã hội học nghiên cứu về sức khỏe xã hội đã công bố rằng mối giao tiếp xã hội là một phần sống còn của sức khỏe tổng quát và sự vui sống. Các mối giao tiếp xã hội, thông qua việc giúp sự cân bằng cuộc sống, có vai trò đặc biệt bảo vệ sức khỏe tinh thần.
Cuộc sống cân bằng và sức khỏe tinh thần tốt cũng giúp hệ kích thích tố điều hòa hơn, hệ miễn dịch hữu hiệu hơn khiến cơ thể dễ chống lại bệnh tật hơn, nghĩa là giúp củng cố sức khỏe thể chất. Vậy sức khỏe xã hội rất quan trọng vì giúp sức khỏe thể trạng và sức khỏe tinh thần phát triển vững chắc hơn.
Như vậy, sức khỏe xã hội tốt giúp người ta mạnh khỏe, thành đạt, có vị trí xã hội và có tài sản - những điều kiện cần cho một cuộc sống hạnh phúc.
4.
Không phải trẻ em nào cũng may mắn có tuổi thơ hạnh phúc, được chăm sóc chu đáo. Các bậc cha mẹ cần biết rằng sự chăm sóc đúng đắn giúp con mình lớn lên với sức khỏe xã hội tốt. Điều này ảnh hưởng tích cực trên sự phát triển toàn diện về sau, giúp trẻ lớn lên dễ thành công trên nhiều mặt của đời sống và hưởng hạnh phúc lâu bền.
Cha mẹ thương con nhưng chưa chắc biết cách chăm sóc con theo khoa học. Cách chăm sóc con theo nếp cũ thiếu khoa học vẫn còn thấy ở không ít bậc cha mẹ, nhất là ở thôn quê. Thí dụ nếp cũ cho rằng cha mẹ không nên gần gũi con nhiều quá vì khiến trẻ dễ ngươi, khó dạy; không nên khen con vì khiến trẻ tự kiêu, tự mãn. Họ không biết đang đưa con mình vào tâm trạng cô đơn, rụt rè, tự ti có hại cho sức khỏe xã hội của con.
Trẻ em cần được phát triển lòng tự tín, tự trọng, tự thấy giá trị của mình. Trẻ cần được truyền dạy tinh thần phê phán đi đôi với cách trình bày ý kiến phản biện ôn hòa và đề ra giải pháp hữu hiệu. Cha mẹ, người lớn cần truyền bá tinh thần, khêu gợi cảm hứng cho trẻ tôn trọng và thông cảm người khác.
Các tính cách kiên nhẫn, chịu khó, tự giải quyết vấn đề khi gặp trở ngại, có trách nhiệm với bổn phận của mình... cần được trẻ tiếp thu.
Trẻ cũng cần được chỉ bảo và thực hành những kỹ năng như cách trình bày ý kiến rõ ràng và cách lắng nghe người khác, cách tìm và đọc tài liệu, cách chơi với bạn...
Điều quan trọng là trẻ cần được tạo điều kiện vui chơi, tập thể thao, nghệ thuật thay vì nhồi nhét bài vở; được tạo điều kiện quan sát sự vật và sự việc thay vì bị bịt mắt; được đưa đi chơi trong thiên nhiên thay vì bị giam giữa các bức tường; được khuyến khích tạo giao tiếp thực thay vì dán mắt vào màn hình, làm từ thiện thay vì sống ích kỷ...
Tất cả nhằm đào tạo trẻ có tinh thần tôn trọng và yêu người, có trách nhiệm, yêu môi trường thiên nhiên, sống vì người, chan hòa trong xã hội. Lợi ích vô cùng lớn vì sức khỏe xã hội giúp trẻ phát triển thể trạng và trí óc, tiếp thu kiến thức mau chóng, biết tự điều chỉnh và thích nghi.
Đừng để trẻ rơi vào tự ti, nóng nảy, cáu giận, cô độc, trầm cảm... rồi mới quan tâm thì e những tổn thương theo trẻ lâu dài trong tiến trình trưởng thành, tai hại cho sức khỏe xã hội!
"Đào tạo một trẻ em mạnh mẽ dễ hơn sửa một người lớn đã hỏng" (Frederick Douglass)
5.
Người trưởng thành nếu có tuổi thơ được chăm sóc hữu hiệu sẽ phát triển cá tính thích hợp với thiết lập các mối giao tiếp xã hội lành mạnh. Người trưởng thành không có điều kiện đó vẫn có thể là một nhà giao tiếp xã hội xuất sắc. Người trưởng thành có quan sát xã hội, có chiêm nghiệm lẽ được thua cuộc đời sẽ tự rút ra bài học cho chính mình...
Vấn đề là người trưởng thành cần những kỹ năng mềm gì để có sức khỏe xã hội tốt?
Có lẽ ba kỹ năng quan trọng nhất là:
a) Kỹ năng lắng nghe, nghe chăm chú và thể hiện sự quan tâm. Tuyệt đối tránh lơ đãng hay chỉ quan tâm tới vấn đề của mình!
b) Kỹ năng trình bày ý kiến, cảm nhận và cảm xúc một cách rõ ràng và lịch sự.
c) Kỹ năng giải quyết bất đồng ý kiến. Việc giải quyết bất đồng một cách ôn hòa và tôn trọng ý kiến nhau là cách rất tốt duy trì giao tiếp xã hội.
Cần duy trì giao tiếp đã có, nhất là với gia đình và bạn cũ như bạn thời đi học. Đây là nền tảng của giao tiếp xã hội. Thường xuyên tiếp xúc, tạo nhu cầu và cảm giác cần nhau! Cùng lúc tham gia các nhóm giao tiếp mới.
Cuối năm tiệc tùng liên miên, giữ sức khỏe ra sao?Nên chọn nhóm giao tiếp có cùng lợi ích hay cùng mối quan tâm. Thí dụ một nhà khoa học trước nay thường chỉ giao tiếp trong các nhóm chuyên môn, nay bước sang lĩnh vực văn chương thì giao tiếp thêm với giới viết lách, nghệ sĩ.
Hiện nay nhiều tổ chức xã hội đang tổ chức nhiều cuộc thảo luận, trò chuyện. Tham dự các sự kiện này dù tại chỗ hay trực tuyến đều giúp mở rộng nhóm giao tiếp mới, thêm bạn mới. Lại có những nhóm giao tiếp khiêu vũ, thể thao, cà phê sưu tầm, thời sự... đều rất thú vị.
Về mặt thực hành, có vài điều có thể nhắn nhủ nhau như sau...
Có người ý thức tầm quan trọng của sức khỏe xã hội, nhưng ngại ngần, lo lắng, chỉ nghĩ tới giao tiếp đã thấy "run" rồi. Các bạn nên giao tiếp trong nhóm nhỏ trước, sau lần lần lan sang nhóm đông hơn. Nên tập trình bày ý nghĩ đơn giản trước, lần lần trình bày ý phức tạp sau...
Thực ra vấn đề không rắc rối lắm. Tất cả đi từ tấm lòng muốn kết giao, người quan tâm tới người khác và muốn giúp đỡ người khác chắc chắn là người dễ kết giao. Người luôn lạc quan, yêu đời tỏa năng lượng tích cực ra xung quanh, người ấy chắc chắn nằm trong tầm ngắm của nhiều mối giao tiếp lành mạnh, bền vững.
Đầu xuân bàn về sức khỏe xã hội, một khái niệm gần đây, chúng ta không quên lời nhà hiền triết Hy Lạp Aristotle - người ra đời hai ngàn rưỡi năm trước: "Con người là một sinh vật xã hội".
Tết dài, trời lạnh, chú ý gì để trẻ nhỏ tránh bệnh?