Bộ trưởng Công Thương nói về xu hướng không thể đảo ngược, cạnh tranh gay gắt

Nhân dịp đầu xuân, PV Tiền Phong đã có cuộc trao đổi với

Xuất khẩu xanh, bền vững đang trở thành xu hướng tất yếu trong bối cảnh toàn cầu hiện nay.

Tuy nhiên, phần lớn doanh nghiệp vừa và nhỏ (SMEs) vẫn gặp khó khăn trong việc đáp ứng các yêu cầu này do hạn chế về nguồn lực tài chính, công nghệ, và năng lực quản trị. Đặc biệt với các quy định mới như Cơ chế điều chỉnh carbon xuyên biên giới (CBAM) của EU sẽ đặt ra nhiều thách thức.

Cũng phải nhìn nhận chuyển đổi sang sản xuất xanh không chỉ là áp lực mà còn mở ra nhiều cơ hội cho doanh nghiệp Việt. Theo đó, các sản phẩm đáp ứng tiêu chuẩn xanh sẽ được ưu tiên hơn tại các thị trường phát triển, đặc biệt là EU - đối tác thương mại lớn của Việt Nam. Những sản phẩm này còn được định giá cao hơn, được các tổ chức quốc tế ưu đãi nguồn vốn cho sản xuất...

Để nắm bắt được cơ hội, doanh nghiệp Việt Nam cần chủ động hơn trong việc chuyển đổi sản xuất; đầu tư vào công nghệ sạch, năng lượng tái tạo và nâng cao nhận thức về tiêu chuẩn xanh.

Chuẩn bị tâm thế cạnh tranh ngày càng gay gắt

- Hiện xu hướng bảo hộ thương mại, các rào cản thuế quan và phi thuế quan ngày càng gia tăng dự báo sẽ tác động không nhỏ đến hoạt động của các doanh nghiệp Việt. Bộ trưởng đánh giá ra sao về triển vọng hoạt động xuất nhập khẩu trong năm 2025.

Trong năm 2025, hoạt động xuất nhập khẩu của Việt Nam được kỳ vọng tiếp tục duy trì đà tăng trưởng nhờ nền tảng vững chắc từ các Hiệp định thương mại tự do đã ký kết và sự phục hồi của chuỗi cung ứng toàn cầu.

Các FTA thế hệ mới như CPTPP, EVFTA, RCEP sẽ tiếp tục là động lực quan trọng thúc đẩy xuất khẩu. Thị trường EU và các nước thành viên CPTPP được dự báo sẽ tăng nhu cầu nhập khẩu nhờ chính sách cắt giảm thuế quan và ưu đãi thương mại. Bên cạnh đó, xu hướng chuyển dịch chuỗi cung ứng từ Trung Quốc sang các quốc gia Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam đang tạo thêm cơ hội thu hút đầu tư nước ngoài. Các ngành xuất khẩu chủ lực như điện tử, dệt may, và nông sản được kỳ vọng sẽ hưởng lợi từ xu hướng này.

Ở chiều ngược lại, nhập khẩu các nguyên liệu, thiết bị công nghệ cao phục vụ sản xuất cũng sẽ gia tăng, phản ánh sự chuyển dịch theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa của nền kinh tế.

Tuy nhiên, trong bối cảnh kinh tế thế giới còn tiềm ẩn nhiều biến động, xuất nhập khẩu của Việt Nam vẫn sẽ đối diện với nhiều thách thức như tình hình xung đột chính trị, quân sự chưa có dấu hiệu hạ nhiệt ở một số khu vực có thể ảnh hưởng đến chuỗi cung ứng hàng hóa.

Các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới sẽ tiếp tục là động lực quan trọng thúc đẩy xuất khẩu trong năm 2025. Ảnh: Như Ý.

Đặc biệt, sự thay đổi chính sách của các nền kinh tế lớn có thể ảnh hưởng đa chiều đến hoạt động xuất nhập khẩu của Việt Nam. Đi kèm với đó là vấn đề gia tăng rào cản thương mại, đặc biệt là các tiêu chuẩn khắt khe hơn về xanh hóa môi trường, giảm phát thải, truy xuất nguồn gốc hay phát triển bền vững sẽ tạo ra thách thức lớn cho hoạt động xuất khẩu của Việt Nam.

Sự cạnh tranh ngày càng gay gắt từ các nước trong khu vực như Thái Lan, Indonesia… khi các quốc gia này có xu hướng thúc đẩy xuất khẩu bằng các chính sách hỗ trợ mạnh mẽ sẽ làm gia tăng áp lực cạnh tranh với hàng hóa Việt Nam.

Trong bối cảnh xu hướng bảo hộ thương mại ngày càng gia tăng, cùng với việc các rào cản thuế quan và phi thuế quan trở nên đa dạng và phức tạp, doanh nghiệp Việt Nam cần chủ động thích ứng với môi trường thương mại quốc tế nhiều biến động.

Các doanh nghiệp cần nắm vững quy định và chính sách thương mại, thường xuyên cập nhật thông tin về các biện pháp bảo hộ, rào cản thương mại từ các đối tác quốc tế; chủ động tìm kiếm, khai thác các thị trường tiềm năng mới và điều chỉnh cơ cấu sản phẩm xuất khẩu để phù hợp với nhu cầu và quy định của từng thị trường; trang bị kiến thức về phòng vệ thương mại... Đặc biệt, doanh nghiệp xuất khẩu cần chú trọng các yếu tố phát triển bền vững như sản xuất xanh, giảm phát thải carbon, nhằm đáp ứng xu hướng tiêu dùng và yêu cầu từ các thị trường phát triển.

- Xin cảm ơn Bộ trưởng!