Thu phí dùng tạm đường, vỉa hè ở TP.HCM: Nơi đã làm, nơi vẫn 'án binh bất động'
Từ tháng 5-2024, TP.HCM đã bắt đầu thực hiện đề án thu phí sử dụng tạm thời lòng đường, vỉa hè tại một số tuyến đường được quy định. Một số địa phương đã làm và dần vào guồng trong khi nhiều nơi khác vẫn chưa thể thực hiện.
Lực lượng trật tự đô thị quận Bình Thạnh tuần tra lập lại trật tự ở đường Vạn Kiếp tối 25-2 - Ảnh: CHÂU TUẤN
Một số nơi ở quận 1, 3, 10 đã tiên phong triển khai đề án. Hiện nay, tại những khu vực này, người dân và doanh nghiệp có thể đăng ký sử dụng tạm thời 
Nhiều hàng quán ở đường Nguyễn Gia Trí (quận Bình Thạnh, TP.HCM) tái lấn chiếm sau khi lực lượng trật tự đô thị rời đi. Ghi nhận tối 25-2 - Ảnh: CHÂU TUẤN
Đại diện Phòng quản lý đô thị quận 1 cho biết quận đã thu vào ngân sách hơn 2,8 tỉ đồng với 542 trường hợp đã đóng phí cho việc dùng tạm lòng đường, vỉa hè.
Điều chỉnh phù hợp luật mới và nhân rộng
Trao đổi với Tuổi Trẻ ngày 26-2, ông Đỗ Ngọc Hải - trưởng Phòng quản lý khai thác hạ tầng giao thông đường bộ (Sở Giao thông công chánh TP.HCM) - cho biết nghị định 168 về quản lý, sử dụng đường bộ, dự kiến có hiệu lực từ đầu năm 2025, có một số thay đổi quan trọng so với Luật Giao thông đường bộ năm 2008 và liên quan đến nghị định 32.
Do đó, Sở Giao thông công chánh TP.HCM đang rà soát, tham mưu và đề xuất UBND TP.HCM điều chỉnh, đánh giá lại các quy định để đảm bảo phù hợp với tình hình thực tế.
Trong khi chờ hướng rà soát, điều chỉnh cụ thể về việc sử dụng tạm vỉa hè, lòng đường có thu phí, các địa phương vẫn cần phải tập trung xử lý tình trạng lấn chiếm, xem đây là bước đầu tiên và điều kiện cần thiết để tiến tới quản lý hiệu quả hơn.
Tuy nhiên theo ông Hải, thời gian gần đây, các địa phương ít gửi báo cáo thống kê về tình trạng lấn chiếm vỉa hè và tiến độ tham gia đề án.
Người dân còn tâm lý xem vỉa hè - lòng đường trước nhà là "của nhà mình". Từ đó, dẫn tới tình trạng lấn chiếm lòng đường, vỉa hè và gây khó khăn cho việc triển khai quản lý lòng đường, vỉa hè.
Về chủ trương thu phí sử dụng vỉa hè, lòng đường, ông Hải nhấn mạnh đây là một chính sách mới, sẽ được triển khai linh hoạt, phù hợp với điều kiện thực tế, đồng thời tính đến tác động đối với sinh kế của một bộ phận người dân.
Các địa phương cần đề xuất giải pháp phù hợp, chẳng hạn như tổ chức các khu vực mua bán tập trung để hỗ trợ người dân.
"Để thực hiện tốt việc quản lý lòng đường, vỉa hè, cần tăng cường giám sát và nâng cao mức xử lý, xử phạt đối với các trường hợp vi phạm", ông Hải nhấn mạnh.
Thủ tục đăng ký có dễ dàng?
Theo quy định, để được sử dụng vỉa hè hoặc lòng đường có thu phí, cá nhân và doanh nghiệp phải làm hồ sơ đăng ký tại UBND quận/huyện.
Hồ sơ bao gồm đơn xin phép, bản vẽ mô tả khu vực sử dụng và cam kết tuân thủ quy định. Thời gian giải quyết theo ghi nhận khoảng 5 ngày làm việc.
Dù vậy, nhiều hộ kinh doanh mong rằng thủ tục cần được đơn giản hóa, phổ biến rộng rãi hơn qua các ứng dụng.
Hiện nay, quận 1 là địa phương đã áp dụng thu phí qua ứng dụng điện tử giúp người dân dễ dàng tra cứu, đảm bảo minh bạch, tránh thất thoát. Tuy nhiên ở nhiều nơi, việc giám sát vẫn còn hạn chế và chủ yếu dựa vào thủ công.
Với các tuyến đường thí điểm thu phí vỉa hè qua ứng dụng, người dân có thể tra cứu nhanh chóng chức năng hè phố tại vị trí số nhà cụ thể, thông qua bản đồ số hè phố.
Quận 1 cũng triển khai ứng dụng thu phí, lệ phí trực tiếp nộp vào ngân sách nhà nước ưu tiên không dùng tiền mặt để tạo thuận lợi cho người dân.
Quận Bình Thạnh lập lại trật tự vỉa hè trong đêm, có trường hợp tái lấn chiếm ngay sau đó