'Điểm mặt' 5 loại nấm độc nguy hiểm, cách sơ cứu khi ngộ độc nấm
So với các loại ngộ độc khác, ngộ độc nấm xảy ra ít hơn về số ca nhưng tỉ lệ tử vong lại rất cao. Do đó, phòng ngừa ngộ độc nấm là rất quan trọng vì nhiều loại nấm hoang dại có thể gây ngộ độc nặng, thậm chí tử vong.
Hình ảnh mô phỏng nấm tán trắng, còn gọi là “thiên thần hủy diệt” - một trong những loại nấm cực độc - Ảnh: Cục ATTP
Theo Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế), mùa xuân, thời tiết ấm, ẩm rất thuận lợi cho các loài
Hình ảnh mô phỏng nấm lưới đỏ - Ảnh: Cục ATTP
Cuối cùng là nấm lưới đỏ có lưới màu đỏ cam rủ xuống từ mũ nấm, thân rỗng. Loại này ít gây chết người nhưng có thể gây rối loạn tiêu hóa nếu ăn sống.
"Một số loại nấm độc rất giống nấm ăn nên dễ nhầm lẫn. Do đó không nên hái nấm dại trong rừng, đặc biệt là nấm có vòng cuống và bao gốc vì đa phần là nấm độc. Dù nấm có vị ngọt hoặc không đắng vẫn có thể chứa độc tố mạnh", Cục An toàn thực phẩm thông tin.
Sơ cứu ngộ độc nấm thế nào?
So với các loại ngộ độc khác thì ngộ độc nấm xảy ra ít hơn về số ca, nhưng tỉ lệ tử vong lại rất cao. Do đó, nếu hay đi rừng hoặc du lịch vùng cao, có thể tham khảo gợi ý các bước sơ cứu khi nghi ngờ ngộ độc nấm để xử lý kịp thời trước khi đưa nạn nhân đến cơ sở y tế như:
Gây nôn càng sớm càng tốt (nếu nạn nhân còn tỉnh táo). Cho nạn nhân uống nhiều nước ấm và móc họng để nôn ra hết phần nấm còn sót trong dạ dày.
Lưu ý không gây nôn nếu nạn nhân có dấu hiệu co giật, hôn mê, hoặc không kiểm soát được đường thở (dễ gây sặc).
Nếu có sẵn, cho uống than hoạt tính (dạng viên hoặc bột) để hấp thụ bớt độc tố: Liều khuyến nghị 1g/kg cân nặng.
Tuyệt đối không tự ý chữa tại nhà bằng mẹo dân gian. Tránh dùng các mẹo như uống nước dừa, nước đường hay rượu, vì rượu có thể làm tăng hấp thu độc tố nấm.
Đặt nạn nhân nằm yên, giữ ấm cơ thể, theo dõi sát các dấu hiệu như đau bụng dữ dội, tiêu chảy, nôn liên tục, chóng mặt hoặc khó thở.
Đưa ngay đến bệnh viện càng sớm càng tốt vì độc tố nấm, đặc biệt là amatoxin, có thể gây suy gan, suy thận nhanh chóng trong 6-12 giờ sau khi ăn. Mang theo mẫu nấm còn sót lại hoặc phần thức ăn có nấm để bác sĩ phân tích dễ dàng hơn.
Phòng ngừa ngộ độc nấm
Không ăn nấm lạ, không rõ nguồn gốc. Chỉ ăn các loại nấm được biết chắc chắn là nấm ăn an toàn và có nguồn gốc rõ ràng (mua tại siêu thị, cửa hàng uy tín). Không hái hoặc ăn nấm mọc hoang trong rừng, ngoài đồng nếu không có kiến thức nhận diện nấm.
Không dựa vào kinh nghiệm dân gian. Các mẹo như "nấm lành sẽ không làm đen đũa bạc" hay "nấm độc có màu sắc sặc sỡ" không chính xác và có thể gây nhầm lẫn. Một số nấm độc trông rất giống nấm thường, thậm chí có mùi thơm và vị ngon.
Kiểm tra kỹ trước khi chế biến. Loại bỏ các nấm có dấu hiệu lạ như dập nát, chảy nước, nấm bị héo, có mùi lạ. Không ăn nấm đã quá già hoặc bị hư hỏng.
Dù là nấm an toàn cũng nên nấu chín kỹ, tránh ăn nấm sống hoặc nấm tái vì dễ gây rối loạn tiêu hóa.
Không bảo quản nấm quá lâu. Nấm tươi nên được sử dụng trong 1-2 ngày sau khi mua. Nếu dùng nấm khô hoặc nấm đóng gói thì phải kiểm tra hạn sử dụng, điều kiện bảo quản.
4 quan niệm sai lầm về nấm độc
Nấm độc thường có màu sặc sỡ: Trên thực tế có những loại nấm cực độc như nấm tán trắng có bề ngoài màu trắng sữa nên nhiều người dễ nhầm lẫn với các loại nấm ăn được. Vì thế để phân biệt nấm độc tán trắng với các loại nấm trắng ăn được không đơn giản ngay cả với các nhân viên y tế cũng như người giàu kinh nghiệm.
Nấm bị sâu bọ ăn là nấm không độc: Thực tế các loài nấm độc đều bị kiến, sâu bọ, ốc sên ăn.
Thử cho động vật (gà, chó, chuột...) ăn trước nếu sau 1 - 2 giờ động vật không chết hoặc không bị ngộ độc là nấm không độc: Điều này chỉ đúng đối với một số loài nấm tác dụng nhanh. Đối với các loài nấm gây chết người thường có tác dụng chậm (12 - 24 giờ mới có triệu chứng đầu tiên) nên không thể nhận biết ngay và động vật chỉ chết sau khi ăn nấm 4 -5 ngày.
Thử nấm bằng đũa, thìa, dây chuyền... làm bằng bạc, nếu thấy đổi màu xám đen thì là nấm độc: Điều này hoàn toàn sai bởi các loại độc tố của nấm không tác dụng đối với bạc nên không gây đổi màu.
Ăn phải nấm độc hái trong rừng, hai vợ chồng tử vong