Vai trò của báo chí trong bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng

Là người người sáng lập báo chí cách mạng Việt Nam, Lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc - Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ ra rằng: Báo chí không chỉ là người tuyên truyền tập thể, cổ động tập thể, tổ chức tập thể; mà còn là vũ khí sắc bén chống lại mọi biểu hiện phản động, tiêu cực đi ngược lại quyền lợi của nhân dân, của đất nước; báo chí là công cụ đấu tranh xã hội, đấu tranh dân tộc và đấu tranh giai cấp. Người nêu rõ: “Báo chí của ta thì cần phải phục vụ Nhân dân lao động, phục vụ chủ nghĩa xã hội, phục vụ cho đấu tranh thực hiện thống nhất nước nhà, cho hòa bình thế giới”[1]. Để thực hiện được sứ mệnh lớn lao đó, Người yêu cầu những người làm báo phải có ngòi bút sắc bén, nhiệt huyết, có trách nhiệm với sự nghiệp cách mạng của dân tộc.

Vũ khí sắc bén

Trong cuộc đời cách mạng, Người sử dụng báo chí làm phương tiện hữu hiệu để hoạt động trên tất cả các lĩnh vực đời sống. Từ tác phẩm đầu tiên “Quyền của các dân tộc thuộc địa” đăng trên báo Nhân đạo (L’humanite’) ngày 18/6/1919, đến tác phẩm cuối cùng “Thư trả lời Tổng thống Mỹ” đăng trên báo Nhân dân ngày 25/8/1969, Lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc – Chủ tịch Hồ Chí Minh đã để lại hơn 2.000 bài báo cả ở trong và ngoài nước, với hơn 170 tên gọi, bí danh, bút danh, cùng nhiều ngôn ngữ khác nhau. Con số này chưa phải là cuối cùng vì nhiều tư liệu mới vẫn đang tiếp tục được phát hiện, xác minh và bổ sung vào khối tư liệu báo chí đồ sộ của Người. Tuy vậy, chủ đề trong những bài viết của Người chỉ có một: Hướng tất cả vào mục tiêu và con đường độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội của đất nước Việt Nam, tất cả đều nhằm tới “điều mong muốn cuối cùng” mà Người ghi trong Di chúc: “Toàn Đảng, toàn dân ta đoàn kết phấn đấu, xây dựng một nước Việt Nam hòa bình, thống nhất, độc lập, dân chủ và giàu mạnh, và góp phần xứng đáng vào sự nghiệp cách mạng thế giới”. [2]

Theo tư tưởng của Người, phục vụ cách mạng là thiên chức cao cả của báo chí cách mạng Việt Nam. Vì vậy, đối với trách nhiệm của đội ngũ những người làm báo, Người chỉ rõ: “Cán bộ báo chí cũng là chiến sỹ cách mạng. Cây bút, trang giấy là vũ khí sắc bén của họ”, và “Chiến sỹ ở các mặt trận thì dùng súng chống địch, các bạn thì dùng bút chống địch”...

Lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc - Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng đặc biệt nhấn mạnh vai trò và sứ mệnh của báo chí và đội ngũ những người làm báo trong công tác bảo vệ Đảng, bảo vệ đường lối chính trị của Đảng, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa, đấu tranh chống lại những luận điệu sai trái và các hoạt động chống phá của các thế lực thù địch: “Ngòi bút của các bạn cũng là những vũ khí sắc bén trong sự nghiệp phò chính, trừ tà.” [3]. Người cũng yêu cầu các nhà báo “phải vạch rõ âm mưu, chính sách và những hành động tàn bạo của địch” để có biện pháp khoa học, phù hợp và hiệu quả nhằm bảo vệ vững chắc nền tảng tư tưởng của Đảng.

Thực hiện tư tưởng của Lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc - Chủ tịch Hồ Chí Minh về báo chí cách mạng, trong hơn 30 năm Đổi mới, Đảng và Nhà nước ta luôn quan tâm, chỉ đạo báo chí tiếp tục giữ vững vai trò là vũ khí sắc bén trên mặt trận tư tưởng, chính trị, văn hóa, làm cho Nhân dân trong và ngoài nước hiểu rõ hơn nữa quan điểm, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; thành tựu công cuộc Đổi mới và hội nhập quốc tế sâu rộng của Việt Nam; tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân tộc, thu hút sự ủng hộ, giúp đỡ của bè bạn khắp năm châu, tạo lập môi trường hòa bình, ổn định để phát triển; đấu tranh phản bác những thông tin sai trái, một chiều, xuyên tạc, thù địch, chống phá chế độ xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam.

Chỉ thị số 34-CT/TW, ngày 17/4/2009 của Ban Bí thư về “Tăng cường cuộc đấu tranh chống âm mưu, hoạt động “diễn biến hoà bình” trên lĩnh vực tư tưởng văn hoá” nhấn mạnh: “Tăng cường công tác lãnh đạo và quản lý báo chí, xuất bản, văn hóa, văn nghệ, cổ vũ, khuyến khích những tác phẩm có nội dung và nghệ thuật tốt, ngăn chặn những tác phẩm có quan điểm lệch lạc, sai trái. Chủ động, kịp thời cung cấp, định hướng thông tin cho cán bộ, đảng viên và Nhân dân”.

Ngày 22/11/2017, Ban Bí thư ban hành Kết luận số 23-KL/TW về “Tăng cường chỉ đạo, quản lý, phát huy vai trò của báo chí, xuất bản trong việc ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ”.

Ngày 8/4/2020, Ban Bí thư ra Chỉ thị số 43-CT/TW về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với hoạt động của Hội Nhà báo Việt Nam”, trong đó, chỉ ra những thách thức trong bối cảnh tình hình thế giới có nhiều diễn biến phức tạp; khoa học công nghệ thông tin phát triển mạnh mẽ, bên cạnh những thuận lợi cũng gây ra khó khăn cho hoạt động của báo chí; báo chí có nguy cơ bị truyền thông xã hội chi phối, lấn át; các thế lực thù địch không ngừng chống phá Đảng, Nhà nước và chế độ xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam.

Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng xác định: “Xây dựng nền báo chí, truyền thông chuyên nghiệp, nhân văn và hiện đại. (...). Tăng cường quản lý và phát triển các loại hình truyền thông, thông tin trên internet. Kiên quyết đấu tranh, loại bỏ các sản phẩm, thông tin độc hại, xuyên tạc, phản động, ảnh hưởng xấu đến ổn định chính trị - xã hội, thuần phong mỹ tục”. [4]

Hội nghị Trung ương 4 khóa XIII tiếp tục chỉ rõ vai trò của báo chí trong tình hình mới: “Tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, phát huy vai trò, trách nhiệm của tổ chức Đảng, cơ quan, tổ chức trong hệ thống chính trị, các cơ quan báo chí và Nhân dân trong bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch. Nâng cao chất lượng công tác dư luận xã hội và đánh giá sự hài lòng của người dân; chủ động dự báo tình hình, kịp thời xử lý thông tin, định hướng dư luận xã hội. Tiếp tục thực hiện đồng bộ quy hoạch phát triển, quản lý báo chí, xuất bản; tăng cường định hướng và đề cao sứ mệnh, trách nhiệm, nâng cao chất lượng hoạt động của báo chí, quản lý chặt chẽ các trang tin điện tử, nhất là mạng xã hội...” [5].

Tâm sáng, lòng trong, bút sắc

Từ các văn kiện, nghị quyết của Đảng, có thể thấy chủ trương, đường lối của Đảng Cộng sản Việt Nam trong công tác đấu tranh, phản bác những quan điểm sai trái, thù địch nhằm bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng là việc làm xuyên suốt, đồng bộ, mạnh mẽ, quyết liệt, mà trong đó cơ quan báo chí là vũ khí sắc bén, công cụ đắc lực của Đảng; và những người làm báo là những người lính trên mặt trận văn hóa tư tưởng, có “tâm sáng, lòng trong, bút sắc”, có tinh thần tiến công, sẵn sàng đấu tranh loại bỏ cái xấu, cái sai, bảo vệ cái đúng, cái tốt, luôn hết lòng, hết sức vì sự nghiệp chung của dân tộc.

Cố Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng từng nói: “Nghề báo là nghề cao quý, nhưng vô cùng gian khổ, khó khăn”. Để trở thành những chiến sỹ tiên phong trên mặt trận tư tưởng, văn hoá, là “thư ký của thời đại”, trở thành “người gác cổng của Nhân dân”, người làm báo cách mạng phải đáp ứng được những đòi hỏi cao về trí tuệ, bản lĩnh, tinh thần trách nhiệm và sự dấn thân, cần không ngừng cố gắng, nỗ lực học tập về lý luận, nghiệp vụ báo chí và công nghệ báo chí truyền thông hiện đại.

Tại Lễ trao Giải Báo chí Quốc gia lần thứ XVIII - năm 2023 (ngày 21/6/2024), Chủ tịch nước CHXHCN Việt Nam Tô Lâm một lần nữa yêu cầu các cơ quan báo chí, đội ngũ những người làm báo “Tập trung tuyên truyền, cổ động, tập hợp quần chúng thực hiện đường lối lãnh đạo của Đảng; giáo dục, hướng dẫn các giai tầng trong xã hội hành động theo chuẩn mực, đạo đức xã hội chủ nghĩa; đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch; tham gia tích cực trong cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực”.

Trải qua 100 năm hình thành và phát triển, báo chí cách mạng Việt Nam đã luôn đồng hành cùng dân tộc, chung sức đồng lòng bảo vệ Đảng, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa, bảo vệ sự nghiệp Đổi mới của Tổ quốc, của dân tộc. Đây cũng là sứ mệnh thời đại của các cơ quan báo chí, mà những người cầm bút chính là chiến sĩ trên tuyến đầu với “tâm sáng, lòng trong, bút sắc”.

---------------------

[1] Hồ Chí Minh - Toàn tập, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2011, tập 12, trang 166.

[2] Hồ Chí Minh - Toàn tập, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2011, tập 15, trang 624.

[3] Thông tấn xã Việt Nam (2024): “Sứ mệnh, vai trò của báo chí trong bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng”.

[4] Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2021, tập 1, trang 146.

[5] Đảng Cộng sản Việt Nam: Kết luận Hội nghị lần thứ tư Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá XIII về đẩy mạnh xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị; kiên quyết ngăn chặn, đẩy lùi, xử lý nghiêm cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hoá”.

Các nhà khoa học và tướng lĩnh nói về mặt trận bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng

11/06/2025

Vai trò của báo chí trong định hướng, giáo dục thế hệ trẻ, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng

02/06/2025

GS.TS triết học 86 tuổi giành giải cao nhất cuộc thi bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng

16/05/2025