Mức thu bổ sung 5,4% tiền sử dụng đất sẽ tạo gánh nặng cho doanh nghiệp

Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam (VYEA) cho biết, theo phản ánh của các doanh nghiệp hội viên và qua khảo sát, có một nội dung dự thảo sửa đổi Nghị định 103 (quy định về tiền sử dụng đất, tiền thuê đất) đang gây không ít băn khoăn và lo ngại cho các doanh nghiệp.

Theo đó, trong dự thảo sửa đổi Nghị định 103, Bộ Tài chính đang có định hướng giữ nguyên mức thu bổ sung 5,4% mỗi năm đối với khoản tiền sử dụng đất chưa nộp.

Cụ thể, dự thảo nêu: "Khoản tiền người sử dụng đất phải nộp bổ sung đối với thời gian chưa tính tiền sử dụng đất theo quy định tại Điểm d khoản 2 Điều 257 Luật Đất đai được tính bằng mức thu 5,4%/năm tính trên số tiền sử dụng đất phải nộp được xác định theo quy định tại khoản 2 Điều 257 Luật Đất đai".

Theo các doanh nghiệp, khoản thu bổ sung 5,4%/năm này là một khoản "tiền lãi" hoặc "tiền phạt chậm nộp" áp dụng cho khoảng thời gian mà DN chưa thể hoàn thành nghĩa vụ tài chính về đất đai. Lý do không phải từ DN chây ỳ, mà từ cơ quan chức năng chưa hoàn tất công tác định giá và tính tiền sử dụng đất.

Đồng thời, với quy định mới của Luật Đất đai năm 2024, các dự án chưa hoàn thành nghĩa vụ tài chính về đất đai sẽ không đủ điều kiện để thực hiện các thủ tục pháp lý tiếp theo, trong đó có việc mở bán sản phẩm cho khách hàng.

Điều này khiến DN bị kẹt vốn, không thể huy động tài chính từ thị trường hay từ chính khách hàng, gây ra thiệt hại vô cùng to lớn và đẩy nhiều dự án vào tình trạng bế tắc.

Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam cho rằng, quy định này đang tạo ra một nghịch lý và tiềm ẩn nhiều rủi ro pháp lý cũng như kinh tế cho DN. Mọi chế tài về chậm nộp hay phạt đều phải dựa trên nguyên tắc "có lỗi".

Trong trường hợp này, việc chậm nộp tiền sử dụng đất không xuất phát từ ý chí chủ quan hay năng lực tài chính của DN, mà do sự chậm trễ trong quy trình hành chính của cơ quan chức năng. Điều này đi ngược lại nguyên tắc công bằng và minh bạch trong quản lý.

Đồng thời, DN phải đối mặt với thực tế không thể triển khai dự án, không thể huy động vốn, dẫn đến chi phí cơ hội bị mất đi, chi phí tài chính (lãi vay ngân hàng) tăng cao trong khi dự án dậm chân tại chỗ. Đây là gánh nặng kép, có thể đẩy DN vào bờ vực phá sản hoặc buộc phải dừng dự án.

Theo đại diện Hội Doanh nhân trẻ, quy định này được thông qua, sẽ tạo ra tâm lý e ngại cho các nhà đầu tư khi thực hiện các dự án cần diện tích đất lớn, thời gian tính tiền sử dụng đất kéo dài. Điều này đi ngược lại với nỗ lực cải thiện môi trường kinh doanh, thu hút đầu tư của Chính phủ.

Chủ tịch Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam Đặng Hồng Anh.

Chủ tịch Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam Đặng Hồng Anh cho biết, cộng đồng doanh nghiệp nói chung và Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam rất quan tâm nội dung trên, và kiến nghị cần sự điều chỉnh hợp lý, trong đó đề xuất bỏ việc tính bổ sung 5,4%/năm.

Đối với các trường hợp DN bị ảnh hưởng do việc chậm trễ trong công tác định giá và tính tiền sử dụng đất của cơ quan chức năng, khoản thu bổ sung này cần được hủy bỏ hoàn. Trách nhiệm hành chính cần được quy rõ cho cơ quan "có lỗi".

Theo ông Hồng Anh, việc áp dụng trên cần có chọn lọc. Việc thu bổ sung 5,4%/năm chỉ nên thực hiện đối với các trường hợp mà cơ quan chức năng đã hoàn thành việc tính toán nghĩa vụ tài chính và thông báo cho DN, nhưng DN sau đó không thực hiện nghĩa vụ đóng tiền đúng hạn.

Hoặc, việc áp dụng có thể triển khai khi DN được hưởng lợi rõ ràng từ quá trình chậm đóng tiền này, chẳng hạn như tận dụng khoản tiền chưa nộp để đầu tư sinh lời.