Bổ sung cơ chế mới, luật hóa 18 chính sách phát triển đường sắt

Quán triệt 3 yêu cầu khả thi, chặt chẽ, hiệu quả

Sáng 27/6, với đa số đại biểu tán thành, Quốc hội đã biểu quyết thông qua Luật Đường sắt (sửa đổi).

Trước đó, báo cáo tiếp thu giải trình, chỉnh lý dự thảo luật, Bộ trưởng Xây dựng Trần Hồng Minh cho biết, Chính phủ đã rà soát bảo đảm thể chế hóa, cụ thể hóa đầy đủ, toàn diện các quan điểm, chủ trương, đường lối của Đảng. Đồng thời, Chính phủ cũng nghiên cứu kỹ lưỡng, bảo đảm các cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt quy định trong dự thảo luật, quán triệt 3 yêu cầu: khả thi, chặt chẽ, hiệu quả.

Ảnh minh họa

Theo ông Minh, có ý kiến đề nghị những điều không thuộc thẩm quyền của Quốc hội thì giao Chính phủ, các bộ ngành hướng dẫn thực hiện, đồng thời bổ sung vấn đề giám sát để bảo đảm được những cơ chế, chính sách mới được thực hiện hiệu quả trên thực tế và có giám sát.

Tiếp thu ý kiến của đại biểu, Chính phủ đã rà soát, chỉ đưa các quy định thuộc thẩm quyền của Quốc hội và lược bỏ các nội dung quy định chi tiết thuộc thẩm quyền của Chính phủ, bộ trưởng các bộ ngành để bảo đảm luật quy định những vấn đề khung mang tính nguyên tắc, thuộc thẩm quyền của Quốc hội. Đồng thời, Chính phủ đã bổ sung nội dung giám sát của đại biểu Quốc hội, giám sát của Quốc hội, các cơ quan Quốc hội tại dự án luật.

Cũng theo ông Minh, có ý kiến đề nghị việc luật hóa 18 cơ chế, chính sách mang tính chất đặc thù, đặc biệt trong dự thảo luật phải bảo đảm không thực hiện một cách cơ học mà phải rõ quan điểm để quy định được thực hiện ổn định, có tác động rõ rệt đối với hoạt động xây dựng đường sắt.

Tiếp thu ý kiến của đại biểu, Chính phủ đã rà soát và chỉnh lý 18 cơ chế, chính sách trong dự thảo luật để bảo đảm các chính sách này không thực hiện một cách cơ học, có tính ổn định và tạo đột phá cho phát triển hệ thống đường sắt; đồng thời, bảo đảm nhằm thể chế hóa đầy đủ chủ trương, đường lối của Đảng.

Bên cạnh đó, có ý kiến cho rằng, dự thảo luật đề cập đến vấn đề hiện đại hóa, tuy nhiên chưa đề cập đến lộ trình nâng cấp khổ 1.000mm lên 1.435mm, do đó, cân nhắc bổ sung quy định về lộ trình chuyển đổi.

Về nội dung này, Chính phủ lý giải, việc nâng cấp, cải tạo, hiện đại hoá các tuyến đường sắt khổ 1.000mm hiện có lên khổ 1.435mm (nếu có) được thực hiện theo quy hoạch mạng lưới đường sắt, quy hoạch tuyến, ga đường sắt được phê duyệt bảo đảm hiệu quả kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh và phù hợp với khả năng cân đối nguồn lực trong từng thời kỳ.

“Nội dung này là biện pháp tổ chức thực hiện quy hoạch. Vì vậy, Chính phủ đề nghị không luật hóa”, ông Minh cho hay.

Chấp nhận cơ chế rủi ro trong khoa học công nghệ

Sáng cùng ngày, Quốc hội đã thông qua dự thảo Luật Khoa học, công nghệ (sửa đổi) và đổi mới sáng tạo. Giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo luật trước đó, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy cho biết, dự thảo luật xác lập nguyên tắc chấp nhận rủi ro trong hoạt động khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Nguyên tắc này gắn với các biện pháp quản trị rủi ro phù hợp và giao Chính phủ quy định tiêu chí xác định rủi ro được chấp nhận, quy trình đánh giá việc tuân thủ quy trình, quy định.

Đồng thời, thiết lập khuôn khổ pháp lý cho cơ chế thử nghiệm có kiểm soát, đảm bảo vừa khuyến khích sáng tạo, vừa bảo vệ lợi ích cộng đồng.

Về cơ chế đặc biệt trong giải mã công nghệ, mua bí quyết công nghệ, dự thảo luật đã quy định tổ chức chủ trì nhiệm vụ khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo, được áp dụng cơ chế đặc biệt trong việc chỉ định và chi trả cho chuyên gia, mua trực tiếp theo giá thỏa thuận công nghệ, sản phẩm để giải mã công nghệ trong phát triển công nghệ chiến lược, mua bí quyết công nghệ.

Đồng thời, dự thảo luật cũng chỉnh lý nội dung Nhà nước thực hiện chính sách hỗ trợ, đầu tư, hợp tác và giao nhiệm vụ cho doanh nghiệp để phát triển công nghệ chiến lược. Cụ thể là đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng, dịch vụ hỗ trợ chuyên biệt trong khu công nghiệp, khu công nghệ cao để thu hút doanh nghiệp.

Đáng lưu ý, tại dự thảo luật lần này, đã bổ sung các quy định về tổng công trình sư về Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo. Luật quy định “Tổng công trình sư” là cá nhân có uy tín và năng lực vượt trội, được trao quyền điều phối toàn diện các chương trình, nhiệm vụ khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo chiến lược, có quy mô lớn; có cơ chế đặc biệt về đãi ngộ và quyền chủ động nguồn lực tạo điều kiện phát huy tối đa vai trò dẫn dắt chuyên môn trong các chương trình, nhiệm vụ.

Cũng trong sáng 27/6, Quốc hội đã thông qua Luật Năng lượng nguyên tử (sửa đổi). Luật này quy định về phát triển, ứng dụng năng lượng nguyên tử; an toàn bức xạ, bảo vệ bức xạ, an toàn hạt nhân và an ninh hạt nhân; nhà máy điện hạt nhân, lò phản ứng hạt nhân nghiên cứu; ứng phó sự cố bức xạ, sự cố hạt nhân, bồi thường thiệt hại bức xạ, thiệt hại hạt nhân…

Đề xuất cho phép đầu tư tư nhân dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam

25/06/2025

Dự thảo Luật Đường sắt sửa đổi: Cần vai trò then chốt của Nhà nước

23/06/2025

Đừng để du lịch đường sắt 'chệch ray'

20/06/2025