Logistics xanh – thay đổi để thích nghi, hướng đi không thể đảo ngược

Biến đổi khí hậu đang là một trong những thách thức lớn nhất của toàn cầu. Theo các số liệu thống kê, riêng ngành logistics đang tạo ra lượng phát thải carbon - CO2 ước tính ở mức 7 - 8%. Ở Việt Nam, trung bình mỗi năm hoạt động vận tải phát thải hơn 50 triệu tấn CO2.

Thay đổi từ chính sách đến thực tiễn doanh nghiệp

Tại Việt Nam, vấn đề tăng trưởng xanh và phát triển bền vững là một trong những vấn đề được Đảng và Chính phủ đặc biệt quan tâm trong thời gian qua. Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn 2050 đã đặt mục tiêu "xanh hoá" các ngành kinh tế, thúc đẩy cơ cấu lại nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng, bền vững về môi trường và công bằng xã hội. Trong đó giao nhiệm vụ cho các bộ ngành liên quan trong "phát triển logistics xanh" gồm các trung tâm logistics xanh, cảng xanh... Để thực hiện Chiến lược này, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 882/QĐ-TTg phê duyệt, Kế hoạch hành động quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021-2030, trong đó, dịch vụ logistics là 1 trong 18 chủ đề trọng tâm của Kế hoạch.

Hình ảnh túi tái sinh với chất liệu bền bỉ, thân thiện với môi trường được sử dụng tại Trung tâm trung chuyển của doanh nghiệp chuyển phát nhanh

Các chuyên gia cho rằng quản lý chuỗi cung ứng xanh gắn liền với quản trị các mắt xích của nó, bao gồm thiết kế xanh, sản xuất xanh, vận hành xanh, thu mua xanh, logistics xanh, quản lý chất thải… Khi các mắt xích này đều “xanh” thì doanh nghiệp sẽ nâng cao năng lực sản xuất, năng lực vận hành, đồng thời hình thành nên hệ sinh thái xanh bền vững xoay quanh doanh nghiệp. Từ đó tạo ra lợi thế cạnh tranh và gia tăng khả năng thích ứng, chống chịu, phục hồi của doanh nghiệp trước các cú sốc của thị trường.

Trong những năm gần đây, logistics xanh ngày càng được chú trọng với sự tham gia của các doanh nghiệp lớn như, Viettel, VNPT, Vingroup và Grab. Những đơn vị này đã nhanh chóng trong việc áp dụng các phương tiện vận tải điện và năng lượng tái tạo vào hệ thống logistics của mình. Chẳng hạn, Vingroup phát triển và sử dụng xe điện VinFast cho hoạt động vận tải, góp phần giảm lượng khí thải từ các phương tiện chạy bằng nhiên liệu hóa thạch. Các đơn vị vận tải như Grab, VNPT, Viettel Post,... cũng đã triển khai xe điện và các dịch vụ sử dụng năng lượng tái tạo trong lĩnh vực giao hàng và vận tải. Sự chuyển dịch này không chỉ giúp giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường mà còn mở ra những cơ hội lớn cho việc tối ưu hóa chuỗi cung ứng.

Logistic xanh được triển khai đa chiều, từ ứng dụng công nghệ, hạ tầng thông minh, tối ưu năng lượng vận tải đến sử dụng vật liệu thân thiện môi trường gắn với phát triển bền vững.

Ông Phan Bình, giám đốc thương hiệu J&T Express Việt Nam chia sẻ: “Là một doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực logistic, chúng tôi tin rằng phát triển bền vững không còn là lựa chọn, mà là trách nhiệm. Logistics xanh là định hướng phát triển bền vững để chúng tôi xây dựng một tương lai ổn định, không chỉ cho doanh nghiệp mà cho cả xã hội.” Ông Bình chia sẻ hoạt động logistic xanh, phát triển bền vững của doanh nghiệp được triển khai trên nhiều phương diện, từ đầu tư ứng dụng công nghệ tiên tiến, hạ tầng thông minh, các giải pháp đầu tư tối ưu năng lượng vận tải, sử dụng vật liệu thân thiện môi trường trong vận hành cho đến các hành động cộng đồng, gắn logistics xanh với phát triển bền vững.

Hướng đi không thể đảo ngược

Trong bối cảnh toàn cầu ngày càng quan tâm đến môi trường, logistics xanh đã vượt qua phạm vi một “xu hướng” – mà đã trở thành một “chuẩn mực mới” trong chuỗi cung ứng hiện đại.

Phân tích từ các chuyên gia thương mại, logistics xanh là mô hình hướng tới mục tiêu tạo ra giá trị bền vững cho doanh nghiệp, đồng thời, cân bằng hiệu quả kinh tế với bảo vệ môi trường. Cụ thể, logistics xanh trong chuỗi cung ứng kết hợp yếu tố thân thiện môi trường vào quản lý và sử dụng thiết bị giảm thiểu ô nhiễm không khí, tiếng ồn, rác thải… Ngoài ra, ứng dụng logistics xanh trong chuỗi cung ứng giúp tối ưu chi phí và gia tăng hiệu quả vận chuyển.

Logistics xanh trong chuỗi cung ứng kết hợp sử dụng túi tái sinh thân thiện môi trường giúp giảm thiểu rác thải.

Theo thông tin từ ban tổ chức FIATA World Congress 2025 - Đại hội Thế giới của Liên đoàn các Hiệp hội Giao nhận và Vận tải quốc tế 2025 (FWC 2025) sẽ diễn ra tại Hà Nội vào tháng 10/2025. Đây lần đầu tiên Việt Nam đăng cai tổ chức FWC, mở ra cơ hội khẳng định vị thế của mình trên bản đồ logistics toàn cầu. Logistics xanh cũng là chủ đề chính của sự kiện. Điều này chứng tỏ, đây không chỉ là một yêu cầu cấp bách trong bối cảnh hiện nay mà còn là xu hướng tất yếu cho sự phát triển lâu dài của ngành.(***)

Có thể nói từ chính sách vĩ mô đến yêu cầu của người tiêu dùng, tất cả đang định hình một tương lai mà chỉ những doanh nghiệp có chiến lược xanh bài bản mới có thể tồn tại và phát triển bền vững.