Chứng khoán đón nghị định mới: Chặt chẽ với trái phiếu, linh hoạt trong niêm yết

Chính phủ vừa ban hành nghị định sửa đổi, bổ sung một số quy định liên quan đến chào bán, phát hành chứng khoán, niêm yết và tổ chức thị trường giao dịch. Điểm đáng chú ý là nghị định lần này vừa làm rõ nhiều khái niệm, vừa tăng cường trách nhiệm của các chủ thể, đồng thời đơn giản hóa thủ tục để hỗ trợ doanh nghiệp.

Làm rõ khái niệm "cơ cấu lại doanh nghiệp" 

Một trong những nội dung nổi bật là việc sửa đổi định nghĩa "cơ cấu lại doanh nghiệp" nhằm đảm bảo sự thống nhất trong thực tiễn. Theo đó, tiêu chí "tổng giá trị tài sản" để xác định giao dịch cơ cấu lại (từ 35% trở lên) sẽ căn cứ vào báo cáo tài chính (BCTC) năm gần nhất đã kiểm toán. 

Với công ty mẹ, chỉ tiêu "tổng tài sản" được xác định theo số liệu thấp hơn giữa BCTC riêng và hợp nhất. Trong trường hợp doanh nghiệp mua lại, bán tài sản hoặc thực hiện nhiều giao dịch liên quan trong nhóm công ty mẹ – con, việc xác định cơ cấu lại sẽ dựa trên tổng giá trị các giao dịch phát sinh trong năm.

Siết trách nhiệm của công ty chứng khoán 

Nghị định sửa đổi Điều 6 để nhấn mạnh trách nhiệm của các chủ thể tham gia hồ sơ chào bán, phát hành, niêm yết. 

Đặc biệt, công ty chứng khoán được chỉ định làm tổ chức tư vấn phải trực tiếp tham gia, không được thuê ngoài hay chỉ ký tên "lấy lệ". Đây được coi là bước siết chặt để nâng cao chất lượng dịch vụ tư vấn và hạn chế rủi ro cho nhà đầu tư.

Chính phủ ban hành nghị định mới về chứng khoán, mở rộng xếp hạng tín nhiệm quốc tế cho trái phiếu doanh nghiệp, siết trách nhiệm, rút ngắn thủ tục cho doanh nghiệp.

Tăng cường minh bạch trong phát hành chứng khoán 

Đối với hoạt động chào bán và phát hành, nghị định mới yêu cầu tổ chức phát hành báo cáo định kỳ 6 tháng một lần về tình hình sử dụng vốn, kể từ khi kết thúc đợt chào bán cho tới khi giải ngân hết. Báo cáo phải được kiểm toán và trình Đại hội đồng cổ đông hoặc Hội đồng thành viên. 

Ngoài ra, trong hồ sơ chào bán cổ phiếu lần đầu (IPO), doanh nghiệp phải nộp thêm báo cáo vốn điều lệ thực góp tại thời điểm đăng ký, có xác nhận kiểm toán độc lập.

Chặt chẽ hơn với phát hành trái phiếu 

Với trái phiếu doanh nghiệp phát hành ra công chúng, nghị định bổ sung nhiều yêu cầu mới. Tổ chức phát hành, trừ ngân hàng và một số trường hợp được bảo lãnh thanh toán toàn bộ, bắt buộc phải có xếp hạng tín nhiệm từ các tổ chức độc lập. 

Đáng chú ý, ngoài ba tổ chức trong nước, lần đầu tiên ba hãng xếp hạng tín nhiệm quốc tế là Moody's, S&P và Fitch được công nhận. 

Bên cạnh đó, hệ số nợ phải trả/vốn chủ sở hữu (bao gồm cả giá trị trái phiếu dự kiến phát hành) không được vượt quá 5 lần, ngoại trừ một số lĩnh vực đặc thù. Tất cả các lô trái phiếu phát hành ra công chúng đều phải có đại diện người sở hữu trái phiếu để giám sát việc thực hiện cam kết.

Đơn giản hóa thủ tục, rút ngắn thời gian xử lý 

Ở chiều ngược lại, nghị định cũng cắt giảm nhiều thủ tục hành chính nhằm tạo thuận lợi cho doanh nghiệp. Một số quy định được bãi bỏ như tỉ lệ thành công tối thiểu 70% khi chào bán thêm cổ phiếu, hay yêu cầu chấp thuận của Ngân hàng Nhà nước trong hồ sơ phát hành trái phiếu công chúng của tổ chức tín dụng. 

Thời gian xử lý hồ sơ chào mua công khai được rút từ 15 ngày xuống còn 7 ngày làm việc. Đặc biệt, thời hạn đưa chứng khoán vào giao dịch sau khi được chấp thuận niêm yết cũng được rút ngắn từ 90 ngày xuống 30 ngày.

Linh hoạt hơn trong niêm yết 

Nghị định mới cũng điều chỉnh hàng loạt quy định về niêm yết và đăng ký giao dịch. Một số điều kiện được nới lỏng, như bỏ yêu cầu "không có nợ quá hạn" khi xét duyệt hồ sơ niêm yết, hay miễn trừ điều kiện cơ cấu cổ đông đối với doanh nghiệp nhà nước cổ phần hóa trước ngày 1/1/2021. 

Quy định hủy niêm yết được làm rõ hơn, nhưng cũng bổ sung ngoại lệ để hỗ trợ doanh nghiệp gặp khó khăn. Ngoài ra, quy trình niêm yết đồng thời với IPO được thống nhất giữa Ủy ban Chứng khoán Nhà nước và Sở giao dịch chứng khoán, tránh chồng chéo thủ tục.

Tăng tính đồng bộ trong đăng ký, lưu ký 

Để rút ngắn thời gian niêm yết, nghị định bỏ yêu cầu doanh nghiệp phải nộp "Giấy chứng nhận đăng ký chứng khoán điều chỉnh" do Trung tâm Lưu ký cấp. 

Doanh nghiệp có thể thực hiện thủ tục song song tại Sở giao dịch, nhưng vẫn phải hoàn tất đăng ký chứng khoán trước khi đưa vào giao dịch chính thức.