Bay nội địa cùng VNeID, bớt lo chen lấn
Từ 1-12-2025, phần lớn khách bay nội địa sẽ đi thẳng qua an ninh và ra cửa lên máy bay bằng sinh trắc học gắn với VNeID hoặc qua ki ốt tự phục vụ. Quầy truyền thống chỉ còn dành cho người có hành lý ký gửi và các trường hợp đặc biệt.
Hành khách đứng trước máy nhận diện khuôn mặt check-in tại nhà ga T3 sân bay Tân Sơn Nhất (TP.HCM), chiều 16-9 - Ảnh: T.T.D.
Như vậy, trong thời gian tới, khu vực 
Đồ họa: TẤN ĐẠT
ACV chạy đua đầu tư đồng bộ công nghệ
Chỉ còn chưa đầy 80 ngày đến 1-12-2025, ngành hàng không nội địa Việt Nam đối mặt với thử thách lớn chuyển đổi toàn diện sang quy trình check-in không giấy tờ, sử dụng sinh trắc học qua VNeID, trong khi hạ tầng công nghệ vẫn chưa đồng bộ.
Theo các chuyên gia, vấn đề quan trọng cần đặt ra là phải đảm bảo sự đồng bộ "bánh răng" công nghệ cổng tự động (e-gate), camera nhận diện, đầu đọc căn cước gắn chip, đường truyền dữ liệu, hệ thống an ninh soi chiếu, ứng dụng hãng bay và kết nối với VNeID.
Tại sân bay Tân Sơn Nhất và Nội Bài, thí điểm cho thấy hành khách không ký gửi tiết kiệm 10 - 15 phút khi bỏ bước trình giấy tờ và in thẻ. Nhưng ở sân bay nhỏ như Côn Đảo hay Thọ Xuân, hiệu quả phụ thuộc vào mạng ổn định, ánh sáng tốt, vị trí camera chuẩn. Một camera lệch, ánh sáng chói, hay biển chỉ dẫn mờ cũng có thể phá hỏng toàn bộ trải nghiệm.
Hệ thống tích hợp giữa VNeID và các hãng hàng không còn chênh lệch, dẫn đến lỗi như máy không nhận diện hoặc cần bảo trì. "Chỉ cần một lần trải nghiệm không suôn sẻ, hành khách dễ "ngại" và quay lại thủ tục truyền thống", một doanh nghiệp nói.
Trao đổi với Tuổi Trẻ, lãnh đạo Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) cho biết đơn vị này đang trực tiếp vận hành dịch vụ mặt đất tại 17 cảng hàng không. Tỉ lệ hành khách sử dụng VNeID ghi nhận tăng trưởng mạnh, dao động 30 - 50%. Riêng tháng 8-2025, Côn Đảo và Cần Thơ đạt tới 50% hành khách check-in qua VneID, một tỉ lệ khá cao.
Với chỉ thị mới của Thủ tướng, ACV cho biết đang cùng các đơn vị đang dồn toàn lực để kịp tiến độ. Song việc nhập khẩu, lắp đặt hệ thống công nghệ cao như e-gate, camera nhận diện, đường truyền kép dự phòng... không thể hoàn thành trong ngày một ngày hai. "Chúng tôi đang chạy nước rút để về đích đúng hạn", một lãnh đạo ACV nhấn mạnh.
Dù không tiết lộ nhưng theo vị này, chi phí đầu tư chắc chắn không hề nhỏ. Toàn bộ hệ thống bao gồm cổng tự động, camera AI, phần mềm tích hợp và đào tạo đội ngũ "trợ lý số" tại sân bay. Bù lại, hiệu quả dài hạn khá rõ giảm nhu cầu nhân sự thời vụ, tăng tốc độ qua cổng, nâng tỉ lệ boarding đúng giờ và hạ chi phí xử lý mỗi hành khách.
"Với ACV, hạ tầng đồng bộ là bệ phóng cho nhiều dịch vụ số mới, nâng vị thế hàng không Việt Nam trong kỷ nguyên số. Hệ thống sinh trắc học sẽ trở thành nền tảng để phát triển các dịch vụ thông minh, từ quản lý hành khách đến tối ưu vận hành toàn bộ sân bay", vị này khẳng định.
Các hãng bay chuẩn bị ra sao?
Trải nghiệm nhận diện sinh trắc học lên máy bay với VNeID và VietjetĐỌC NGAYTrao đổi với Tuổi Trẻ, ông Đặng Anh Tuấn, Phó tổng giám đốc Vietnam Airlines, cho biết đơn vị này đã phối hợp với C06 và ACV, thử nghiệm thành công tại nhà ga T1 sân bay Nội Bài và nhà ga T3 sân bay Tân Sơn Nhất từ ngày 19-4, trước khi mở rộng ra Đà Nẵng, Cam Ranh, Cát Bi, Phú Quốc, Phú Bài.
Hạ tầng kỹ thuật, nhân sự và cơ chế phối hợp an ninh đã sẵn sàng triển khai diện rộng. Theo ông Tuấn, hãng thiết lập đa kênh hỗ trợ quầy thủ tục, website, mạng xã hội, hotline, hướng dẫn chi tiết đăng ký VNeID mức độ 2, liên kết vé và sử dụng sinh trắc học. Kết quả thí điểm cho thấy hệ thống đáp ứng đầy đủ yêu cầu an ninh, an toàn.
Vietjet cũng cho biết đã chuẩn bị nguồn lực về thiết bị, nhân sự để hướng dẫn hành khách làm thủ tục chuyến bay qua VNeID, giảm làm thủ tục tại quầy. Tuy nhiên đến nay, chỉ Vietnam Airlines và Vietjet hỗ trợ check-in online qua VNeID (Vietjet vẫn chưa áp dụng tại nhà ga T1 sân bay Tân Sơn Nhất vì thiếu cửa tự động), trong khi hành khách vẫn phải làm thủ tục truyền thống với các hãng bay còn lại.
Đại diện một hãng hàng không cho rằng trong thời gian đầu, số lượng hành khách sử dụng dịch vụ "bay không giấy tờ" vẫn còn hạn chế do nhiều người chưa nâng cấp VNeID lên mức độ 2 (yêu cầu xác thực khuôn mặt). Một số hành khách chưa quen quy trình ba bước: check-in (online hoặc tại quầy), qua an ninh bằng nhận diện khuôn mặt và lên máy bay (boarding) cũng bằng nhận diện.
Do đó theo nhiều chuyên gia, ACV cùng các hãng bay cần tăng cường hướng dẫn, bố trí bảng biển mũi tên chỉ luồng tự động, vạch chân đúng vị trí đứng, loa nhắc nhở bỏ khẩu trang, kính râm. Các bàn "first aid công nghệ" đặt ngay trước khu an ninh, xử lý nhanh các vấn đề phổ biến: quên mật khẩu, vé chưa liên kết, sai tư thế nhận diện.
Đặc biệt, theo các chuyên gia hàng không, cần hỗ trợ nhóm hành khách người lớn tuổi, lao động xa quê hay hành khách không sử dụng smartphone để thực hiện thủ tục online qua luồng mới một cách bình thường. ACV cần đầu tư, triển khai chỉ dẫn tại sân bay cũng cần thiết kế to, rõ và thống nhất giữa các cảng, tránh tình trạng "mỗi nơi một kiểu".
Sự chuẩn bị này nhằm giúp hành khách làm quen quy trình trong tích tắc, tránh ùn tắc. "Ngoài ra, các hãng bay cần chủ động hướng dẫn hành khách bằng cách gửi SMS, email cá nhân hóa theo chặng bay, kèm hướng dẫn rõ ràng. Hành khách "bay thử" VNeID được thưởng ghế đẹp hoặc lên máy bay ưu tiên, khuyến khích trải nghiệm...", một chuyên gia đề nghị.
Nỗi lo nghẽn mạng và "app đơ"
Nhiều hành khách cho biết những lần VNeID quá tải, chập chờn đúng lúc hàng triệu người cùng truy cập, đặc biệt cao điểm Tết, cuối tuần hay lễ dài ngày. Chẳng hạn dịp 2-9, khi người dân truy cập vào app VneID nhận quà 100.000 đồng/người, khiến app truy cập chậm.
Điều này khiến hành khách loay hoay ở sân bay tại khâu thủ tục vì không mang theo các loại giấy tờ khác. Từ tháng 12-2025, các hãng và sân bay cam kết chạy full sinh trắc học, mới thực sự "chạm mặt lên máy bay". Do đó, nhiều nhân viên hàng không khuyến nghị trong giai đoạn chuyển tiếp này, hành khách nên mang theo căn cước công dân hoặc giấy tờ hợp lệ để tránh vội vã phút chót.
Nhiều hành khách cũng cho rằng cần tăng cường nhân viên trước khu an ninh để hỗ trợ đặt lại mật khẩu, đồng bộ vé với định danh, giải thích nhanh cách đứng và nhìn camera, tránh tình trạng khách quay ngược về quầy ký gửi.
Hành khách cần chuẩn bị gì?
Để chuyến bay diễn ra thuận lợi, hành khách nên chủ động đăng ký VNeID mức độ 2 và hoàn tất bước xác thực khuôn mặt trước khi ra sân bay.
Dù quy trình mới giúp đi lại nhanh hơn, hành khách vẫn nên mang theo căn cước công dân hoặc giấy tờ hợp lệ để dự phòng khi hệ thống gặp trục trặc.
Hành khách cũng cần chú ý giấy tờ cho người lớn tuổi, trẻ em trước chuyến bay tránh trường hợp lúng túng khi không vào được app. Ngoài ra, cần làm quen với thao tác check-in online trên ứng dụng VNeID: vào mục "Dịch vụ hàng không", chọn hãng bay và thực hiện xác thực theo hướng dẫn.
Theo hướng dẫn của nhân viên hàng không, hành khách cần tải app của Vietnam Airline, Vietjet khi tích hợp thông tin giữa VneID nhanh chóng. Hành khách cũng nên có mặt tại sân bay sớm hơn thường lệ, chú ý biển chỉ dẫn hoặc nhờ nhân viên hỗ trợ để đi đúng luồng tự động, tránh lúng túng vào phút chót.
Hoàn tất lắp đặt thiết bị trước ngày 30-10
Ngày 13-9 vừa qua, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã ký chỉ thị số 24, yêu cầu các bộ ngành và địa phương khẩn trương triển khai công nghệ sinh trắc học gắn với định danh điện tử VneID.
Mục tiêu là áp dụng toàn trình tại 100% sân bay nội địa trong tháng 10-2025, đồng thời liên thông với ga xe lửa, ga metro và bãi đỗ phương tiện tại Hà Nội, TP.HCM ngay trong năm nay. Bộ Tài chính giao ACV đẩy nhanh mua sắm, lắp đặt thiết bị, hoàn tất trước ngày 30-10.
ACV cũng phải phối hợp với các hãng bay hướng dẫn hành khách dùng căn cước công dân hoặc tài khoản VNeID để thu nhận dữ liệu sinh trắc học tại quầy hoặc trên ứng dụng, phục vụ đi qua cổng an ninh và cửa boarding. Ngoại lệ chỉ áp dụng cho giấy tờ hợp lệ khác.
Từ tháng 12-2025: Bay nội địa chỉ còn làm thủ tục tại quầy với hành khách có hành lý ký gửi