30/09/2025 12:30

Trung Quốc tung mô hình AI nhanh gấp 100 lần, thách thức AI Mỹ

Việc Trung Quốc ra mắt mô hình trí tuệ nhân tạo (AI) SpikingBrain 1.0 - nhanh hơn 100 lần so với mô hình thông thường và không phụ thuộc vào chip Nvidia - làm cho cuộc đua AI giữa Mỹ và Trung Quốc càng thêm kịch tính và hấp dẫn.

Truyền thông nhà nước Trung Quốc gần đây tự hào công bố Trung Quốc tung mô hình AI nhanh gấp 100 lần, thách thức AI Mỹ - Ảnh 2. DeepSeek và chữ 'mở' trong cuộc đua AIĐỌC NGAY

Theo ông Stephen S. Roach - giảng viên tại Đại học Yale, mặc dù chưa ai chính thức tuyên bố chiến thắng trong cuộc đua AI Mỹ - Trung nhưng thị trường đang đặt cược vào Mỹ. Nvidia đã trở thành công ty 4.000 tỉ USD đầu tiên thế giới, Microsoft cũng đạt định giá 3.700 tỉ USD.

Tuy nhiên dẫn đầu sớm không đồng nghĩa với chiến thắng, đặc biệt trong lĩnh vực đổi mới. Hầu như ngày nào cũng có báo cáo mới về tiến bộ AI của Trung Quốc. Mỹ có thể đã mở ra kỷ nguyên mới với ChatGPT nhưng DeepSeek của Trung Quốc và nhiều mô hình tiếp theo cũng đã gây kinh ngạc với toàn thế giới.

Những năm gần đây, kể từ nhiệm kỳ đầu của Tổng thống Donald Trump, Mỹ tăng cường hạn chế xuất khẩu công nghệ sang Trung Quốc, ngăn nước này tiếp cận công cụ sản xuất chip cho máy chủ, AI và ứng dụng tiên tiến.

Hồi tháng 4, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tuyên bố Bắc Kinh phải "phản ứng với sự phát triển nhanh của AI thế hệ mới, tận dụng sức mạnh hệ thống quốc gia để đạt khả năng tự chủ". Bắc Kinh cũng gây sức ép lên Washington, gần đây cấm các công ty công nghệ lớn trong nước mua chip AI của Nvidia.

Các công ty lớn như Alibaba và Huawei đã vào cuộc phát triển chip AI riêng. Theo công ty nghiên cứu Central China Securities, thị phần chip AI của Nvidia tại Trung Quốc dự kiến giảm từ 66% năm 2024 xuống 54% năm 2025, trong khi Huawei tăng từ 23% lên 28%.

Gã khổng lồ Tencent cũng tuyên bố chuyển sang chip AI sản xuất trong nước. Tuy nhiên ông Charlie Dai - phó chủ tịch kiêm nhà phân tích chính tại Forrester Research - lưu ý việc chuyển đổi đang "tăng tốc nhưng chưa hoàn toàn". Trung Quốc đang nhằm "đẩy nhanh quá trình trưởng thành hệ sinh thái bán dẫn".

Hai hệ sinh thái tách biệt

Theo tạp chí Forbes, các biện pháp hạn chế xuất khẩu chip tiên tiến của Mỹ đã châm ngòi phản ứng theo hai hướng từ Trung Quốc. Một mặt, mạng lưới buôn bán chợ đen xuất hiện, tuồn chip bị cấm vào nước này. Mặt khác Bắc Kinh tăng cường chính sách công nghiệp, đẩy mạnh đổi mới công nghệ.

Kết quả là sự hình thành hai hệ sinh thái AI tách biệt: Trung Quốc xây dựng hệ sinh thái dựa trên mô hình mã nguồn mở và phần cứng tối ưu hóa trong nước. Mỹ thúc đẩy mô hình khép kín, độc quyền, gắn chặt với lợi thế phần cứng. Cuộc đua này không chỉ phụ thuộc vào chip mạnh mà còn nhân tài, phần mềm và định hướng chiến lược.

Cuộc đua thu hút nhân tài AI toàn cầu

Nhờ giúp nâng cao hiệu quả sản xuất, cải thiện dịch vụ và thúc đẩy đổi mới sáng tạo, trí tuệ nhân tạo (AI) đã khơi mào cuộc cạnh tranh gay gắt giữa các quốc gia trong việc thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao.