California thông qua luật an toàn AI đầu tiên tại Mỹ

Thống đốc bang California (Mỹ) Gavin Newsom - Ảnh: AFP

Theo trang Politico, ngày 29-9, Thống đốc bang California (Mỹ) Gavin Newsom đã ký thông qua Dự luật SB 53, yêu cầu các công ty AI lớn như OpenAI và Meta phải công khai quy trình an toàn, báo cáo sự cố nghiêm trọng và bảo vệ người tố giác.

Theo luật mới, doanh nghiệp phải nộp công khai các giao thức an toàn - dưới dạng biên tập để giữ bí mật sở hữu trí tuệ - và báo cáo sự cố trong vòng 15 ngày nếu có nguy cơ lớn như tấn công mạng, vũ khí do AI hỗ trợ, hay mất kiểm soát mô hình.

Đặc biệt, luật buộc các công ty phải báo cáo về hành vi lừa đảo nguy hiểm của hệ thống AI trong giai đoạn thử nghiệm - một điều khoản được xem là “lần đầu tiên trên thế giới”.

SB 53 cũng đặt nền tảng cho hệ thống điện toán đám mây do bang điều hành mang tên CalCompute, đồng thời đưa ra cơ chế bảo vệ nhân viên tố cáo vi phạm.

Theo Hãng tin AFP, cách tiếp cận của bang California khác với Đạo luật AI của Liên minh châu Âu, vốn chỉ yêu cầu doanh nghiệp báo cáo riêng cho chính phủ. SB 53, ngược lại, bắt buộc công khai thông tin để tăng cường trách nhiệm giải trình.

Đạo luật mới này được xem là thắng lợi lớn cho Thượng nghị sĩ bang Scott Wiener, tác giả dự luật, sau khi phiên bản trước đó (SB 1047) bị phủ quyết năm ngoái do phản đối mạnh mẽ từ giới công nghệ.

Lần này, ông Wiener điều chỉnh dự luật hẹp hơn, phối hợp cùng văn phòng Thống đốc và nhận được sự ủng hộ từ một số công ty như Anthropic (nhà phát triển chatbot Claude), trong khi OpenAI và Meta không phản đối công khai.

“Với một công nghệ mang tính biến đổi như AI, chúng ta có trách nhiệm hỗ trợ đổi mới nhưng cũng phải đặt ra những rào chắn hợp lý để hiểu và giảm thiểu rủi ro. Với đạo luật này, California một lần nữa bước lên hàng đầu thế giới về cả đổi mới công nghệ và an toàn”, ông Wiener nói.

Động thái này diễn ra trong bối cảnh chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump thúc đẩy phát triển AI để cạnh tranh với Trung Quốc, đồng thời nhiều nghị sĩ tại Quốc hội Mỹ và các bang khác như New York cũng đang cân nhắc các dự luật tương tự.

Tuy nhiên, nhóm vận động hành lang Chamber of Progress và nhiều nhà đầu tư lên tiếng phản đối, lo ngại rằng mỗi bang có một tiêu chuẩn riêng sẽ gây “hỗn loạn pháp lý”, đồng thời cho rằng dự luật sẽ kìm hãm nền kinh tế đổi mới của California và khiến start-up bị lép vế trước các tập đoàn lớn.

Mỹ áp thuế 10% với gỗ nhập khẩu, có sản phẩm sẽ chịu tới 50%

Ông Trump ký sắc lệnh áp thuế 10% đối với gỗ mềm và gỗ xẻ nhập khẩu, và lên đến 50% đối với đồ gỗ nội thất từ năm 2026.