Tri thức vượt biên giới và khuôn mẫu: Giáo dục của tương lai

Bước ngoặt của Việt Nam

Việt Nam đang từng bước khẳng định vị thế trong quá trình quốc tế hóa hệ thống giáo dục đại học trong nước. Với hơn 400 chương trình liên kết đào tạo và số lượng sinh viên quốc tế ngày càng tăng, giáo dục xuyên quốc gia trở thành dấu ấn nổi bật trong bức tranh giáo dục bậc cao của đất nước.

Phó giáo sư (PGS) Seng Kiat Kok, Giám đốc phụ trách sinh viên tại RMIT Việt Nam, nhận định: "Chúng ta đang chứng kiến sự chuyển mình của Việt Nam, từ một quốc gia tiếp nhận tri thức dần trở thành đối tác đồng kiến tạo trong hệ sinh thái tri thức toàn cầu". 

Chiến lược phát triển giáo dục đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, thể hiện rõ khát vọng này, với trọng tâm xây dựng chương trình đào tạo theo chuẩn quốc tế, thúc đẩy hợp tác nghiên cứu và công nhận bằng cấp toàn cầu.

Tuy nhiên, hành trình này vẫn còn nhiều thách thức. Thay đổi nhận thức về toàn cầu hóa và dịch chuyển có thể ảnh hưởng đến khả năng du học của sinh viên và luồng nhân tài. 

Dẫu vậy, Việt Nam đang ở vị thế tốt để chuyển mình mạnh mẽ. "Dân số trẻ, năng động cùng đà phát triển kinh tế tích cực đang tạo điều kiện lý tưởng để chúng ta nhìn nhận lại định hướng giáo dục cho tương lai", là nhận định của ông Glen O'Grady, Giám đốc trải nghiệm và thành công học tập tại RMIT Việt Nam. "Và giáo dục xuyên quốc gia sẽ đóng vai trò then chốt trong hành trình đó". 

Hướng tiếp cận đó là một minh chứng cho tư duy giáo dục mới này. Phương pháp sư phạm 3A đặc trưng của trường – Active (chủ động), Applied (ứng dụng) và Authentic (chân thật) – kết hợp giữa học tập liên ngành và giải quyết vấn đề thực tiễn.

"Chúng tôi tin rằng kỹ năng chuyên môn thôi là chưa đủ", Giáo sư (GS) Sherman Young, Thừa hành Phó chủ tịch Hội đồng trường (phụ trách Giáo dục), Phó giám đốc Đại học RMIT, chia sẻ. "Lực lượng lao động tương lai cần khả năng thích nghi, tư duy lãnh đạo và tầm nhìn toàn cầu". 

Lực lượng lao động tương lai được định hình bởi sự hợp tác 

Trong bối cảnh Việt Nam đặt mục tiêu trở thành quốc gia thu nhập cao vào năm 2045, nhu cầu lực lượng lao động có kỹ năng và sẵn sàng cho tương lai đang tăng nhanh. Nhưng điều này không chỉ dừng lại ở năng lực chuyên môn trong các lĩnh vực STEM.

"Chúng ta cần nhân tài có khả năng lèo lái qua tình huống phức tạp, làm việc hiệu quả trong môi trường đa văn hóa và dẫn dắt đội nhóm trong bối cảnh không chắc chắn", PGS Kok chia sẻ. Điều đó đòi hỏi kết hợp giữa kiến thức chuyên sâu và năng lực toàn diện, lấy con người làm trung tâm. 

Giáo dục không chỉ là tài sản cá nhân, mà là một nền tảng cho sự tiến bộ chung -- hành động với mục tiêu rõ ràng, mang tư duy toàn cầu và gắn bó với cộng đồng - Ảnh: RMIT

Để đổi mới giáo dục, chỉ đạo trên xuống là chưa đủ. Các trường đại học cần hợp tác chặt chẽ với doanh nghiệp để cùng thiết kế chương trình đào tạo, đảm bảo tính thực tiễn và thúc đẩy trao đổi tri thức. "Hợp tác không phải là lựa chọn, đó là điều tất yếu", ông O’Grady nhấn mạnh. "Doanh nghiệp cần trở thành người đồng hành trên hành trình giáo dục". 

"Vai trò của chúng tôi là mô phỏng môi trường làm việc tương lai của sinh viên, nơi công nghệ thay đổi nhanh chóng, nhân viên đa văn hóa và làm việc có trách nhiệm với xã hội", GS Young chia sẻ.

Khi được triển khai đúng cách, giáo dục xuyên quốc gia có thể trở thành cầu nối giữa thực hành tốt nhất toàn cầu và nhu cầu phát triển tại địa phương. "Giáo dục xuyên quốc gia không phải là xuất khẩu tri thức mà là đặt tri thức vào đúng ngữ cảnh – mang chất lượng toàn cầu phục vụ cho khát vọng địa phương", PGS Kok nhấn mạnh. 

Điều khiến các thầy hào hứng nhất chính là quy mô của cơ hội. "Việt Nam hoàn toàn có thể trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo của Đông Nam Á", PGS Kok nhận định. "Những nền tảng cần thiết đã sẵn sàng, điều chúng ta cần lúc này là tư duy táo bạo và hành động hợp tác".