Bắt buộc dạy tiếng Anh từ lớp 1: Tìm đâu ra 30.000 giáo viên?
Đề án 2025-2035 đặt mục tiêu mọi học sinh Việt đều học tiếng Anh từ lớp 1, nhưng bài toán thiếu 30.000 giáo viên là thách thức lớn.
Giáo viên Trường PT liên cấp Marie Curie, Hà Nội trong tiết học trực tiếp với học sinh ở Mèo Vạc (Tuyên Quang) trong khuôn khổ dự án hỗ trợ dạy tiếng Anh cho học sinh tiểu học ở Mèo Vạc - Ảnh: VĨNH HÀ
Đề án 'Đưa tiếng Anh thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học giai đoạn 2025-2035, tầm nhìn đến năm 2045' vừa được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Ước tính 
Một tiết học của học sinh chương trình tăng cường tiếng Anh, Trường tiểu học Đống Đa, phường Tân Hòa, TP.HCM - Ảnh: HOÀNG HƯƠNG
TP.HCM là địa phương đầu tiên trong cả nước chủ động triển khai việc dạy tiếng Anh cho học sinh lớp 1 với chương trình tăng cường tiếng Anh (TCTA), được thí điểm từ năm học 1998-1999 tại Trường tiểu học Trần Hưng Đạo (quận 1) với 60 học sinh lớp 1.
Đến nay chương trình TCTA đã được nhân rộng đến hầu hết các trường tiểu học tại TP.HCM (trước sáp nhập). Đây là một trong những lý do giúp TP đạt được thành quả liên tục tám năm liền dẫn đầu cả nước về điểm trung bình môn tiếng Anh trong kỳ thi tốt nghiệp THPT. Nói về bài học kinh nghiệm khi triển khai việc dạy tiếng Anh cho học sinh lớp 1, ông Nguyễn Bảo Quốc - Phó giám đốc Sở GD-ĐT TP.HCM - cho hay:
"Kinh nghiệm đầu tiên là đa dạng hóa mô hình học tập. Bên cạnh TCTA, từ năm 2014 TP còn triển khai chương trình tiếng Anh tích hợp theo Đề án 5695. Thứ hai là việc tiêu chuẩn hóa đánh giá. Sở GD-ĐT đã chủ động phối hợp với các tổ chức quốc tế (như ETS, Pearson...) để áp dụng các chuẩn chứng chỉ như TOEFL Primary, TOEFL Junior, PTE Young Learners để đánh giá năng lực học sinh. Điều này thúc đẩy việc dạy và học tiếng Anh theo chuẩn đầu ra quốc tế, tạo tiền đề để tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai".
Theo sở, năm học 2025-2026 nếu chỉ tính trên địa bàn khu vực 1 của TP.HCM (trước sáp nhập) đã có gần 100% học sinh được học tiếng Anh ngay từ lớp 1 ở trường tiểu học với nhiều loại hình học tập khác nhau. Sở cho rằng hiệu quả việc dạy tiếng Anh từ lớp 1 là rất tích cực, góp phần vào việc hình thành hệ thống ngữ âm chuẩn, xây dựng tư duy bằng tiếng Anh và nâng cao khả năng hội nhập cho học sinh.
Trong đó TP có thuận lợi là đào tạo được đội ngũ giáo viên TCTA/Tích hợp theo chuẩn riêng, đội ngũ cán bộ quản lý cũng tích lũy được nhiều kinh nghiệm trong gần 30 năm từ khi thí điểm đến nay.
Ngoài ra chương trình cũng nhận được sự ủng hộ của xã hội, phụ huynh TP.HCM nhận thức được và sẵn sàng đầu tư cho việc học tiếng Anh của con em, tạo động lực lớn cho các nhà trường. Sự hiện diện của nhiều đối tác quốc tế và các trung tâm ngoại ngữ cũng tạo ra hệ sinh thái hỗ trợ giảng dạy và kiểm tra đánh giá chất lượng hiệu quả.
Tuy nhiên ông Quốc cũng nêu những khó khăn và thách thức như sau: "Thứ nhất là việc thiếu hụt giáo viên chất lượng cao. Đây là thách thức lớn nhất. Mặc dù có đội ngũ giáo viên TCTA/Tích hợp, TP vẫn cần một lượng lớn giáo viên tiếng Anh đạt chuẩn quốc tế để đáp ứng mục tiêu "ngôn ngữ thứ hai" và đặc biệt là giáo viên có khả năng dạy các môn khoa học như toán, khoa học bằng tiếng Anh.
Thách thức thứ hai là cơ sở vật chất tại nhiều trường công lập chỉ đáp ứng việc dạy tiếng Anh như một môn học truyền thống, chưa đủ phòng lab chuyên dụng, trang thiết bị nghe nhìn hiện đại cần thiết cho việc triển khai tiếng Anh như công cụ giao tiếp thường xuyên.
Cuối cùng là chính sách đãi ngộ để thu hút và giữ chân giáo viên chất lượng cao, TP kiến nghị cần có chính sách đãi ngộ vượt khung so với mặt bằng chung nhằm cạnh tranh với thị trường quốc tế và các trung tâm ngoại ngữ. Điều này đến nay chúng tôi vẫn đang đề xuất" - ông Quốc cho biết.
TP.HCM thí điểm dạy học bằng tiếng Anh: Chọn mô hình nào?