11/11/2025 16:02

Vì sao chưa trục vớt, khai quật tàu cổ nổi lên biển Hội An sau bão số 13?

Sau lần đầu nổi lên cuối năm 2023 rồi mất dấu, những ngày qua tàu cổ nghi bị đắm từ hàng trăm năm trước lại nổi lên ở biển Hội An. Vì sao suốt thời gian dài việc trục vớt, khai quật vẫn chưa thể tiến hành?

Sáng 11-11, hiện trường nơi con tàu nghi là tàu cổ nổi lên ở biển Hội An sáng 8-11 vẫn nằm yên vị. So với trước đó 3 ngày, phần nhô lên từ mặt cát của con tàu đã ít hơn hẳn.

Không dễ để đưa tàu cổ ra khỏi hiện trường

Cơ quan chức năng vẫn tiếp tục cắt cử người Người dân kéo đến xem tàu cổ nổi lên ở biển Hội An từ sáng sớm, lai lịch con tàu ra sao?Sau nhiều tháng mất dấu, tàu cổ ở Hội An bất ngờ nổi lên nguyên vẹn sau bão số 13

Các thông tin nghiên cứu ban đầu từ các nhà khoa học cũng cho rằng con tàu "có thể là một báu vật về tàu đắm, được phát hiện trong tình trạng gần như nguyên vẹn". Các yêu cầu về việc sớm khai quật, đưa lên nghiên cứu đã được đặt ra từ đầu năm 2024.

Dù vậy ngay cả tới những ngày qua, khi tàu cổ lại một lần nữa lộ rõ hình hài đầy kinh ngạc thì việc khai quật cũng chưa thể tiến hành.

Lý giải về việc này, Trung tâm Bảo tồn di sản văn hóa thế giới Hội An cho biết hiện nay mức độ sạt lở đang diễn ra khốc liệt ở bờ biển Hội An, di vật tàu cổ liên tục lộ ra và có nhiều yếu tố tác động trực tiếp.

Do vậy cần khẩn trương khai quật di vật lên khỏi bờ biển. Dù vậy việc khai quật một di vật nằm dưới mặt cát biển, tàu có khối lượng lớn, ở bối cảnh sát mép nước, thủy triều lên xuống liên tục là điều không hề đơn giản.

Quan trọng nhất, các phương án khai quật, bảo quản hiện vật cũng phải hết sức thận trọng và được tính toán kỹ. Đã từng xảy ra tình trạng hiện vật, di tích khảo cổ bị xuống cấp nhanh khi đưa lên khỏi mặt đất do tiếp xúc không khí, môi trường xung quanh.

"Những di vật bằng vật liệu gỗ sau thời gian dài chôn dưới đất cát nay tiếp xúc khí hậu khắc nghiệt thường dễ dàng hư hỏng. Do đó quá trình khai quật phải chú ý phần bảo quản, cần dự lường tất cả giải pháp.

Kết quả khai quật tàu cổ không chỉ giúp chúng ta có thêm một hiện vật tiêu biểu trưng bày giới thiệu đến du khách gần xa, mà còn cung cấp những thông tin quý giá về vùng đất thương cảng Hội An xưa" - một chuyên gia của Viện Khảo cổ học Việt Nam nói.

Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch TP Đà Nẵng cho biết đang yêu cầu cơ quan chức năng tại Hội An giữ nguyên hiện trường, bảo vệ khu vực tàu gỗ nổi lên trong lúc chờ các thủ tục đánh giá thêm.

Việc tổ chức khai quật sẽ được tiến hành nhưng cần thận trọng để lên phương án kỹ càng, đảm bảo yếu tố khoa học và không tác động tới di vật.

Như đã thông tin, ngày 8-11, người dân Hội An phát hiện con tàu gỗ nghi tàu cổ nổi lên ở bãi biển thuộc phường Cẩm An, TP Hội An cũ (nay là phường Hội An Tây, TP Đà Nẵng).

Cơ quan chức năng xác định con tàu này cũng chính là di vật khảo cổ đã nổi lên một lần vào cuối 2023. Qua đánh giá, con tàu gỗ này có niên đại từ thế kỷ 14 - 16.

Cơ quan chức năng báo cáo nguồn gốc tàu cổ xuất hiện ở biển Hội An sau bão

Vụ việc con tàu cổ tuổi đời ước tính hàng trăm năm nổi lên ở bãi biển Hội An tiếp tục thu hút sự quan tâm của công chúng. Cơ quan chức năng đã căng dây cảnh báo, thông tin sự việc đến cấp trên.