Thành lập Trường cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương năm 1924, gần 10 năm sau Victor Tardieu tuyên bố: Trường phái Hà Nội từ đây sẽ ngang hàng với Tây Ban Nha hay Hà Lan.
Bà Charlotte Aguttes-Reynier giới thiệu cuốn sách tại Hà Nội - Ảnh: T.ĐIỂU
Rất nhiều những ánh hào quang rực rỡ từ Trường
Các tác phẩm của Mai Trung Thứ
Victor Tardieu đã thể hiện sự quyết tâm và tham vọng rất lớn để xây dựng một trường phái Hà Nội phát triển mạnh mẽ, không thua kém các trường phái đang nổi tiếng trên thế giới.
Trong một báo cáo được viết năm 1932, bài Những suy nghĩ về thành công vẻ vang mà các học sinh đã tốt nghiệp tham gia triển lãm Nghệ sĩ Pháp năm 1932, ông kết luận: "Trường phái Hà Nội từ đây sẽ ngang hàng với trường phái Tây Ban Nha hay trường phái Hà Lan".
Thực tế, bản tin của Đông Dương kinh tế cục, 1933, trang 215 đã viết về Triển lãm các nghệ sĩ Pháp, Grand Palais, Paris, từ 30-4 đến 30-6-1933: "Nam Sơn, Lê Phổ, Lê Văn Đệ, ba họa sĩ đã làm rạng danh sự nghiệp giáo dục của trường phái Hà Nội".
Lê Văn Đệ và Tô Ngọc Vân ngang ngửa Chagall
Với Lê Văn Đệ, tờ Tương Lai Bắc Kỳ ngày 11-12-1937 đã viết Lê Văn Đệ là nghệ sĩ Việt Nam đầu tiên được diện kiến
Lễ khánh thành tượng bán thân Victor Tardieu go Georges Khánh thực hiện tại khuôn viên trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương ngày 25-5-1938 - Ảnh chụp lại từ sách
Tô Ngọc Vân (sinh viên khóa 2 năm 1926-1931) tham gia nhiều cuộc triển lãm cả ở Pháp và Đông Dương, được tặng bằng khen danh dự tại Triển lãm các nghệ sĩ Pháp vào năm 1932, rồi được bầu làm thành viên của Hiệp hội Họa sĩ Pháp.
Đặc biệt, tài năng của Tô Ngọc Vân được Camille Mauclair ca ngợi trên tờ Le Figaro ngày 10-3-1933: "Có thể sẽ thời thượng hơn khi sở hữu một bức tranh của Tô Ngọc Vân thay vì một bức của Chagall hay của Kokochska: thanh sắc sẽ không hơn không kém và bức tranh sẽ đẹp hơn".
Hoạ sĩ Lê Văn Đệ (phải) và hoạ sĩ Tô Ngọc Vân
Đấu giá tranh Đông Dương chủ yếu là người Việt
Trả lời Tuổi Trẻ, bà Charlotte Aguttes-Reynier cho biết tranh họa sĩ thời Mỹ thuật Đông Dương gắn liền với các nhà sưu tập gốc Việt, thường là người gốc Việt tham gia đấu giá, dù ở Pháp hay Hong Kong.
Tranh Đông Dương trước đây chưa có giá cao. Cơn sốt bắt đầu từ năm 2014, khi nhà Aguttes đấu giá thành công bức Thưởng trà của Lê Phổ. Từ đó tranh Đông Dương ngày càng tăng giá, đặc biệt của Lê Phổ, Vũ Cao Đàm, Mai Trung Thứ, Nam Sơn...
Đỉnh điểm giá tranh Đông Dương rơi vào năm 2022, nhưng đến năm 2023 thì bắt đầu chững lại và xuất hiện tình trạng người Việt đấu cao nhưng sau đó không thanh toán.
Di sản đặc biệt của mỹ thuật Đông Dương
Khi cuốn sách Họa sĩ Trịnh Hữu Ngọc - Di sản đặc biệt của mỹ thuật Đông Dương ra mắt, nhiều người mới biết một họa sĩ có tài năng lẫn số phận đặc biệt, người được Bác Hồ gọi là "Monet của Việt Nam".
Di sản đặc biệt của mỹ thuật Đông Dương