Hình tư liệu về Lam Thành, chụp lại từ cuốn An Tĩnh cổ lục của học giả Hippolyte Le Breton - Ảnh: ĐẬU DUNG
Dưới chân Lam Thành là các đồng bằng trù phú - Ảnh: ĐẬU DUNG
Đang bị quên lãng
Lam Thành được xếp hạng là di tích lịch sử - văn hóa quốc gia năm 1962. Tuy nhiên, ngày nay di tích này gần như rơi vào quên lãng.
Thỉnh thoảng có các bạn trẻ ở những nơi khác kéo về đây đốt lửa trại, chụp hình check-in nhưng chỉ vì cảnh quan đẹp, chứ không biết về lịch sử kiêu hùng của nó.
Lam Thành là nguồn cảm hứng của văn chương nghệ thuật. Theo học giả Hippolyte Le Breton, một trong số đó có đoạn:
"Nhân lúc nhàn hạ, tôi rời lỵ sở và leo lên đỉnh núi Lam Thành
Mang theo đàn, tôi ngồi viết những bài thơ nói về thành cổ này và những danh thắng đang phô bày dưới chân thành
Tôi nhớ lại lịch sử những biến cố đã xảy ra dưới đời Trần, nhà Minh và Trương Phụ, người đã xây thành
Quái vật từ biển cả xa xăm, có sóng dữ hỗ trợ, đã xâm nhập vào nước Nam và nuốt chửng dân chúng
Quan Ngự sử* đại thành, người đầy tớ trung thành của nhà vua, đã chết một cách oanh liệt dưới chân thành
Nhưng nhờ trời công minh, đất nước chúng ta giành được độc lập và biên cương an bình
...
Chúng ta đến thắp nén hương để tưởng niệm vong linh của người giải phóng cho đất nước tại ngôi đền thờ ngườiNhưng vị anh hùng xưa đâu rồi”… (Quan Ngự sử tức Nguyễn Biểu, còn Ngô là tiếng miệt thị của người An Nam dùng để gọi quân Minh, mà tổ tiên của họ là người Ngô Sơn - PV).
Toàn khu vực nội thành có chiều dài khoảng 1km. Ở đây, vì địa hình núi đá nên chủ yếu chỉ có cây bụi nhỏ sinh sống - Ảnh: ĐẬU DUNG
Thành được xây từ chân núi lên đỉnh núi theo hai hướng đông và tây như hai cánh tay khổng lồ, bên dưới là nơi hợp lưu của ba con sông (sông Lam, sông La, sông Ngàn Phố) - Ảnh: ĐẬU DUNG
Điểm cao nhất của Lam Thành - Ảnh: ĐẬU DUNG
Mùa sim chín trên đỉnh Lam Thành - Ảnh: ĐẬU DUNG
Có nhiều ngôi đền được lập nên quanh các biến cố ở Lam Thành và các vùng phụ cận - Ảnh: ĐẬU DUNG
Tại đền thờ Nguyễn Biểu vẫn còn mấy câu thơ của vua Trần Trùng Quang tiễn Nguyễn Biểu đi sứ - Ảnh: ĐẬU DUNG
Từ đền Nguyễn Biểu nhìn về xa - Ảnh: ĐẬU DUNG