Tê miệng, cứng hàm rồi suy hô hấp sau khi ăn hải sản lạ
Ngày 12/6, thông tin từ BS Nguyễn Hữu Tín, khoa Hồi sức Tích cực – Chống độc Bệnh viện Nhân dân 115 (TP.HCM) cho biết, tại đây vừa tiếp nhận và xử trí thành công một ca ngộ độc thực phẩm đặc biệt nguy hiểm do độc tố Tetradotoxin. Bệnh nhân là người đàn ông (52 tuổi, được chuyển tuyến khẩn cấp từ huyện Cần Giờ TPHCM vào viện trong tình trạng suy hô hấp nặng, tím tái, chỉ số bão hòa oxy trong máu (SpO₂) chỉ còn 30%, cơ hô hấp bị liệt, phải thở máy.
Theo bệnh sử, trước nhập viện không lâu, người đàn ông đi bắt hải sản ở vùng biển Cần Giờ đã bắt được một con mà ông cho là sam biển. Sau đó, ông tự chế biến và ăn. Chỉ khoảng 30 phút sau, bệnh nhân bắt đầu thấy tê miệng, cứng hàm, tê lưỡi, yếu tay chân. Các triệu chứng nhanh chóng tiến triển sang yếu liệt toàn thân và suy hô hấp cấp. Tại cơ sở y tế địa phương, bác sĩ nghi ngờ người bệnh ngộ độc Tetradotoxin – một chất độc thần kinh cực mạnh, thường gặp trong cá nóc, bạch tuộc vòng xanh và đặc biệt là ở con so biển – một loài có ngoại hình rất giống sam biển nhưng chứa độc tố chết người.
 |
Cộng đồng cần phân biệt con sam biển và so biển để tránh ngộ độc nguy hiểm tính mạng |
Tetradotoxin không có thuốc giải độc đặc hiệu, đồng thời không bị phá hủy bởi nhiệt, nên dù đã nấu chín, độc tố vẫn nguyên vẹn và gây nguy hiểm cho người ăn. Loại độc tố này tác động trực tiếp đến hệ thần kinh, làm tê liệt cơ hô hấp và tim mạch, dẫn đến tử vong rất nhanh nếu không can thiệp y tế kịp thời.
Cứu sống nhờ lọc máu hấp phụ độc tố liều cao
Ngay khi tiếp nhận, đội ngũ bác sĩ khoa Cấp cứu tổng hợp của Bệnh viện Nhân dân 115 đã nhanh chóng đặt nội khí quản để duy trì thông khí nhân tạo và chuyển bệnh nhân đến khoa Hồi sức Tích cực – Chống độc. Trước tình trạng suy hô hấp do liệt cơ, các bác sĩ đánh giá đây là một ca ngộ độc nặng với độc chất không có thuốc giải. BS Tín cho biết, sau hội chẩn, bệnh viện đã áp dụng phương pháp hồi sức nâng cao, trong đó sử dụng kỹ thuật lọc máu hấp phụ độc chất bằng ba quả lọc liên tục, nhằm tăng hiệu quả loại bỏ Tetradotoxin – một chất có thể tích phân bố cao và khó đào thải bằng cách thông thường.
Sau hai ngày điều trị tích cực, tình trạng bệnh nhân dần cải thiện. Các chỉ số sinh tồn ổn định, cơ hô hấp phục hồi đủ để rút ống nội khí quản an toàn. Một vài ngày sau, người bệnh hồi phục hoàn toàn, có thể đi lại, ăn uống và được xuất viện trong tình trạng sức khỏe ổn định. Đây là một trường hợp điển hình của ngộ độc do nhầm lẫn giữa các loài hải sản có hình dạng tương tự nhưng độc tính khác nhau.
Các chuyên gia cảnh báo, so biển và sam biển có ngoại hình gần như giống nhau. Khi chưa có kinh nghiệm hoặc kiến thức rõ ràng, việc phân biệt là rất khó. Trong thực tế, các trường hợp ngộ độc do ăn nhầm con so không phải là hiếm, và một số đã dẫn đến tử vong trước khi đến được cơ sở y tế.
Tetradotoxin là độc tố thần kinh cực mạnh, có trong một số sinh vật biển như cá nóc, so biển, bạch tuộc vòng xanh. Chỉ một lượng nhỏ đã đủ gây liệt cơ và tử vong. Độc tố này không có thuốc giải, không bị phân hủy bởi nhiệt, và không thể nhận biết bằng mùi vị. So biển thường bị nhầm với sam biển, nhất là khi đánh bắt ở chợ hoặc ven biển. Người dân tuyệt đối không ăn các loài hải sản không rõ nguồn gốc, không tự chế biến sinh vật biển lạ. Khi có dấu hiệu tê môi, tê lưỡi, yếu tay chân sau ăn hải sản, cần đến ngay bệnh viện gần nhất để được cấp cứu kịp thời.
