Bốn bát nấu trong mâm cỗ truyền thống Hà Nội, dạ mời các cụ xơi ngay cho nóng

Admin

Hôm vừa rồi, do phải lo phần nấu cỗ thực chứng giúp hai người bạn đồng nghiệp viết bài cỗ Tết, tôi nấu đôi bát mực nấu rối, một thức nấu mà hơn 50 năm tôi mới có dịp nấu lại.

Mâm cỗ truyền thống Hà Nội - Ảnh: VĂN TUYẾN

Mâm cỗ truyền thống Hà Nội - Ảnh: VĂN TUYẾN

Bồi hồi nhớ lại những năm tháng còn đang thời thiếu nữ 14-15 tuổi, cùng các chị em gái đi giúp nấu cỗ cho các đám cưới trong họ hàng nội ngoại, nhớ lại những bữa cỗ Tết khi còn đủ hai bà và cha mẹ năm xưa trong căn bếp phố cổ Mâm cỗ ngày tết: ở đâu không thể thiếu thịt hun khói, nem chạo?

Bát mực nấu rối - Ảnh: VĂN TUYẾN

Mực nấu rối nhiều người nghe rất lạ tai đúng không?

Có người còn gọi là mực ngũ sắc nữa. Nhiều người lại còn nhầm với món măng mực Bát Tràng nữa.

Nhưng nguyên liệu và cách nấu của nó cũng hơi có chút đặc biệt so với những năm tháng khó khăn thời bao cấp chiến tranh, chứ so với ngày nay thì không có gì thiếu thốn, thậm chí có thể nói là quá đầy đủ, thừa thãi nữa.

TIN LIÊN QUANMón cá nội kho ngon tuyệt đỉnh trong mâm cỗ TếtLàm cỗ cúng ông Công ông Táo: Khởi đầu kỳ Tết Cả lớn nhất năm

Bát canh bóng - Ảnh: VĂN TUYẾN

Mong phú quý thọ khang ninh

Khi bày biện, tôi vẫn nhớ cách dì Tình tôi chỉ bảo từ xưa, bày mỗi góc bát một thứ, su hào, cà rốt, giò lụa, trứng tráng, mực khô. Thế là bát mực có đủ 5 nguyên liệu và màu sắc, giống hệt như một đóa hoa 5 cánh ngũ sắc.

Thế nên người Hà Nội mới gọi là món mực ngũ sắc là vậy. Tượng trưng cho ước mong phú quý thọ khang ninh trong cõi nhân gian. Khi bày bát mực nấu rối cũng như các bát nấu khác trên mâm cỗ thì chưa chan nước dùng vội.

Khi nào khách vào mâm nhắm rượu qua loa với các đĩa nộm, đĩa xào chừng một lát thì người nhà mới đem nước dùng của bốn loại canh khác nhau chan vào bốn bát nấu. 

TIN LIÊN QUANMăng khô trong mâm cỗ tết người BắcMâm cỗ tết và cỗ tết Hà NộiMâm cỗ tết và cỗ tết Hà Nội

Thường là bốn cô gái đem bốn loại canh khác nhau chan vào đúng bốn bát nấu khác nhau cho khỏi nhầm. Bởi vì bốn bát nấu đều có bốn thứ nước dùng khác nhau.

Nước mực thơm mùi mực, nước bóng dậy mùi tôm ninh nấm hương, nước măng thơm mùi măng khô, nước chim hầm dậy chim thui lửa lẫn mùi cốm, hạt sen nấm măng hầm hay chim hầm thì thường được trang trí trước bằng mấy sợi miến chần trong vắt và mấy củ hành trần xanh óng.

Cô thứ 5 đem lọ hạt tiêu và rổ rau mùi nho nhỏ rắc lên trên các bát nấu như bóng, mực và mời thực khách ăn cơm nóng do cô thứ 6 đem lên trong những chiếc âu sứ có nắp đậy giữ ấm. 

Ngày xưa họ hàng đông lắm, dâu gái đầy nhà. Cỗ nấu lấy, phục vụ lấy, vất vả một chút nhưng ấm áp thân tình xiết bao.

À, còn quên chưa nói sao lại gọi là món mực nấu rối. Ấy là khi canh nóng đã chan vào, hạt tiêu đã rắc lên, rau mùi đã thả cánh, một thực khách trong mâm sẽ dùng đôi đũa sạch để sẵn cạnh mâm xới bát mực cho rối lên, để các loại nguyên liệu hòa trộn với nhau thật đều.

Dạ, bây giờ mời các cụ xơi luôn cho nóng ạ!

Cỗ cá nướng quê nhàCỗ cá nướng quê nhà

TTO - Khi những cơn gió bấc tao tác cánh đồng, điện thoại tôi rung ngân: "Bây thu xếp giáp Tết về, dì kéo ao kiếm con cá nướng cúng ông bà tổ tiên, rồi mẹ con bây mang lên ăn Tết!".