Chuyện chưa biết về những đêm mất ngủ của họa sĩ Tô Ngọc Vân và bức tranh thành bảo vật

Admin

Những kỷ niệm về họa sĩ Tô Ngọc Vân được các con, các học trò của ông, những nhà phê bình mỹ thuật... kể lại khiến người nghe hôm nay rất xúc động về một nhân cách, một tài năng nghệ sĩ.

Nhà phê bình mỹ thuật Nguyễn Hải Yến (trái) và họa sĩ Lương Xuân Đoàn chia sẻ về họa sĩ Tô Ngọc Vân - Ảnh: T.ĐIỂU

Nhà phê bình mỹ thuật Nguyễn Hải Yến (trái) và họa sĩ Lương Xuân Đoàn chia sẻ về họa sĩ Tô Ngọc Vân - Ảnh: T.ĐIỂU

Trong khuôn khổ triển lãm Đường tới Điện Biên đang diễn ra tại

Ký họa màu nước Quán bên đường của Tô Ngọc Vân thuộc Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam

Là một trong những nhân viên đầu tiên tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam (thành lập vào năm 1966), nhà phê bình mỹ thuật Nguyễn Hải Yến cho biết họa sĩ

Họa sĩ Tô Ngọc Thành chia sẻ những mẩu chuyện về cha - danh họa Tô Ngọc Vân - Ảnh: T.ĐIỂU

Ông Lê Vượng quen nhiều người trong giới nghệ sĩ, trong đó ông chơi rất thân với nhà nhiếp ảnh Đỗ Huân ở số nhà 30 Nguyễn Thái Học, Hà Nội.

Thấy bạn mình làm việc tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, ông Đỗ Huân có lần nói với ông Lê Vượng nhà ông có bức tranh của họa sĩ Trần Văn Cẩn, Hội Mỹ thuật Việt Nam hay mượn đi triển lãm, nên ông Huân nói ông Vượng mang bức tranh về bảo tàng.

Nhờ đó bức tranh Em Thúy đã có mặt trong bộ sưu tập của Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam.

Sau đó cũng chính ông Huân chỉ cho ông Vượng có một gia đình ở Hà Nội đang giữ bức tranh Hai thiếu nữ và em bé của họa sĩ Tô Ngọc Vân.

Đó là gia đình bác sĩ Nguyễn Tấn Gi Trọng. Ông Vượng đã đến thuyết phục vị bác sĩ nổi tiếng này và ông đã đồng ý nhượng lại bức tranh về cho Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam. Nay thì bức tranh đã trở thành bảo vật quốc gia.

Tranh mực in May áo của họa sĩ Tô Ngọc Vân vẽ trên đường ra mặt trận Điện Biên Phủ - Ảnh: T.ĐIỂU

Tranh mực in May áo của họa sĩ Tô Ngọc Vân vẽ trên đường ra mặt trận Điện Biên Phủ - Ảnh: T.ĐIỂU

Những đêm mất ngủ của Tô Ngọc Vân

Tại buổi trò chuyện, họa sĩ Tô Ngọc Thành - con trai danh họa Tô Ngọc Vân - đã kể về hai đêm mất ngủ của cha mình khi đến vẽ Bác Hồ ở Bắc Bộ phủ.

Tranh khắc gỗ Bác Hồ làm việc ở Bắc Bộ phủ họa sĩ Tô Ngọc Vân vẽ năm 1946, hiện thuộc bộ sưu tập của Bảo tàng Hồ Chí Minh - Ảnh: T.ĐIỂU

Tranh khắc gỗ Bác Hồ làm việc ở Bắc Bộ phủ họa sĩ Tô Ngọc Vân vẽ năm 1946, hiện thuộc bộ sưu tập của Bảo tàng Hồ Chí Minh - Ảnh: T.ĐIỂU

Ông Thành kể năm 1946 cha mình cùng một số họa sĩ đã đến Bắc Bộ phủ để vẽ chân dung Bác Hồ.

Họa sĩ Tô Ngọc Vân xin phép Bác vẽ trong ba ngày và hoàn thiện trong ba tuần. Bác trả lời là vẽ trong ba tháng cũng là phải chứ đừng nói là ba tuần.

Nghe Bác nói, họa sĩ Tô Ngọc Vân nhận ra Bác rất hiểu nghệ thuật cần có thời gian mới sáng tác tốt được.

Họa sĩ rất xúc động, về mất ngủ cả đêm vì thấy vị lãnh tụ có thể hiểu thấu đáo về nghệ thuật như vậy.

Đêm mất ngủ thứ hai của họa sĩ Tô Ngọc Vân là hôm vẽ Bác xong, Bác Hồ hỏi họa sĩ Tô Ngọc Vân có mấy người con.

Khi họa sĩ trả lời có bốn con thì Bác lấy trong ngăn kéo ra bốn chiếc kẹo bột gói trong giấy báo đưa cho Tô Ngọc Vân mang về cho con mà không lấy những chiếc kẹo ngon nhập ngoại ở trên bàn.

Một lần nữa nghệ sĩ lại nhận được một thông điệp quý giá từ người lãnh tụ của dân tộc: Nghệ thuật là phải có tính dân tộc. Tô Ngọc Vân lại trằn trọc mất ngủ thêm một đêm nữa vì bài học ấy.

Điện Biên Phủ và những khoảnh khắc đời thường trong các bức họa cuối cùng của Tô Ngọc VânĐiện Biên Phủ và những khoảnh khắc đời thường trong các bức họa cuối cùng của Tô Ngọc Vân

Trước khi hy sinh ở bên kia đèo Lũng Lô, trên đường đến mặt trận Điện Biên Phủ vào tháng 6-1954, họa sĩ Tô Ngọc Vân đã say sưa ký họa rất nhiều khoảnh khắc trong đời sống bắt đầu thanh bình trở lại của người dân miền núi bao năm nuôi kháng chiến.