Nhân chuyến công tác của Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên tại Pakistan và Lễ ký Tuyên bố khởi động đàm phán Thỏa thuận thương mại ưu đãi Việt Nam - Pakistan (VPPTA), Đại sứ Việt Nam tại Pakistan Phạm Anh Tuấn đã trao đổi với báo chí về tiềm năng hợp tác kinh tế và thương mại giữa hai nước.
Dấu ấn sau 53 năm thiết lập ngoại giao
PV: Thưa Đại sứ, sau 53 năm thiết lập quan hệ ngoại giao, Việt Nam và Pakistan đã không ngừng mở rộng hợp tác trên nhiều lĩnh vực, từ chính trị, thương mại cho tới văn hóa và giao lưu nhân dân. Bước sang năm 2025, trong bối cảnh thương mại toàn cầu biến động mạnh, cạnh tranh chiến lược giữa các nền kinh tế lớn ngày càng gay gắt, chuỗi cung ứng liên tục tái cấu trúc, ông đánh giá như thế nào về kết quả hợp tác kinh tế, thương mại giữa hai nước thời gian qua? Theo ông, đâu là những dấu ấn nổi bật và hướng đi triển vọng cho quan hệ Việt Nam - Pakistan trong giai đoạn tới?
Đại sứ Phạm Anh Tuấn: Hơn 53 năm kể từ khi thiết lập quan hệ ngoại giao ngày 8/11/1972, quan hệ Việt Nam - Pakistan đã có những bước phát triển vững chắc và toàn diện. Pakistan là nước Hồi giáo đầu tiên tại châu Á thiết lập quan hệ ngoại giao với Việt Nam, và tình hữu nghị này đã được vun đắp qua nhiều thế hệ lãnh đạo và nhân dân hai nước.
Về kết quả hợp tác kinh tế, thương mại, những năm gần đây chúng ta đã chứng kiến sự tăng trưởng đáng khích lệ. Kim ngạch thương mại song phương đã tăng từ khoảng 750 triệu USD năm 2023 lên gần 850 triệu USD năm 2024, tăng trưởng trên 20%; 6 tháng đầu năm 2025, kim ngạch thương mại đã đạt 402 triệu USD, tăng 28% so với cùng kỳ năm trước, cho thấy đà tăng trưởng mạnh mẽ và bền vững.
Ông Phạm Anh Tuấn - Đại sứ Việt Nam tại Pakistan.
Tuy nhiên, con số này vẫn còn khiêm tốn so với tiềm năng của hai nước. Với quy mô dân số 2 nước gần 360 triệu người, vị trí địa lý chiến lược nối liền Đông Nam Á và Nam Á, cùng những thế mạnh kinh tế bổ trợ cho nhau, chúng ta hoàn toàn có thể đạt được những con số ấn tượng hơn nhiều.
Theo đó, những kết quả gần đây cho thấy quan hệ Việt Nam - Pakistan đang bước vào giai đoạn hợp tác thực chất hơn. Sau 8 năm gián đoạn, Ủy ban Thương mại chung (JTC) được tổ chức trở lại tại Hà Nội tháng 7/2025, thể hiện quyết tâm chính trị mạnh mẽ của hai Chính phủ.
Tại Hội nghị Sáng kiến Đầu tư Tương lai (FII) lần thứ 8 ở Saudi Arabia (10/2024), Thủ tướng Phạm Minh Chính và Thủ tướng Shehbaz Sharif thống nhất nâng kim ngạch thương mại lên hơn 1 tỷ USD trong năm tới và hướng tới vài tỷ USD trong dài hạn.
Trong bối cảnh tái cấu trúc chuỗi cung ứng toàn cầu, Việt Nam và Pakistan có thể bổ trợ cho nhau – Việt Nam là trung tâm sản xuất của khu vực, còn Pakistan là cửa ngõ nối Nam Á, Trung Á và Trung Đông.
Tôi tin rằng với nền tảng hữu nghị vững chắc, tiềm năng kinh tế to lớn, và quyết tâm chính trị từ lãnh đạo cấp cao của cả hai nước, quan hệ Việt Nam - Pakistan sẽ tiếp tục phát triển mạnh mẽ, tiến xa hơn nữa trong giai đoạn tới.
Cơ hội mới cho doanh nghiệp của hai quốc gia
PV: Một trong những kết quả nổi bật của chuyến công tác của Bộ trưởng Bộ Công Thương là việc hai bên chính thức khởi động đàm phán Thỏa thuận Thương mại ưu đãi Việt Nam - Pakistan (PTA). Theo Đại sứ, thỏa thuận này sẽ góp phần giảm rào cản thương mại, mở ra những cơ hội mới nào cho doanh nghiệp giữa hai nước?
Đại sứ Phạm Anh Tuấn: Việc hai Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên và Jam Kamal Khan chính thức ký Tuyên bố Khởi động Đàm phán Thỏa thuận Thương mại ưu đãi Việt Nam - Pakistan (VPPTA) ngày 14/10/2025 là kết quả đột phá và mang tính bước ngoặt trong quan hệ thương mại song phương.
Đây là kết quả của một quá trình chuẩn bị công phu. Tại cuộc họp Ủy ban Thương mại Chung lần thứ 5 ở Hà Nội vào tháng 7/2025, cả hai bên đã thống nhất về nguyên tắc tiến tới một Thỏa thuận Thương mại ưu đãi.
Việt Nam đã chủ động gửi dự thảo PTA cho Bộ Thương mại Pakistan vào ngày 8/7/2025, kèm theo danh sách đề xuất các sản phẩm Việt Nam mong muốn được Pakistan giảm thuế. Ngày 23/9/2025, hai Bộ cùng các cơ quan liên quan đã tổ chức cuộc họp cấp kỹ thuật đầu tiên để thảo luận các vấn đề chính và chuẩn bị cho việc khởi động chính thức đàm phán PTA.
Chuyến công tác của Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên tại Pakistan.
Ý nghĩa của PTA đối với cả hai nước là rất quan trọng.
Về tiếp cận thị trường, PTA sẽ tạo thuận lợi cho dòng chảy thương mại lớn hơn giữa hai nước, đặc biệt trong các lĩnh vực thế mạnh như dệt may (từ bông và sợi của Pakistan đến sản xuất may mặc của Việt Nam), sản phẩm nông nghiệp và thủy sản, thực phẩm Halal, đồ gỗ, vật liệu xây dựng và dược phẩm. Thỏa thuận sẽ thiết lập khung pháp lý thuận lợi để tăng cường tiếp cận thị trường, đa dạng hóa rổ hàng thương mại và giảm bớt các rào cản thuế quan và phi thuế quan.
Đối với doanh nghiệp, PTA mở ra ba lợi ích chính: giảm chi phí xuất nhập khẩu nhờ ưu đãi thuế; tạo môi trường kinh doanh minh bạch, ổn định để hoạch định chiến lược dài hạn; và mở rộng cơ hội đầu tư, liên doanh trong các khu kinh tế đặc biệt. Việt Nam với kinh nghiệm sản xuất – xuất khẩu, kết hợp Pakistan có nguồn lao động trẻ và chi phí cạnh tranh, có thể tạo ra chuỗi giá trị mới phục vụ khu vực và thế giới.
Cả hai bên đã cam kết tiến hành đàm phán một cách minh bạch và đảm bảo lợi ích cân bằng cho cả hai nước. Bộ Công thương đã xây dựng kế hoạch cụ thể, quyết liệt với lộ trình đầy tham vọng và tôi tin rằng với quyết tâm chính trị và tinh thần hợp tác tốt đẹp giữa hai bên, chúng ta có thể đạt được.
Tôi muốn nhấn mạnh rằng PTA không phải là đích đến cuối cùng mà là bước đầu tiên. Pakistan đề xuất tiếp cận theo giai đoạn, bắt đầu với PTA trước khi tiến tới Hiệp định Thương mại Tự do (FTA) toàn diện ở giai đoạn sau. Điều này cho thấy tầm nhìn dài hạn và sự cam kết bền vững của cả hai nước.
Kỳ vọng cho sự phát triển "bùng nổ"
PV: Pakistan được đánh giá là thị trường tiềm năng với hơn 250 triệu dân và nhu cầu nhập khẩu lớn đối với nhiều mặt hàng thiết yếu. Như vậy, dư địa thị trường cho hàng hóa xuất khẩu Việt Nam còn rất lớn. Xin ông chia sẻ thêm về những lĩnh vực và mặt hàng tiềm năng nào mà hai nước có thể tăng cường hợp tác, nhất là trong bối cảnh Việt Nam có thế mạnh về hàng tiêu dùng, nông sản, dệt may trong khi Pakistan có lợi thế về nguyên liệu và dược phẩm?
Đại sứ Phạm Anh Tuấn: Pakistan là thị trường có nhiều tiềm năng. Với dân số hơn 250 triệu người và phần đông là người trẻ (65% dân số dưới 30 tuổi) - Pakistan là một thị trường tiêu dùng khổng lồ với nhu cầu ngày càng tăng về nhiều mặt hàng. Khi kết hợp với dân số hơn 100 triệu người của Việt Nam, chúng ta có một thị trường chung gần 360 triệu người, tạo nên quy mô kinh tế đáng kể.
Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên làm việc cùng Đại sứ Việt Nam tại Pakistan Phạm Anh Tuấn.
Điều quan trọng hơn là tính bổ trợ của hai nền kinh tế. Việt Nam xuất sắc trong điện tử, máy móc và chế biến, trong khi Pakistan chuyên về dệt may, nông nghiệp và dược phẩm. Đây chính là nền tảng vững chắc cho hợp tác sâu rộng trong các lĩnh vực như: Dệt may và da giày; Nông nghiệp và thực phẩm; Thiết bị điện tử và điện máy; Dược phẩm; Vật liệu xây dựng và công nghiệp; Công nghệ thông tin và đổi mới sáng tạo; Năng lượng và công nghệ xanh.
Với việc PTA sắp được đàm phán và ký kết, tất cả những tiềm năng này sẽ được khai phá một cách có hệ thống và hiệu quả hơn. Tôi tin tưởng rằng trong vài năm tới, chúng ta sẽ chứng kiến sự bùng nổ trong thương mại và đầu tư giữa hai nước.
PV: Trong thời gian tới, Đại sứ quán Việt Nam tại Pakistan sẽ triển khai những chương trình, kế hoạch và sáng kiến cụ thể nào nhằm mở rộng thị trường xuất khẩu cho hàng hóa Việt Nam tại Pakistan, cũng như thúc đẩy sự gắn kết sâu rộng hơn giữa cộng đồng doanh nghiệp hai nước, từng bước hiện thực hóa các nội dung đã được thống nhất trong khuôn khổ đàm phán PTA cũng như Diễn đàn doanh nghiệp Việt Nam - Pakistan?
Đại sứ Phạm Anh Tuấn: Sau Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam - Pakistan và việc khởi động đàm phán Hiệp định Thương mại ưu đãi (PTA), Đại sứ quán Việt Nam tại Pakistan đang phối hợp với các cơ quan chức năng hai nước xây dựng lộ trình hành động cụ thể nhằm biến những cam kết chính trị thành kết quả kinh tế thực chất.
Trước hết, ưu tiên hàng đầu là thúc đẩy đàm phán và sớm ký kết PTA. Chúng tôi đang làm việc chặt chẽ với Bộ Công Thương Việt Nam và Bộ Thương mại Pakistan để đẩy nhanh tiến độ đàm phán kỹ thuật, đồng thời hỗ trợ tổ chức các cuộc họp song phương, cung cấp thông tin và tháo gỡ vướng mắc với mục tiêu hoàn tất thỏa thuận trong năm 2025.
Song song với đó, chúng tôi đẩy mạnh trao đổi đoàn cấp cao và đoàn doanh nghiệp. Sau chuyến công tác thành công của Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên, Đại sứ quán đang phối hợp với các bộ, ngành và địa phương hai nước để tổ chức thêm các đoàn thăm, đồng thời kết nối chặt chẽ với VCCI và các Phòng Thương mại Pakistan như FPCCI, KCCI, LCCI nhằm tổ chức đoàn doanh nghiệp chuyên ngành, qua đó thúc đẩy ký kết hợp đồng thương mại cụ thể.
Về xúc tiến thương mại, chúng tôi đang hỗ trợ doanh nghiệp Pakistan tham gia Hội chợ Mùa Thu 2025 tại Hà Nội – sự kiện thương mại lớn nhất từ trước đến nay của Việt Nam – và chuẩn bị đoàn doanh nghiệp Việt Nam tham dự Triển lãm Thực phẩm và Nông nghiệp (FoodAg) tháng 11/2025 tại Karachi. Đồng thời, chúng tôi phối hợp với Vietrade và TDAP tổ chức các triển lãm chuyên ngành tại cả hai nước, tập trung vào dệt may, dược phẩm, CNTT và thực phẩm Halal.
Bên cạnh đó, Đại sứ quán tăng cường hợp tác với các Phòng Thương mại địa phương của Pakistan như LCCI (Lahore) và KCCI (Karachi), hướng tới kết nối trực tiếp với các Phòng Thương mại, hiệp hội doanh nghiệp ở các tỉnh, thành Việt Nam, tạo kênh hợp tác ở cấp địa phương.
Chúng tôi cũng duy trì phối hợp chặt chẽ với Bộ Thương mại Pakistan và các cơ quan hữu quan để theo dõi tiến độ PTA, giải quyết các vướng mắc thương mại và thúc đẩy hợp tác ngành hàng. Đặc biệt, Đại sứ quán Việt Nam tại Pakistan và Đại sứ quán Pakistan tại Việt Nam đã ký Biên bản ghi nhớ về tăng cường hợp tác toàn diện – từ trao đổi đoàn, xúc tiến thương mại đến giao lưu văn hóa, hợp tác truyền thông – tạo nền tảng thể chế quan trọng cho giai đoạn phát triển tiếp theo.
Tôi tin tưởng rằng, với đà hợp tác hiện nay và kết quả tích cực từ chuyến công tác của Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên, quan hệ kinh tế - thương mại Việt Nam – Pakistan sẽ bước sang giai đoạn phát triển mới, thực chất và hiệu quả hơn. Đại sứ quán Việt Nam tại Pakistan sẽ nỗ lực hết sức để cùng Bộ Công Thương sớm hoàn tất và ký kết PTA trong thời gian tới.
PV: Xin cảm ơn những chia sẻ của Đại sứ!
