Hiệp hội doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam (EuroCham Việt Nam) vừa đề xuất TP. Hồ Chí Minh tìm hiểu mô hình “thành phố bọt biển - sponge city” để cải thiện khả năng chống chịu khí hậu và quản lý lũ lụt – những chủ đề sẽ được thảo luận thêm tại Diễn đàn Kinh tế Xanh 2025 (GEF 2025) tại Hà Nội vào ngày 27/11 tới, webiste EuroCham thông tin ngày 31/10.
Các đại biểu tham dự Hội nghị thường niên tại TP. Hồ Chí Minh. Nguồn: EuroCham Việt Nam
Nội dung trên được Phó chủ tịch EuroCham Việt Nam, ông Erick Contreras, đưa ra trong buổi Đối thoại năm 2025 giữa Lãnh đạo TP. Hồ Chí Minh và cộng đồng doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài - một diễn đàn thường niên nhằm thảo luận về định hướng chính sách và tăng cường hợp tác giữa thành phố và các doanh nghiệp quốc tế.
Euronews nhận định trong một bài báo liên quan đến mô hình này rằng, thành phố bọt biển là giải pháp dựa vào thiên nhiên để ngăn chặn lũ lụt, sử dụng cảnh quan để giữ nước tại nguồn, làm chậm dòng chảy và làm sạch nước trong suốt quá trình.
Cụ thể, mô hình thành phố bọt biển là gì?
Thông tin trên Newpolis/media cho biết, thành phố bọt biển là một chiến lược thiết kế đô thị nhằm mục đích hấp thụ, lưu trữ và tái sử dụng nước mưa thông qua sự kết hợp giữa các giải pháp tự nhiên và nhân tạo.
Mục tiêu là quản lý nước mưa theo cách mô phỏng chu trình nước tự nhiên, cho phép các thành phố "tích trữ" nước mưa, lưu trữ trong cơ sở hạ tầng xanh và từ từ thải trở lại môi trường hoặc tái sử dụng cho các mục đích khác.
Một số đặc điểm chính của thành phố bọt biển(1) Cơ sở hạ tầng xanh. Bao gồm các đặc điểm như công viên, mái nhà xanh, rừng đô thị và rãnh thoát nước có thảm thực vật giúp thu và hấp thụ nước mưa.
(2) Bề mặt thấm nước. Bề mặt bê-tông hoặc nhựa đường truyền thống được thay thế bằng vật liệu thấm nước, cho phép nước thẩm thấu qua đất thay vì chảy tràn.
(3) Hệ thống thu gom nước mưa. Việc lắp đặt hệ thống thu gom nước mưa cho phép các thành phố thu thập nước mưa để sử dụng cho các mục đích không phải nước uống như tưới tiêu, vệ sinh hoặc thậm chí xả bồn cầu...
Ảnh: Euronews
(4) Hệ thống giữ nước và lưu giữ. Các thành phố bọt biển kết hợp ao, đất ngập nước và bể chứa ngầm để tạm thời chứa nước mưa dư thừa. Các hệ thống này ngăn ngừa lũ lụt bằng cách kiểm soát tốc độ nước xả vào cống hoặc sông, do đó giảm thiểu nguy cơ tràn bờ.
(5) Phục hồi sinh thái. Việc phục hồi sông ngòi, suối và các nguồn nước khác trong môi trường đô thị là một phần quan trọng của mô hình thành phố bọt biển. Những khu vực này thường được phục hồi để hoạt động như các hệ thống quản lý nước tự nhiên.
Việc xây dựng các thành phố bọt biển mang lại nhiều lợi ích. Một trong những lựi ích nổi bật nhất đó là: Bằng cách hấp thụ và dần dần giải phóng nước mưa, các thành phố bọt biển làm giảm khả năng xảy ra ngập lụt và quá tải hệ thống thoát nước, vốn thường gặp ở nhiều khu vực đô thị hóa nhanh chóng.
Những thành phố nào trên toàn cầu đang áp dụng thành phố bọt biển?Một trong những ví dụ nổi bật nhất về việc áp dụng thành phố bọt biển là ở Rotterdam (Hà Lan). Nằm ở vùng trũng thấp, Rotterdam đặc biệt dễ bị ảnh hưởng bởi lũ lụt và mực nước biển dâng cao.
Một trong những giải pháp sáng tạo nhất của Rotterdam là việc tạo ra các "quảng trường nước", những không gian công cộng kiêm luôn chức năng chứa nước mưa.
Trong những trận mưa lớn, những quảng trường này tạm thời lưu trữ nước thừa trước khi từ từ xả vào hệ thống thoát nước của thành phố.
Copenhagen của Đan Mạch cũng đã xây dựng một chiến lược toàn diện để quản lý nước mưa. Thành phố này đã xây dựng một mạng lưới công viên đô thị, ao hồ, nơi tạm thời lưu trữ nước mưa trong những trận mưa lớn trước khi nước được xả dần.
Ngoài ra, Copenhagen cũng đưa vào sử dụng vỉa hè thấm nước, cho phép nước mưa thấm xuống đất thay vì chảy tràn vào cống thoát nước mưa.
Mái nhà xanh cũng đang ngày càng được lắp đặt trên các tòa nhà trên khắp thành phố, cung cấp thêm không gian để quản lý nước mưa và thúc đẩy đa dạng sinh học.
Singapore khuyến khích sử dụng hệ thống thu gom nước mưa trong cả các tòa nhà công cộng và tư nhân, giảm sự phụ thuộc vào nguồn cung cấp nước bên ngoài. Ảnh: Newpolis/media
Một trong những thành phố châu Á áp dụng thành phố bọt biển chính là thủ đô Singapore (của Singapore) đã áp dụng một loạt các biện pháp quản lý nước sáng tạo, bao gồm các yếu tố của phương pháp thành phố bọt biển.
Thành phố sử dụng hệ thống kênh thoát nước tích hợp, bể chứa ngầm và đất ngập nước nhân tạo để thu và lưu trữ nước mưa.
