Một sớm giữa tháng 11/2024, tại cơ sở cá mòi kho Thái Tín ở thôn 4, xã Kiến Quốc, huyện Kiến Thụy, Tp.Hải Phòng, quang cảnh bận rộn, tấp nập. Gần 10 lao động luôn tay phân loại cá mòi, rửa chuối xanh, riềng, chuẩn bị chay khô và nhóm lửa kho cá.
Trao đổi với Người Đưa Tin, anh Nguyễn Sỹ Thắng - Chủ cơ sở cá mòi kho Thái Tín, cho biết, trước đây anh làm bếp trưởng cho một nhà hàng lớn ở thị trấn Núi Đối, huyện Kiến Thụy, Tp.Hải Phòng.
Trong số những món ăn tại thực đơn của nhà hàng, món cá mòi kho truyền thống của huyện Kiến Thụy được nhiều thực khách "mê như điếu đổ". Vì thế, sau mỗi bữa ăn, họ lại đặt một vài hộp đem về làm quà biếu đồng nghiệp, bạn bè, người thân.
Phân loại, làm sạch cá mòi trường khi đem kho (Ảnh: Thái Phan).
Nhận thấy nhu cầu của thị trường lớn, năm 2010, anh Thắng quyết định nghỉ việc ở nhà hàng để về mở cơ sở kho cá mòi. Thời gian đầu, hằng ngày anh chở nồi cá mòi kho lớn rồi gửi nhờ một cơ sở bán thức ăn sẵn trong khu vực nội thành Hải Phòng bán hộ.
Sau này, khi có nhiều mối giao hàng ổn định, vợ chồng anh Thắng quyết định đầu tư lớn, bài bản mở rộng sản xuất. Để đáp ứng thị hiếu của người tiêu dùng, vợ chồng anh Thắng đóng gói cá mòi kho thành phẩm vào niêu đất, hộp nhựa.
"Trừ công đoạn đóng gói sản phẩm có sự hỗ trợ của máy móc, toàn bộ hơn 10 công đoạn từ lựa cá, làm vảy, bỏ ruột và mang đến kho nhừ đều làm thủ công. Nhờ vậy, món cá mòi kho vẫn giữ được hương vị truyền thống", anh Nguyễn Sỹ Thắng chia sẻ.
Theo anh Thắng, cá mòi là món ăn bình dân của quê hương. Tại các chợ, giá cá mòi rất rẻ, chỉ hơn 15.000 đồng/kg, loại chọn 30.000 - 35.000 đồng/kg. Xưa nay, cá mòi vốn nhiều xương chỉ dành cho nhà nghèo. Nay, khi được thị trường ưa chuộng, loài cá bình dân trở thành đặc sản với giá bán 150.000 đồng/kg cá kho thành phẩm.
Mỗi ngày, cơ sở của vợ chồng anh Thắng kho hơn 1 tạ cá mòi, sản lượng mỗi năm 25 - 30 tấn cá thành phẩm. Tất cả sản phẩm đều làm theo đơn đặt hàng từ khắp các tỉnh, thành phố trên cả nước. Trong đó, được tiêu thụ nhiều nhất tại Tp.Hải Phòng, thủ đô Hà Nội, tỉnh Quảng Ninh, Tp.Hồ Chí Minh. Năm 2021, sản phẩm cá mòi kho của gia đình anh Thắng đạt chứng nhận OCOP 3 sao.
Cá mòi kho truyền thống huyện Kiến Thụy, Tp.Hải Phòng, trải qua công đoạn kho hơn 10 tiếng trong nồi gang (Ảnh: Thái Phan).
Theo thông tin từ Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Kiến Thụy, trên địa bàn huyện, ngoài cơ sở của vợ chồng anh Thắng, còn có rất nhiều cơ sở sản xuất đặc sản cá mòi kho truyền thống đáp ứng nhu cầu thực khách trong và ngoài thành phố.
Trong đó, sản phẩm cá mòi kho Làng chài của cơ sở chế biến Làng Chài ở xã Đại Hà, cá mòi kho của Công ty TNHH thực phẩm Sovi đạt sản phẩm OCOP 4 sao. Không chỉ phát triển kinh tế, làm giàu nhờ đặc sản truyền thống của quê hương, các cơ sở cá mòi kho còn tạo việc làm cho hàng trăm lao động địa phương với thu nhập hơn 10 triệu đồng/tháng.
Để hỗ trợ phát triển nghề kho cá mòi truyền thống của quê hương, huyện Kiến Thụy, Tp.Hải Phòng hỗ trợ các cơ sở mở rộng sản xuất, tăng cường liên kết giữa sản xuất với tiêu thụ sản phẩm ra các tỉnh thành. Đồng thời, tăng cường quảng bá cho thương hiệu cá mòi kho Kiến Thụy.
Về huyện Kiến Thụy, Tp.Hải Phòng, những ngày cuối năm, đâu đâu cũng thấy hương thơm ngào ngạt tỏa ra từ hàng chục cơ sở kho cá mòi truyền thống. Cá mòi kho nhừ được ví với sản phẩm cá trắm đen kho làng Vũ Đại ở tỉnh Hà Nam giúp nhiều hộ gia đình của huyện Kiến Thụy thoát nghèo và vươn lên làm giàu chính đáng.
