
Vở Hồn Trương Ba, da hàng thịt phiên bản 2024 có sự góp mặt của các diễn viên Chiều Xuân, Kim Oanh, Xuân Tùng, Đinh Hương Thủy, Hoàng Tùng, Mạnh Hoàng... - Ảnh: ĐẬU DUNG
Lưu Quang Vũ viết vở kịch nói
Vở Hồn Trương Ba, da hàng thịt phiên bản 2024 có sự góp mặt của các diễn viên Chiều Xuân, Kim Oanh, Xuân Tùng, Đinh Hương Thủy, Hoàng Tùng, Mạnh Hoàng... - Ảnh: ĐẬU DUNG
Lưu Quang Vũ viết vở kịch nói
Trong phiên bản Hồn Trương Ba, da hàng thịt mới nhất, Đế Thích (phải) là nữ - Ảnh: ĐẬU DUNG
Hàng chục năm qua đã có nhiều bản dựng lại Hồn Trương Ba, da hàng thịt và tiên cờ Đế Thích đều là nam. Nhưng lần này ê kíp đã "đổi" giới tính cho Đế Thích thành nữ. Vợ anh hàng thịt nhu mì, dịu dàng, không còn vẻ xôi thịt, dám thể hiện cảm xúc cũng như khát vọng trong tình yêu. Hồn Trương Ba, da hàng thịt phiên bản mới nhất gửi đến một thông điệp nữ quyền của thời đại mới.
Sân khấu tối giản. Hóa trang thoát khỏi một Hồn Trương Ba, da hàng thịt ít nhiều còn tính ước lệ và gắn với hình ảnh thẩm mỹ đóng đinh trước đây, trong phiên bản mới người nông dân mặc váy, ăn vận hiện đại, những cô tiên ăn mặc sexy, đi giày cao gót...
Cách bố trí nghệ sĩ chơi guitar "sống" ở một góc sân khấu, thỉnh thoảng gảy những cú riff mảnh theo diễn biến câu chuyện tạo cảm giác sống động, tâm thế nhập cuộc cho người xem.
Vở Hồn Trương Ba, da hàng thịt kín rạp trong ba đêm công diễn (từ 12 tới 14-1) - Ảnh: ĐẬU DUNG
Tuy nhiên, xem vở kịch có một số khán giả quá yêu Lưu Quang Vũ, yêu đạo diễn Nguyễn Đình Nghi cùng dàn diễn viên gạo cội của sân khấu Việt Nam như NSND Trọng Khôi (Trương Ba), Trần Tiến (Đế Thích), Phạm Bằng (lý trưởng)... cảm thấy bị sốc.
Từ trang phục, hóa trang, lời thoại, cách thoại, nét diễn, đường dây kịch bản... trong phiên bản này khác xa tính mẫu mực, cổ điển của Đạo diễn Đào Trọng Khánh: Lưu Quang Vũ là một người may mắn
Trong phiên bản mới, vợ anh hàng thịt (Kim Oanh đóng) là một phụ nữ dám thể hiện cảm xúc và có khát vọng một tình yêu đẹp đẽ - Ảnh: ĐẬU DUNG
Từ đó, tác phẩm được sống trải, được thẩm thấu qua nhiều bản dựng và sự "diễn dịch" khác nhau. Và chúng ta (có cả lớp khán giả trẻ) "quá yêu Lưu Quang Vũ" như diễn viên Chiều Xuân nói, Hồn Trương Ba, da hàng thịt có lẽ sẽ có một hành trình chu du (thậm chí) dài hơn cả sinh mệnh của cha đẻ của nó rất nhiều (Lưu Quang Vũ mất ở tuổi 40 - PV).
Tất nhiên, bất cứ sự diễn dịch nào, theo cách hiểu lẫn thẩm mỹ nào, cũng thật áp lực trước những chiếc bóng của thế hệ cha chú đi trước.
vở kịch nói Hồn Trương Ba, da hàng thịt nói về bi kịch hồn nọ buộc phải sống trong xác kia - Ảnh: ĐẬU DUNG
Những thiếu sót, những cú sốc, thậm chí những sai lầm cũng là một cách khêu gợi, thậm chí khiêu khích phê bình. Người ta dễ chỉ ra những thiếu sót nhưng cũng nhớ thêm cho "những đề tài là bao la".
Như nhà khoa học, chính trị gia người Pháp Édouard Herriot (1872-1957) từng nói "văn hóa là cái còn lại khi ta quên tất cả, là cái còn thiếu khi ta đã học tất cả".