Buông bỏ suy nghĩ tiêu cực
PGS.TS Trần Thành Nam, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Giáo dục, ĐHQG Hà Nội, chỉ ra nghịch lý của nhiều người trẻ: Lao lực để kiếm tiền, rồi lại “đốt” tiền để chữa bệnh. Cuối cùng, họ mất cả tiền lẫn sức khỏe.
Một bộ phận người trẻ thường chọn giải pháp vui chơi, giải trí những lúc rảnh rỗi bằng lướt mạng xã hội, trò chơi điện tử, nhậu nhẹt, buông thả dùng chất kích thích… để “xả stress”. “Những hình thức giải trí này chỉ như liều thuốc giảm đau giúp tạm quên đi áp lực công việc, nhưng chúng đốt của họ khá nhiều tiền bạc và sức lực. Đó là vòng luẩn quẩn được tô điểm bằng một khẩu hiệu phổ biến của giới trẻ: work hard, play hard - làm chăm chỉ, chơi hết mình. Nhưng sau cùng, chẳng có gì tích cực đọng lại. Họ chỉ né tránh chứ không thực sự giải quyết vấn đề”, PGS.TS Trần Thành Nam cho biết.
 |
Bạn trẻ tham gia tích cực hoạt động cộng đồng, tình nguyện sẽ có những trải nghiệm quý giá để trưởng thành. |
Trong cuộc sống hiện đại, việc quản lý sức khỏe thể chất và tinh thần không chỉ là nhu cầu, mà đã trở thành một kỹ năng sinh tồn thiết yếu. TS. Trần Thành Nam chỉ ra, một trong những kỹ năng quan trọng đầu tiên là “dọn dẹp” tinh thần, bao gồm việc học cách buông bỏ những suy nghĩ tiêu cực, tránh bị cuốn vào vòng xoáy lo lắng và căng thẳng. Các phương pháp thiền định, chánh niệm hay viết nhật ký là những công cụ hữu hiệu để giúp thanh lọc tâm trí, giúp người trẻ nhìn nhận mọi vấn đề sáng suốt hơn, không để sự tiêu cực xâm lấn tâm hồn.
Kỹ năng tiếp theo là ứng phó với căng thẳng một cách tích cực. Hãy học cách nhận diện các dấu hiệu của căng thẳng và giải tỏa bằng cách tập thể thao, đọc sách, nghe nhạc hoặc giao tiếp xã hội. Đó là những phương pháp tích cực để đối diện và kiểm soát nó thay vì né tránh để tạm quên đi. Người trẻ cần biết từ chối những yêu cầu không phù hợp, phân chia thời gian hợp lý giữa công việc và nghỉ ngơi.
“Đoàn Thanh niên luôn sẵn sàng, đồng hành giúp thanh niên phát triển một cách toàn diện, mở các cánh cửa để cho thanh niên tham gia những hoạt động tích cực, từ đó, hạn chế những tiêu cực, bớt phụ thuộc công nghệ, lệ thuộc vào mạng xã hội. Tham gia các hoạt động Đoàn, Hội là cơ hội để bạn trẻ có được những trải nghiệm đáng giá, rèn luyện, cống hiến và trưởng thành”.
TS. Đặng Vũ Cảnh Linh - Viện trưởng Viện Nghiên cứu thanh niên, T.Ư Đoàn
Kỹ năng giao tiếp và tìm kiếm sự hỗ trợ cũng rất quan trọng. Mặc dù xã hội hiện đại khuyến khích tính độc lập, nhưng người trẻ cần hiểu không phải lúc nào họ cũng có thể tự mình đối mặt với khó khăn. Hãy chia sẻ nỗi lo với bạn bè, gia đình, hoặc tìm đến sự giúp đỡ từ các chuyên gia tâm lý, đừng ném mình vào các mối quan hệ vô bổ, không xác định trên mạng xã hội.
“Và quan trọng nhất, hãy cố gắng thay đổi cách tư duy. Đừng dồn toàn bộ sinh lực để đạt những mục tiêu ngắn hạn mà hãy nhìn xa hơn, hướng đến những giá trị bền vững. Hãy tự hỏi mình đã làm được điều gì thực sự có giá trị cho bản thân, gia đình và xã hội, hay chỉ kiếm và tiêu tiền một cách vô nghĩa?”, TS. Nam khuyên bạn trẻ.
Mỗi bạn trẻ hãy tự hỏi: bản thân muốn được người khác nhớ đến mình như thế nào? Một người khỏe mạnh, biết quản lý thời gian, sức khỏe và các mối quan hệ, giúp đỡ được nhiều người hay một người thu nhập không đáng kể nhưng sức khỏe suy kiệt, thường xuyên mắc bệnh, mất kết nối với cộng đồng? “Cuộc sống không chỉ là sự tích luỹ vật chất, mà còn là hành trình tạo dựng các giá trị bền vững”, TS. Nam nói thêm.
Bước ra khỏi thế giới ảo
Tiến sĩ giáo dục học Nguyễn Thụy Anh cho rằng, trong thời đại mới, với sự phát triển vượt bậc của công nghệ và khả năng tiếp cận thông tin, người trẻ hoàn toàn có thể chủ động, dễ dàng tìm hiểu cách chăm sóc, cân bằng cuộc sống. “Các bạn cần lắng nghe cơ thể, điều chỉnh chế độ ăn uống, sinh hoạt hợp lý, kiểm tra sức khỏe định kỳ để bổ sung vitamin và khoáng chất cần thiết; thiết lập kế hoạch luyện tập, vận động, thay vì chỉ đợi đến khi mắc bệnh mới bắt đầu chú ý đến sức khỏe”, TS. Thụy Anh nhắn gửi.
TS. Đặng Vũ Cảnh Linh, Viện trưởng Viện Nghiên cứu thanh niên, T.Ư Đoàn, cho rằng, nguyên nhân đầu tiên dẫn đến một bộ phận người trẻ tuổi có lối sống sức khỏe thể chất, tinh thần già trước tuổi là do lười vận động. Trong xã hội thông tin hiện nay, người trẻ có xu hướng hoạt động, tương tác trên môi trường mạng nhiều hơn. Điều này dẫn đến hệ lụy một bộ phận bạn trẻ phụ thuộc thế giới ảo, ngại giao tiếp gặp gỡ ở đời thực, lệ thuộc vào công nghệ và lười vận động, lười rèn luyện. Sự lười vận động làm nảy sinh nhiều vấn đề về sức khỏe thể chất ở người trẻ, những căn bệnh của người già, trung niên ngày càng trẻ hóa như xương khớp, vai gáy, rối loạn tiền đình, đột quỵ…
Người trẻ thường có tâm lý chủ quan, không có ý thức chăm sóc và không lắng nghe những cảnh báo sớm từ cơ thể để có sự điều chỉnh lối sống kịp thời, chỉ khi nào bệnh nặng mới chú ý. “Kết quả nghiên cứu của Viện Nghiên cứu Thanh niên cho thấy, các bạn trẻ không quan tâm nhiều đến sức khỏe. Các bạn luôn tự tin, luôn coi mình đang rất khỏe mạnh, nên nhiều khi sinh hoạt ăn, ngủ, học hành, làm việc không điều độ, không đúng nhịp sinh học”, TS. Đặng Vũ Cảnh Linh cho biết.
Ông nêu quan điểm, không ai khác, chính bạn trẻ phải tự “giải cứu” mình. Muốn làm được điều đó, cần phải thay đổi thói quen sinh hoạt chưa lành mạnh, không điều độ, nâng cao nhận thức, phải biết quý trọng “sức khỏe là vàng”. Người trẻ không nên phụ thuộc vào mạng xã hội, không đắm chìm trong thế giới ảo, cuộc sống thật mới mang lại cho ta các giá trị. “Các bạn phải tham gia nhiều hơn các hoạt động cộng đồng, hoạt động xã hội, tích cực giao tiếp mở rộng với mọi người”, TS. Linh nói.
TS. Linh cho rằng, giáo dục, định hướng từ gia đình đóng vai trò quan trọng. Một số gia đình nuông chiều con cái cho sử dụng thiết bị điện tử quá sớm, dẫn đến sự lệ thuộc, sinh ra sự trì trệ vào trong nhận thức, hành động.
“Trong gia đình, bố mẹ phải chủ động trang bị cho con kỹ năng, kiến thức làm chủ mạng xã hội, sử dụng các thiết bị thông minh một cách hợp lý và đúng cách. Gia đình hướng con trẻ vào thói quen vận động, rèn luyện nâng cao sức khỏe, giao tiếp xã hội, và không đặt áp lực, kỳ vọng quá lớn tạo nên gánh nặng cho con cái”, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Thanh niên nói thêm.
