Khi 'chuyến tàu' AI tiến vào làng báo

AI như một trợ lý đắc lực

Là phóng viên hoạt động trong mảng công nghệ thông tin, Sơn kể, thời gian gần đây, anh sử dụng rất nhiều các ứng dụng của trí tuệ nhân tạo trong hoạt động tác nghiệp của mình, chẳng hạn như tính năng hỗ trợ gỡ băng ghi âm, tính năng tạo hình ảnh minh hoạ hay tính năng tạo từ khoá SEO chuẩn khi nhập bài viết. Nhờ những công cụ này, việc viết bài trở nên nhanh chóng và hiệu quả hơn nhiều, nhất là với những sự kiện thời sự yêu cầu tin bài nhanh và chuẩn xác.

TS Nguyễn Đình Hậu

Anh Sơn kể: “Có những bài phỏng vấn, trước đây mất đến hàng giờ chỉ để nghe lại ghi âm và lọc thông tin thì nay nhờ sự hỗ trợ của công cụ AI, tôi chỉ mất 15 phút. Thậm chí có những sự kiện tôi có thể liên tục sản xuất tin bài nhờ sự hỗ trợ của AI trong việc soạn thảo bài viết”, anh Sơn kể.

Không chỉ anh Sơn, các đồng nghiệp trong toà soạn của anh cũng bắt đầu sử dụng AI cho công việc hàng ngày của mình khi công cụ này bước đầu được tích hợp trong hệ thống CMS toà soạn, ví dụ như tính năng rà soát lỗi chính tả, tính năng tạo ảnh minh họa.

Anh Sơn cho rằng, thời gian tới, việc sử dụng AI trong tác nghiệp là xu thế không thể thay đổi. Với những lợi ích mà AI mang lại, các toà soạn sẽ nhanh chóng tích hợp và phổ cập đến cán bộ phóng viên, biên tập viên. Những người làm báo cũng sẽ nhanh chóng cập nhật và sử dụng những công cụ AI phù hợp cho đặc thù công việc của mình. “Điều quan trọng hơn là công cụ AI có giá thành ngày càng rẻ, đồng thời được cập nhật liên tục và hiệu quả”, anh Sơn nói và lưu ý thêm rằng, các nhà báo, phóng viên, biên tập viên nên tận dụng AI một cách hiệu quả như một trợ lý của mình thay vì quá phụ thuộc vào AI.

AI cũng bắt đầu tác động đến nhân sự của các toà soạn ở Việt Nam. Nhà báo Ngô Việt Anh, Giám đốc Trung tâm Phát triển Truyền thông, Báo Nhân dân chia sẻ, khi mở phiên bản Tiếng Hàn, Báo Nhân Dân có ý định tuyển 8 biên dịch viên. Tuy nhiên phương án được lựa chọn sau đó là sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để dịch, hai biên tập viên cao cấp có nhiệm vụ kiểm soát, hiệu chỉnh bản dịch của AI. “Thực tế hiệu quả dịch của AI lên tới 80-90%. Nhờ đó giảm được nhiều nhân sự trong bối cảnh tinh gọn bộ máy”, nhà báo Ngô Việt Anh nói.

Ông cho biết thêm, ở báo Nhân Dân, AI còn được sử dụng để chuyển đổi hình ảnh, nội dung thành video hay phân tích nhu cầu bạn đọc để định hướng nội dung. Nhà báo Việt Anh cho rằng, công cụ hữu ích nhất mà AI mang lại hiện nay là có thể trở thành trợ lý ảo cho mỗi nhà báo.

Đừng bỏ lỡ “chuyến tàu” AI

Theo TS Nguyễn Đình Hậu, Viện Đào tạo Báo chí và Truyền thông, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn Hà Nội, lướt trên các dòng thông tin hiện nay, không khó để nhận thấy xu hướng AI hiện hữu trong đời sống xã hội nói chung cũng như dòng chảy tác nghiệp báo chí nói riêng.

Ông cho biết, tại Việt Nam, nhiều tòa soạn đã tích hợp AI vào hoạt động của mình. Thực tiễn này phù hợp vì mối quan hệ tương hỗ, mật thiết giữa báo chí với công nghệ. “Vì vậy, điều cần làm đối với các nhà báo trong bối cảnh hiện nay là thuận theo dòng chảy của xu hướng, không nên bỏ lỡ chuyến tàu công nghệ này, mà phải nhanh chóng bắt kịp, vận dụng một cách phù hợp”, TS Hậu nói.

Ông cho rằng, để có một vị trí nhất định trên chuyến tàu đó, nhà báo cần xác định một tâm thế sẵn sàng học hỏi, tiếp nhận những hữu ích của AI mang lại, đồng thời giữ vững, vận dụng linh hoạt các giá trị lõi vào từng hoàn cảnh cụ thể để tiếp tục con đường sáng tạo nội dung thông tin.

Ông cũng cho rằng, trong bối cảnh AI đã và đang tác động mạnh mẽ đến nghề báo, vẫn có nhiều “đất diễn” cho những người làm báo, đó là những sản phẩm báo chí mang đậm những hơi thở của cuộc sống và hiện thực sinh động.

“Nhà báo là một chức danh, một nghề nghiệp, gánh vác trên vai những trách nhiệm xã hội lớn lao trong từng thông tin mình cung cấp. Trong những câu chuyện nhà báo kể, đâu đó là những tầng nghĩa có cả những giá trị nhân văn, những rung cảm, cảm xúc qua từng câu chuyện, mang màu sắc “người” hơn là những bộ máy. Đó là điều những AI còn lâu mới chạm tới”, TS Hậu nói.