Học sinh TP.HCM mua SGK chuẩn bị năm học mới 2025-2026 - Ảnh: NHƯ HÙNG
Bộ Năm học 2025-2026 vẫn dùng sách giáo khoa cũ, từ năm sau học sách chỉnh sửa
Làm một bộ sách giáo khoa thống nhất toàn quốc: Hiện đại, sáng tạo, kết nối công nghệ
Admin
12:03 17/09/2025
Một bộ sách giáo khoa chuẩn, thống nhất trong cả nước không phải là 'quay về lối cũ' một chương trình một bộ sách, mà phải xây dựng bộ sách giáo khoa hiệu quả hơn, dễ sử dụng.
Trong bối cảnh ấy, nghị quyết 71 về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo đã chỉ rõ SGK là công cụ cần chuẩn hóa, hiện đại hóa, gắn với hệ sinh thái học liệu mở, ứng dụng công nghệ và hướng tới phát triển phẩm chất, năng lực.
Một bộ SGK hiệu quả phải đạt nhiều mục tiêu. Với học sinh, đó là cuốn sách dễ tiếp cận, khuyến khích đặt câu hỏi và dẫn lối tới tri thức mới. Với giáo viên, đó là tài liệu chuẩn mực, đồng thời đủ linh hoạt để đổi mới phương pháp.
Với xã hội, SGK hiệu quả là bộ sách công bằng, chi phí hợp lý, ai cũng có thể tiếp cận, đồng thời phản ánh chuẩn mực tri thức quốc gia.
Và với quản lý giáo dục, SGK hiệu quả phải bảo đảm quy trình biên soạn - in ấn - phát hành minh bạch, tránh thất thoát, lãng phí, để đồng tiền đầu tư cho giáo dục được sử dụng đúng mục đích.
Làm một bộ SGK mới như thế nào là đề tài thu hút bạn đọc Tuổi Trẻ. Bạn đọc có ý tưởng, giải pháp, đề xuất về vấn đề này vui lòng gửi bài viết, ý kiến về [email protected] - Ảnh chụp trang 1 báo Tuổi Trẻ số ra ngày 11-9
Cần đánh giá Chương trình giáo dục phổ thông 2018
Trước khi biên soạn SGK mới, cần có bước đi tiên quyết: đánh giá khoa học Chương trình giáo dục phổ thông 2018. Chỉ khi có kết quả độc lập, công khai và được xã hội đồng thuận, việc làm một bộ SGK thống nhất mới có cơ sở khoa học và tính khả thi.
Khi triển khai, mô hình tổ chức phải rõ ràng. Bộ GD-ĐT cần chọn đội ngũ chuyên gia xuất sắc để biên soạn, tập hợp nhà khoa học, giáo viên giỏi, chuyên gia thiết kế học liệu số. Bản quyền SGK thuộc Nhà nước nhằm bảo đảm lợi ích công và khả năng cập nhật.
Khâu in ấn - phát hành phải đấu thầu công khai để minh bạch và hạ giá thành. Đồng thời cần bản điện tử giá thấp hoặc miễn phí, gắn với kho học liệu số gồm video, bài giảng, mô phỏng, ngân hàng câu hỏi. Bộ SGK phải tinh giản, chi phí hợp lý, đồng thời có mô đun mở rộng, gợi ý tham khảo quốc tế và hướng dẫn ứng dụng AI.
Kỳ thi học sinh giỏi đầu tiên theo chương trình giáo dục phổ thông 2018ĐỌC NGAYĐể phát huy sáng tạo, tính hiện đại phải đặt ở trung tâm. Mỗi bài học cần có những điểm "neo" khơi gợi tò mò: câu hỏi lớn, tình huống thực tiễn, kết nối dữ liệu mở.
AI có thể hỗ trợ cá nhân hóa, mô phỏng thí nghiệm hay đưa ra bài tập phân hóa. SGK hiện đại không dừng ở giấy tốt, số trang hay hình thức màu mè mà là công cụ giúp học sinh tiếp cận tri thức đa chiều.
Một hệ sinh thái đồng bộ là điều kiện cần. Trước hết ban hành bộ tiêu chuẩn SGK hiện đại làm thước đo xuyên suốt: tính khoa học, khả năng phát triển năng lực, mức độ gợi mở, liên thông số và dễ tiếp cận. Tiếp đến là quy trình phản biện hai vòng: học thuật (giới khoa học, sư phạm) và thực tiễn (giáo viên, học sinh ở nhiều vùng), có thí điểm lớp học thật để chỉnh sửa và cần phát triển bản số cùng với sách in.
Đồng thời phải bồi dưỡng giáo viên bởi SGK chỉ phát huy hiệu quả khi người thầy biết dùng nó linh hoạt. Cần kho "kịch bản dạy học" minh họa nhiều cách tiếp cận để giáo viên chia sẻ kinh nghiệm cùng với chính sách hỗ trợ thiết bị - kết nối để không ai bị bỏ lại phía sau.
Cốt lõi của một bộ SGK thống nhất là thống nhất trong đa dạng: thống nhất ở chuẩn kiến thức - kỹ năng và mạch nội dung xuyên suốt nhưng đa dạng ở phương pháp giảng dạy, ở cách tiếp cận học liệu và trong khả năng mở rộng sang công nghệ, AI. Khi đó, SGK trở về đúng vị trí: công cụ hữu ích trong hệ sinh thái học liệu chứ không phải "pháp lệnh" duy nhất.
Nghị quyết 71 đã chỉ rõ định hướng. Việc còn lại là làm đúng trình tự: đánh giá khoa học Chương trình giáo dục phổ thông 2018, ban hành chuẩn, biên soạn với bản quyền Nhà nước, đấu thầu in ấn minh bạch, triển khai có lộ trình, bồi dưỡng giáo viên.
Nếu làm chắc từng bước, Việt Nam có thể có một bộ SGK hiệu quả với người học, thiết thực với giáo viên, công bằng với xã hội, minh bạch với quản lý và hiện đại để nuôi dưỡng sáng tạo.
Hiện đại - Chuyên nghiệp - Việt Nam
Tôi xin được đề xuất phương án biên soạn một bộ SGK mới hoàn toàn trong kỷ nguyên vươn mình để đến năm 2045 giáo dục Việt Nam vươn lên tầm top 20 của thế giới như chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm.
1. Không thể có bộ SGK "bình mới rượu cũ" mà phải thay đổi toàn diện, triệt để trong thời đất nước đang chuyển mình, bước vào kỷ nguyên mới. Bộ sách thống nhất phải Hiện đại - Chuyên nghiệp - Việt Nam.
2. Phải tìm ngay người tài năng trong nước và người Việt ở nước ngoài tham gia, hợp tác biên soạn, tránh phe nhóm, nể nang, đồng thời cử các chuyên gia đi nghiên cứu, học hỏi ở các nước như Singapore, Hàn, Nhật, Úc, Trung Quốc... Có nội dung nghiên cứu cụ thể, có bài học và đề xuất cách tiếp cận thực hành rõ ràng.
3. Nâng cao năng lực các trường đại học sư phạm, đào tạo giáo viên phải xứng tầm với SGK. Bộ SGK có tốt đến mấy mà người dạy không chuyển tải được tới người học thì kết quả sẽ vô cùng lệch lạc.
LÊ NGỌC ĐIỆP (nguyên trưởng Phòng giáo dục tiểu học, Sở GD-ĐT TP.HCM)
3 đề xuất của người trong cuộc
Theo nghị quyết 71 của Bộ Chính trị, chúng tôi sẵn sàng cùng tham gia xây dựng một bộ SGK thống nhất. Để công việc được tiến hành thuận lợi, không gây xáo trộn, lãng phí, tôi xin đề xuất một số phương châm lựa chọn phương án xây dựng bộ SGK mới như sau:
1. Phương án xây dựng bộ SGK mới phù hợp với lợi ích của giáo viên và học sinh. Việc áp dụng bộ SGK mới cần được thực hiện tuần tự, nên bắt đầu từ các lớp đầu cấp học (lớp 1, lớp 6, lớp 10) để không tạo ra sự thay đổi đột ngột, ảnh hưởng đến giáo viên, học sinh đang dạy và học theo SGK hiện hành và lãng phí hàng chục triệu bản SGK đã được mua và sử dụng.
2. Phương án xây dựng bộ SGK mới bảo đảm cơ sở khoa học và thực tiễn. Không nên chọn một bộ SGK trong các bộ sách hiện hành (vì việc lựa chọn rất phức tạp) hoặc chọn từ mỗi bộ một số sách (vì dễ dẫn đến tình trạng thiếu thống nhất về cách tiếp cận giữa sách của các bộ SGK khác nhau). Nên dựa trên kinh nghiệm đã có để tổ chức biên soạn một bộ SGK mới.
3. Phương án xây dựng bộ SGK mới cần đảm bảo khách quan, công bằng giữa các nhà xuất bản, các doanh nghiệp nhà nước và tư nhân theo nghị quyết số 88/2014 của Quốc hội và nghị quyết số 68-NQ/TW ngày 4-5-2025 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân.
(Một chuyên gia làm SGK)
Chính phủ: Cung cấp bộ sách giáo khoa thống nhất toàn quốc từ năm học 2026-2027, miễn phí từ 2030
Đọc tiếp
Về trang Chủ đề
Cùng chủ đề
Các giáo sư Đại học California kiện chính quyền ông Trump
Ngày 16-9, các công đoàn, giảng viên và sinh viên trong hệ thống giáo dục Đại học California đã kiện...
Thủ khoa gây 'bão' mạng Nguyễn Lê Hiền Mai: 'Đừng nên so sánh mình với bất kỳ ai khác'
Đại diện hơn 3.000 tân sinh viên phát biểu tại lễ chào mừng năm học mới, thủ khoa Hiền Mai...
Trường bán trú bị tố dùng thực phẩm bẩn báo cáo gì?
Trong báo cáo gửi Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Lâm Đồng, Trường tiểu học T.V. (phường Xuân Hương...
Mới cập nhật
Trường hợp không đủ căn cứ hoãn chấp hành án phạt tù thì tòa án không ra quyết định hoãn và có văn bản trả lời trong đó nêu rõ lý do. Loại văn bản này có thể bị khiếu nại hay không?
Ngày 16-9, các công đoàn, giảng viên và sinh viên trong hệ thống giáo dục Đại học California đã kiện chính quyền ông Trump, liên quan đến vụ đóng băng các quỹ liên bang và những hành động mà họ cho rằng nhằm kìm hãm tự do học thuật.
Đại diện hơn 3.000 tân sinh viên phát biểu tại lễ chào mừng năm học mới, thủ khoa Hiền Mai nhắn gửi thông điệp mỗi cá nhân đều là phiên bản độc nhất, đều xứng đáng với một vương miện độc bản.
Nha khoa thẩm mỹ, đặc biệt là làm trắng răng, ngày càng phổ biến trong những năm gần đây, song cũng kéo theo không ít ngộ nhận không đáng có.
Tổng điều tra kinh tế trên phạm vi toàn quốc bắt đầu từ ngày 5/1/2026. Mục tiêu nhằm xây dựng bức tranh tổng thể về hoạt động sản xuất kinh doanh của các thành phần kinh tế trên phạm vi toàn quốc.
Trong báo cáo gửi Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Lâm Đồng, Trường tiểu học T.V. (phường Xuân Hương - Đà Lạt) thừa nhận bếp có phản ánh thực phẩm cho bữa ăn bán trú "có dấu hiệu bất thường".
Ngày 16-9, Phạm Băng Băng xuất hiện tại phim trường Diary of a Mad Old Man nhân dịp sinh nhật 44 tuổi, đánh dấu sự trở lại với dòng phim táo bạo sau 18 năm.
Trung Quốc dẫn đầu về nộp đơn sáng chế quốc tế và lần đầu góp mặt trong top 10 quốc gia đổi mới sáng tạo trên thế giới, thay thế vị trí quen thuộc của Đức.
Sau khi uống rượu say, Quân đang chạy xe máy về thì thấy bé gái lớp 1 bên lề đường. Quân nói chở cháu bé về nhà nhưng sau đó chở bé vào chòi rẫy rồi... ngủ. Sau hơn 5 giờ truy tìm, công an đã phát hiện bé gái đang ở trong chòi rẫy của Quân.
Động thái này nối tiếp xu hướng hạn chế điện thoại thông minh trong trường học tại châu Âu, khi Pháp cũng mới siết chặt lệnh cấm điện thoại vào tháng 9.
