Bộ Nội vụ đã có định hướng 36 vị trí việc làm ở cấp xã với nhiệm vụ và khung năng lực cụ thể. Bao gồm: 8 vị trí lãnh đạo, quản lý và 28 vị trí chuyên môn, nghiệp vụ được bố trí theo ngành, lĩnh vực.
Đây được coi là bước đi quan trọng nhằm bảo đảm đội ngũ cán bộ xã vừa "đủ" về số lượng, vừa "chuẩn" về chất lượng, đáp ứng yêu cầu phục vụ người dân trong giai đoạn mới.
Cán bộ phường Cửa Nam (Hà Nội) hỗ trợ người dân giải quyết thủ tục hành chính.
Cấp xã từng có 97 vị trí việc làm
Trả lời phóng viên Báo Điện tử VTC News , TS Nguyễn Tiến Dĩnh, nguyên Thứ trưởng Bộ Nội vụ, cho rằng hướng dẫn của Bộ Nội vụ sẽ là căn cứ quan trọng để các đơn vị hành chính cấp xã xác định, bố trí, sử dụng cán bộ, công chức theo chức năng, nhiệm vụ phù hợp với mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.
Ông Dĩnh cho biết, sau khi Luật Cán bộ, công chức 2008 và Luật Viên chức 2010 được ban hành, chúng ta đã triển khai việc xác định vị trí việc làm.
Gần đây nhất là Nghị định số 62/2020 của Chính phủ (về vị trí việc làm và biên chế công chức) và 15 thông tư hướng dẫn của các bộ, ngành về vị trí việc làm thì cấp xã có đến 97 vị trí việc làm với công chức cấp xã.
" Đến hiện tại, Chính phủ vẫn yêu cầu các bộ, ngành, địa phương tiếp tục rà soát và xác định vị trí việc làm cho chuẩn. Ngay cả chuyện trả lương theo vị trí việc làm theo tinh thần của Nghị quyết số 27 chúng ta chưa thực hiện được vì xác định vị trí việc làm chưa chuẩn, chưa đảm bảo, mặc dù các bộ, ngành, địa phương đều phê duyệt rồi ", nguyên Thứ trưởng Nguyễn Tiến Dĩnh nói.
Ông Dĩnh nêu thực tế, trước đây, cấp xã, cấp huyện, cấp tỉnh và các bộ, ngành tự xác định vị trí việc làm. Có trường hợp một công chức là một vị trí việc làm dẫn đến số lượng vị trí việc làm rất nhiều.
Tuy nhiên, đến Luật Cán bộ, công chức năm 2025, theo TS Dĩnh, vị trí việc làm này đã có bước tiến xa so với những yêu cầu về xác định vị trí việc làm trước đây. Căn cứ vào bộ luật này, Bộ Nội vụ dựa trên chức năng, nhiệm vụ có định hướng về vị trí việc làm cho cấp xã giảm chỉ còn 36 vị trí gồm 8 vị trí lãnh đạo, quản lý và 28 vị trí chuyên môn, nghiệp vụ được bố trí theo ngành, lĩnh vực.
" Như vậy, Bộ Nội vụ xác định một vị trí việc làm có thể cần nhiều cán bộ, công chức làm hoặc một cán bộ, công chức có thể làm nhiều vị trí việc làm khác nhau. Đơn cử, một chuyên viên chính có thể làm nhiều việc. Từ đó mới đảm bảo quá trình tinh gọn bộ máy, tinh giản biên chế theo yêu cầu của Trung ương ", ông Nguyễn Tiến Dĩnh nhấn mạnh.
Cùng quan điểm, ông Nguyễn Đức Hà, nguyên Vụ trưởng vụ cơ sở Đảng (Ban Tổ chức Trung ương) cho rằng, việc xác định được vị trí việc làm rõ ràng sẽ giúp định hình được khung biên chế cấp xã, xác định được nhiệm vụ cụ thể của từng cán bộ, công chức.
Song, ông Hà đặc biệt lưu ý, với yêu cầu nhiệm vụ mới, đội ngũ cán bộ cấp xã phải nâng cao trình độ, kiến thức và năng lực cũng phải toàn diện.
" Người cán bộ cần phải như con dao pha, chặt cũng được, chẻ cũng được, thái cũng được. Cán bộ giỏi một việc nhưng có thể làm được nhiều việc khác ", ông Hà nói.
Khẩn trương bổ sung nhân lực cho cấp xã
Trước mắt, Bộ Nội vụ yêu cầu UBND các tỉnh, thành phố bảo đảm số lượng công chức tại các tổ chức hành chính ở cấp xã tối thiểu, theo hướng dẫn tại công văn 09/2025 của Ban Chỉ đạo sắp xếp đơn vị hành chính các cấp và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp của Chính phủ.
Từ đó xác định số lượng công chức còn thiếu để khẩn trương bổ sung nhân lực (nhất là các chuyên ngành công nghệ thông tin và chuyển đổi số, kế toán, địa chính, xây dựng ở cấp xã) và các vị trí trực tiếp phục vụ người dân, doanh nghiệp.
Về vấn đề này, ông Nguyễn Tiến Dĩnh nhìn nhận, đây là hướng mở cho các địa phương, đáp ứng nhân lực để vận hành chính quyền 2 cấp.
" Sau khi thực hiện sáp nhập, Trung ương cho phép giữ nguyên số lượng công chức và thực hiện cơ cấu lại trong 5 năm sẽ ổn định. Tuy nhiên sau 2 tháng vận hành, nhiều lĩnh vực như địa chính, đất đai, môi trường... lại gặp tình trạng quá tải công việc ", ông Dĩnh nói.
Nguyên Thứ trưởng Bộ Nội vụ cho biết, cơ quan quản lý cho phép điều chuyển công chức giữa các xã, phường cho phù hợp với thực tiễn nhiệm vụ, bảo đảm đúng người, đúng việc, đúng chuyên môn, nghiệp vụ theo Kết luận số 183 của Bộ Chính trị, Ban Bí thư (về tích cực triển khai vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, chuyển mạnh cấp cơ sở sang chủ động nắm, điều hành kinh tế - xã hội, quốc phòng an ninh).
Bên cạnh đó, các địa phương có thể ký hợp đồng lao động đối với người có chuyên môn, nghiệp vụ đáp ứng ngay yêu cầu nhiệm vụ (ưu tiên các chuyên ngành công nghệ thông tin và chuyển đổi số, kế toán, địa chính, xây dựng...) theo quy định.
" Có thể ký hợp đồng với những nhân sự đang làm việc tại khu vực ngoài Nhà nước để thực hiện các nhiệm vụ của công chức. Đây là hình thức rất mới nhằm đáp ứng nhu cầu nhiệm vụ trước mắt, giúp địa phương khắc phục những khó khăn ban đầu về nhân lực, vận hành thông suốt chính quyền 2 cấp ", ông Dĩnh nói.
Ngoài ra, ông Nguyễn Tiến Dĩnh, đánh giá việc thi tuyển, xét tuyển hoặc tiếp nhận công chức theo quy định tại Nghị định 170/2025 của Chính phủ trong số biên chế đã được cấp có thẩm quyền giao chưa sử dụng cũng là bước tiến mới giúp địa phương thu hút được nhân tài làm việc trong bộ máy hành chính Nhà nước, giúp nâng cao chất lượng, năng lực cho đội ngũ công chức cấp xã .
