Cuối tháng 7-2024, Hãng tin Reuters đã công bố phóng sự điều tra đặc biệt với tiêu đề "Fentanyl Express" vạch trần hoạt động mua bán tiền chất dùng để sản xuất fentanyl bất hợp pháp.
Mục lục
Gói hàng tiền chất fentanyl có nguồn gốc từ Trung Quốc được niêm phong trong túi đựng thức ăn cho mèo - Ảnh: Reuters
Loạt bài điều tra này đã được trao giải nhất báo chí Pulitzer năm 2025 trong hạng mục "Báo chí điều tra".
Chúng tôi có thể chuyển hàng (fentanyl) an toàn tới Mexico. Không ai biết chúng tôi vận chuyển cái gì.
JENNY
Hàng bay tiền chất fentanyl dán nhãn giả
Thành phần thiết yếu để sản xuất ma túy tử thần
Các phóng viên Reuters đã thử dùng máy ép làm ra thuốc viên fentanyl giống y thuốc giảm đau kê đơn Oxycodone ở Mỹ - Ảnh: Reuters
Các chiêu tránh né mua bán tiền chất fentanyl
Trong những năm gần đây, các cơ quan quản lý của Mỹ và quốc tế đã áp dụng nhiều biện pháp hạn chế tiền chất để ngăn ngừa sản xuất fentanyl bất hợp pháp.
Điều khó khăn đối với các cơ quan quản lý là tiền chất fentanyl vẫn được sử dụng trong các ngành công nghiệp hợp pháp, từ nước hoa, dược phẩm cho tới cao su và thuốc nhuộm. Nếu hạn chế tất cả các loại hóa chất này, thương mại toàn cầu sẽ bị đảo lộn.
Ví dụ piperidine là nhóm hóa chất thiết yếu để sản xuất fentanyl nhưng cũng được sử dụng để sản xuất nhiều sản phẩm thông thường như thuốc trừ sâu và nước hoa.
Ông Christopher Landberg ở Cơ quan Phòng chống ma túy và thực thi pháp luật quốc tế (INL) thuộc Bộ Ngoại giao Mỹ nhận xét chuỗi cung ứng bây giờ "khó theo dõi hơn, khó săn lùng hơn" trong khi "fentanyl đã gây chết người hơn rất nhiều".
Nói chung các nhà cung cấp tiền chất fentanyl không khó để lòn lách quy định vì có tới hàng trăm loại hóa chất khác nhau có thể được sử dụng để sản xuất fentanyl.
Nhiều người bán ngừng cung cấp các tiền chất "trực tiếp", tức các hóa chất dễ tổng hợp thành fentanyl nhất vì có thể bị kiểm soát chặt chẽ nhất. Thay vào đó họ bán các chất được sử dụng để làm ra tiền chất "trực tiếp". Các chất này chỉ cần vài bước bổ sung nhỏ nữa là tạo ra tiền chất fentanyl.
Một mánh khóe nữa là thay đổi cấu trúc hóa học của tiền chất để lách luật. Tiền chất đã qua công đoạn thay đổi cấu trúc hóa học có thể được sử dụng để sản xuất fentanyl hoặc chất tương tự thông thường mạnh bằng hoặc hơn cả fentanyl.
Cơ quan Phòng chống ma túy và tội phạm của Liên hợp quốc (UNODC) đánh giá các nhà hóa học có khả năng tổng hợp hàng ngàn dược chất tương tự như fentanyl. Họ né tránh luật pháp bằng cách bán dược chất có vẻ hợp pháp cho đến khi dược chất bị được đưa vào danh sách các chất gây nghiện được kiểm soát quốc tế.
Bác sĩ y khoa Rahul Gupta - giám đốc Văn phòng Chính sách kiểm soát ma túy quốc gia (ONDCP) trực thuộc Nhà Trắng - đã so sánh công tác kiểm soát tiền chất fentanyl giống như "trò đập chuột". Khi nhà cầm quyền hạn chế một loại hóa chất này, các nhà cung cấp và dân buôn lậu lại chuyển sang loại hóa chất khác.
Ví dụ cách đây ba năm, số lượng lớn các tiền chất mới như boc-4-piperidone, 2-phenethyl bromide và para-fluorofentanyl đã xuất hiện trên thị trường, Liên hợp quốc phải nhanh chóng đưa chúng vào danh sách các chất gây nghiện cần được quốc tế kiểm soát. Vào tháng 8-2024, Trung Quốc cũng làm như vậy.
Trung Quốc cũng đã quyết liệt thực hiện nhiều biện pháp để ngăn chặn các tiền chất bất hợp pháp. Năm 2019, họ đã đưa fentanyl và các chất tương tự vào diện kiểm soát quốc gia.
Trong năm 2023, Trung Quốc đã cảnh báo các nhà xuất khẩu hóa chất không vi phạm luật ma túy của nước ngoài. Chỉ riêng năm này Trung Quốc đã đóng cửa 173 phòng thí nghiệm bất hợp pháp.
Các phóng viên Reuters đã mua được 12 loại hóa chất dùng để sản xuất fentanyl, các phụ gia dùng để xử lý tiền chất và các thiết bị cần thiết để sản xuất fentanyl dạng viên.
Tổng chi phí cho các hóa chất và thiết bị là 3.607,18 USD. Các tiền chất chính đủ làm ra bột fentanyl để sản xuất ít nhất 3 triệu viên fentanyl với giá thị trường lên tới 3 triệu USD.
Sau khi điều tra được cách thức mua bán tiền chất fentanyl, họ đã tiêu hủy toàn bộ hóa chất và vật liệu đã mua.
---------------------------
Da Ying Sze lấy công ty may mặc của mình làm bình phong rửa tiền cho bọn buôn fentanyl. Bọn buôn ma túy đã dùng nhiều cách rửa tiền thu được từ fentanyl với mức độ tinh vi khác nhau.
Kỳ tới: Hô biến đồng tiền chết chóc fentanyl thành tiền sạch
'Sát thủ thầm lặng' fentanyl - Kỳ 4: Canada trở thành nước xuất khẩu fentanyl?
Từ một quốc gia nhập khẩu ma túy, Canada đã trở thành địa bàn sản xuất quy mô lớn ma túy fentanyl bất hợp pháp.
TPO - Thường trực Ban Bí thư Trần Cẩm Tú - Bí thư Đảng ủy các cơ quan Đảng Trung ương nhấn mạnh, người đứng đầu cấp ủy phải tự nêu gương trong công việc, nêu gương trong cuộc sống, đặc biệt là phải nêu gương trong dám nghĩ, dám làm, dám nghe, dám đột phá và phải thường xuyên tu dưỡng, rèn luyện tự soi, tự sửa.
TPO - Thị trường điện ảnh Việt Nam nửa đầu năm đạt hơn 2.200 tỷ đồng, với phần lớn doanh thu từ phim của Trấn Thành, Thu Trang, Lý Hải, Victor Vũ. Với sự thiếu vắng đạo diễn "trăm tỷ, nghìn tỷ đồng", áp lực đổ dồn lên "bảo chứng phòng vé" Hoài Linh, Thái Hòa... trong đường đua phim Việt nửa cuối năm nay.
TPO - Theo thống kê của Cục CSGT, trong 6 tháng đầu năm 2025, lực lượng CSGT toàn quốc phát hiện, xử lý hơn 1,6 triệu trường hợp vi phạm trật tự an toàn giao thông.
Tại buổi tiếp công dân sau sáp nhập tỉnh và thực hiện chính quyền hai cấp của Chủ tịch UBND tỉnh Phú Thọ - Trần Duy Đông, 24 giáo viên ở tỉnh Phú Thọ (cũ) kiến nghị xem xét, ưu tiên tuyển dụng giáo viên mầm non.
TPO - Trưởng Ban Nội chính Trung ương Phan Đình Trạc yêu cầu tăng cường kiểm tra, giám sát, kiểm soát quyền lực; phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực ở cấp xã - làm quyết liệt ngay từ đầu, không để “mất bò mới lo làm chuồng”, góp phần xây dựng bộ máy chính quyền địa phương hai cấp thực sự liêm chính, gần dân, sát dân, phục vụ nhân dân, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả.
TPO - Chưa đầy nửa tháng sau khi đăng quang Hoa hậu Việt Nam 2024, Hà Trúc Linh nhanh chóng ghi dấu ấn với vẻ ngoài ngày càng rạng rỡ cùng lối ứng xử thông minh, chững chạc. Không chỉ được khen ngợi vì nhan sắc không chỉnh sửa, người đẹp sinh năm 2004 còn chiếm cảm tình công chúng nhờ thần thái tự tin, khéo léo khi đối diện truyền thông.
(Chinhphu.vn) - Trong 2 tháng 7-8/2025, Trung tâm Máu quốc gia, Viện Huyết học – Truyền máu Trung ương dự kiến cần 90.000 đơn vị máu để cung cấp cho 180 bệnh viện phía Bắc. Tuy nhiên, đến nay Viện vẫn cần thêm 30.000 đơn vị, trong đó máu nhóm O cần 15.000 đơn vị.