Thanh Hóa hiện có 304 doanh nghiệp sản xuất và xuất khẩu hàng hóa sang 68 quốc gia và vùng lãnh thổ, với hơn 50 chủng loại sản phẩm. Những thị trường xuất khẩu chính trong năm 2024 bao gồm Mỹ, Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản và Hồng Kông.
Dự báo, giá trị xuất khẩu của tỉnh trong năm nay sẽ đạt những con số ấn tượng: 755 triệu USD từ Mỹ, 684 triệu USD từ Trung Quốc, 378 triệu USD từ Hàn Quốc, 325 triệu USD từ Nhật Bản và 107 triệu USD từ Hồng Kông.
Trong số các mặt hàng xuất khẩu chủ lực, giày dép đứng đầu với 2,2 tỷ USD, chiếm 36,3% tổng giá trị xuất khẩu của tỉnh. Dệt may xếp thứ hai với 2,1 tỷ USD, chiếm 34,5%, tiếp theo là sản phẩm sau lọc hóa dầu đạt hơn 1,1 tỷ USD, chiếm 18,1%.
Hiện, các doanh nghiệp Thanh Hóa đã thành công trong việc tận dụng các FTA để mở rộng thị trường và gia tăng kim ngạch xuất khẩu.
Thanh Hóa đã chứng tỏ khả năng khai thác hiệu quả các FTA mà Việt Nam tham gia, đặc biệt là Hiệp định đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - Liên minh châu Âu (EVFTA), Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - Vương quốc Anh (UKVFTA) và Hiệp định đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP).
Trong khuôn khổ CPTPP, 111 doanh nghiệp Thanh Hóa tham gia xuất nhập khẩu, đạt tổng giá trị 3,522 tỷ USD, trong đó xuất khẩu đạt 2,236 tỷ USD, tăng 17,6% so với năm 2023. Tương tự, với EVFTA, 104 doanh nghiệp tham gia đạt tổng giá trị 2,362 tỷ USD, trong đó xuất khẩu đạt 1,59 tỷ USD, tăng 10,26% so với năm trước.
UKVFTA và RCEP cũng giúp tỉnh tăng trưởng xuất khẩu ấn tượng với các thị trường lớn như Anh, Nhật Bản, Hàn Quốc và Trung Quốc.
Dù đạt được những thành tựu đáng kể, Thanh Hóa vẫn đang đối mặt với nhiều thách thức. Các doanh nghiệp địa phương vẫn gặp khó khăn trong việc nâng cao năng lực cạnh tranh, đặc biệt là về khoa học công nghệ, quy mô sản xuất nhỏ và thiếu thông tin về thị trường quốc tế. Nhiều doanh nghiệp vẫn chưa thể vượt qua rào cản pháp lý, thuế quan, logistics và các vấn đề thanh toán.
Để giải quyết vấn đề này, các doanh nghiệp đã đầu tư mạnh vào công nghệ sản xuất và quản lý chất lượng. Theo ông Đỗ Đức Thắng, Giám đốc Công ty CP Đầu tư phát triển Vicenza, doanh nghiệp đã trang bị thiết bị công nghệ cao từ Italia và thuê chuyên gia quốc tế đã giúp công ty trở thành đối tác đáng tin cậy của các thị trường lớn như Mỹ.
Ngoài các mặt hàng truyền thống như giày dép và dệt may, Thanh Hóa cũng đang tìm cách đa dạng hóa sản phẩm xuất khẩu, đặc biệt là các sản phẩm nông sản, thủy sản, dược liệu và thủ công mỹ nghệ. Nhiều đối tác quốc tế từ Nhật Bản, Hoa Kỳ, Hàn Quốc và Italia đã đánh giá cao tiềm năng của tỉnh trong việc sản xuất các mặt hàng chất lượng cao như thủy hải sản, dưa lưới, nước mắm, sản phẩm mây tre đan, và đông trùng hạ thảo...
Tuy nhiên, dù có tiềm năng rất lớn, Thanh Hóa vẫn đối mặt với một bài toán lớn: làm sao để các mặt hàng xuất khẩu không chỉ dựa vào một số sản phẩm chủ lực mà còn phải tập trung vào việc phát triển các nhóm sản phẩm mới, đặc biệt là nông sản và thủy sản.
Chính quyền tỉnh Thanh Hóa đang tích cực hỗ trợ các doanh nghiệp cải tiến công nghệ, nâng cao chất lượng sản phẩm và tìm kiếm các cơ hội hợp tác thương mại mới.
