Theo khảo sát của Navigos Group vừa công bố, thu nhập của người lao động Việt Nam năm 2024 có xu hướng tăng trưởng rõ rệt và có sự phân hóa sâu sắc trong các ngành nghề. Hơn 63,5% lao động cho biết thu nhập của họ đã tăng với các mức độ khác nhau; 23,2% lao động không ghi nhận sự thay đổi trong thu nhập, số còn lại đối diện với việc giảm thu nhập. Đáng chú ý, khoảng 10,2% có mức tăng từ 20% trở lên, đây là mức tăng khá cao.
MỨC LƯƠNG VÀ CƠ HỘI THĂNG TIẾN
Năm 2025, với mục tiêu tăng trưởng GDP từ 8% trở lên, cộng thêm ngành nghề mới, hy vọng người lao động sẽ có nhiều cơ hội việc làm có mức lương tăng hơn năm 2024.
Đối với người lao động, để đi đến quyết định nhận một công việc nào đó, họ sẽ quan tâm đến nhiều yếu tố và sẽ dựa vào năng lực nghề nghiệp cũng như điều kiện của từng người. Năm 2025, theo quan sát của nhà tuyển dụng và chuyên gia, người lao động vẫn có xu hướng tìm kiếm công việc thỏa mãn các yêu cầu cơ bản của cá nhân và gia đình họ. Trong đó, mối quan tâm chính của người lao động vẫn là mức lương.
Khảo sát của Navigos cũng cho thấy có tới 61,92% người lao động coi mức lương là yếu tố quan trọng. Điều này phản ánh nhu cầu phải đảm bảo tài chính cá nhân trong bối cảnh sức ép từ lạm phát và chi phí sinh hoạt tăng cao ảnh hưởng đến suy nghĩ của người lao động. Theo dữ liệu mới đây của JobsGO, một startup công nghệ trong lĩnh vực tìm việc và tuyển dụng của Việt Nam, có đến 72,8% ứng viên xem uy tín công ty và môi trường làm việc là những yếu tố được coi trọng nhất. Đây cũng là xu hướng cho thấy sự thay đổi phần nào trong tư duy của người lao động, bởi họ không chỉ quan tâm đến thu nhập, mà còn chú trọng đến giá trị tinh thần và sự phát triển bền vững.
Đối với chế độ phúc lợi như bảo hiểm y tế, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp, các khoản phụ cấp, thưởng lễ Tết, du lịch… cũng được người lao động quan tâm chú ý. Số liệu khảo sát từ Navigos cho thấy 72,53% người lao động được hưởng đầy đủ phúc lợi, phản ánh tiến bộ trong thực thi chính sách lao động và nỗ lực từ doanh nghiệp.
Đáng chú ý, chỉ có 4,92% lao động không quan tâm hoặc thiếu thông tin về quyền lợi, cho thấy vấn đề về nhận thức và tiếp cận thông tin về của người lao động. Tỷ lệ lao động còn lại chưa nhận đủ hoặc không nhận được phúc lợi chỉ ra một thách thức cho doanh nghiệp nhỏ và khu vực kinh tế phi chính thức, nơi hạn chế tài chính và quản trị vẫn là rào cản lớn. Điều này cũng chỉ ra rằng việc thu hút và giữ chân lao động, đặc biệt ở các doanh nghiệp quy mô lớn hoặc ngành đặc thù linh động cần quan tâm tới vấn đề này.
Về yếu tố cơ hội thăng tiến, tức là sự quan tâm tới lộ trình phát triển sự nghiệp, được đào tạo và nâng cao kỹ năng làm việc,… chỉ có 36,41% người lao động đề cao yếu tố này. Về cân bằng giữa công việc và cuộc sống, khảo sát cho biết có 25,22% lao động quan tâm.
Kết quả này cũng phần nào phản ánh thực tế hiện nay, thế hệ trẻ quan tâm nhiều hơn đến cuộc sống riêng vì họ mong muốn phát triển cá nhân và sự hài hòa trong công việc. Yếu tố công nhận và khen thưởng có 22,42% người quan tâm, cùng cơ hội học tập và phát triển là 23,23%. Điều này thể hiện nhu cầu được ghi nhận và nâng cao năng lực trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu. Quản lý trực tiếp cũng đóng vai trò đáng kể chiếm 27,1%.
Điều đáng lo ngại nhất là yếu tố ứng dụng công nghệ lại chiếm tỷ lệ thấp 2,51%, cho thấy công nghệ đang được các doanh nghiệp ứng dụng triển khai nhưng chưa được người lao động đặt ưu tiên hàng đầu. Năm 2025, trước thềm Kỷ nguyên mới đòi hỏi việc chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ vào sản xuất, đây sẽ là những yếu tố rất quan trọng cần được người lao động quan tâm hơn.
Ngoài ra còn một số yếu tố khác như địa điểm làm việc, cần thuận tiện cho việc di chuyển, doanh nghiệp có giá trị và sứ mệnh phù hợp với giá trị cá nhân của người lao động cũng được người lao động quan tâm.
Tóm lại, người lao động ngày nay tuy rất coi trọng yếu tố tiền lương, môi trường làm việc nhưng họ còn mong muốn tìm được nơi để phát triển bản thân và đóng góp cho sự thành công của doanh nghiệp. Văn hóa công ty, địa điểm làm việc và giá trị cộng đồng mà công việc đem lại cũng là những yếu tố bổ sung để góp phần vào quyết định nhận việc của người lao động.
Khi các điều kiện phát triển công nghệ theo Nghị quyết 57 được thể chế hóa thì Việt Nam càng đón nhận thêm nhiều cơ hội phát triển kinh tế và xã hội nhờ đầu tư mạnh mẽ vào công nghệ. Chắc chắn sẽ có nhiều hệ thống nhà máy được thiết lập. Nếu người lao động ít quan tâm đến công nghệ cùng với tình trạng thiếu hụt nhân lực chất lượng cao sẽ là rào cản lớn đối với sự phát triển bền vững của nền kinh tế. Hiện, ba nhóm ngành đang đối mặt với tình trạng thiếu hụt lao động chất lượng cao là công nghệ thông tin, logistics và vi mạch bán dẫn.
XU HƯỚNG LÀM VIỆC VÀ CÁC NGÀNH NGHỀ TRIỂN VỌNG
Các doanh nghiệp vẫn gặp khó khăn trong việc tìm kiếm nhân sự có trình độ IT phù hợp với nhu cầu về các lĩnh vực như lập trình, an ninh mạng, học máy và dữ liệu lớn… Ngành logistics Việt Nam đang cần nhiều nhân lực chất lượng cao trong các lĩnh vực chuyên môn như hàng hải và kho bãi.
Ngành bán dẫn, điện toán đám mây, trí tuệ nhân tạo (AI) cũng tương tự, chưa đủ đáp ứng được nhu cầu của các tập đoàn lớn như Nvidia đang đầu tư vào Việt Nam. Chưa kể những người lao động bình thường cũng cần những kiến thức cơ bản để dùng AI. Nhiều địa phương, doanh nghiệp đang có giải pháp mở lớp “ bình dân học AI” để xoá mù công nghệ...
Nội dung bài viết được đăng tải trên Tạp chí Kinh tế Việt Nam số 11/2025 phát hành ngày 17/3/2025. Kính mời Quý độc giả tìm đọc tại:
https://postenp.phaha.vn/tap-chi-kinh-te-viet-nam/detail/1188
