Từ giải bạc Olympic toán quốc tế đến nữ tiến sĩ mang khát vọng phát triển AI

Admin

'Ở Nhật Bản, những việc tôi không làm có thể nhiều người khác làm được. Những việc mình có thể làm được cho sinh viên ở Việt Nam có lẽ là sẽ có ý nghĩa hơn', PGS.TS Nguyễn Phi Lê chia sẻ lý do từ chối ở lại Nhật Bản giảng dạy.

Nữ tiến sĩ hai lần từ chối làm việc ở Nhật để trở về cùng sinh viên phát triển AI - Ảnh 1.

PGS.TS Nguyễn Phi Lê - Ảnh: NVCC

Từ năm 2019 đến nay, nhiều sinh viên Từ giải bạc Olympic toán quốc tế đến nữ tiến sĩ mang khát vọng phát triển AI - Ảnh 3.

PGS.TS NGUYỄN PHI LÊ

"Nhóm nghiên cứu của tôi thường rất ít nữ, mỗi năm chỉ có khoảng 1-2 sinh viên tham gia. Tuy nhiên sự "hiếm" này không có gì để chú tâm bởi trong nghiên cứu khoa học không có định kiến về giới. Lớp đại học ở Nhật của tôi cả khoa Điện, Điện tử và Công nghệ thông tin có tổng 200 người chỉ có 2 nữ là tôi và một bạn nữ người Nhật. Tuy nhiên tôi chưa bao giờ suy nghĩ vì là con gái nên phải được ưu tiên hay gặp hạn chế nào so với nam giới. Ở môi trường này không ai phải nhường ai, tất cả đều bình đẳng và chỉ dựa trên năng lực. Những đặc điểm về giới thì mỗi người phải chấp nhận".

Cô Phi Lê cho biết đối với ngành công nghệ thông tin, sinh viên muốn làm nghiên cứu khoa học tốt thì phải có nền tảng toán học tốt, có tư duy logic tốt, và đặc biệt phải thích nghiên cứu.

Bởi nghiên cứu khoa học là một công việc đòi hỏi tính kiên trì, vất vả và gian khổ và thường khó làm ra tiền ngay; ngược lại, nghiên cứu lại đòi hỏi đầu tư khá nhiều tiền và các sản phẩm nghiên cứu không phải lúc nào cũng có thể bán được. 

Có những lúc sinh viên tham gia nghiên cứu nhưng chưa thể "ra tiền", cô Phi Lê thường phải trích từ nguồn lương, đề tài cá nhân để hỗ trợ các bạn sinh viên.

Nữ tiến sĩ hai lần từ chối làm việc ở Nhật để trở về cùng sinh viên phát triển AI - Ảnh 4.

Cô Nguyễn Phi Lê cùng các bạn sinh viên tổ chức sinh nhật tại lab - Ảnh: NVCC

Cô thừa nhận có đôi lúc cảm thấy chạnh lòng và tủi thân khi hầu như không có sinh viên gắn bó lâu dài. Lúc các em đến với nhóm nghiên cứu là khi chưa biết gì, từ con số 0, đến khi các em tương đối thành thạo các kỹ năng nghiên cứu, các em lại phải đi để học hỏi thêm những điều mới.

"Cái vòng quay này cứ lặp đi lặp lại, đòi hỏi chúng tôi phải kiên nhẫn và đôi khi là phải có cả khả năng chịu đựng. Khoảng 4-5 năm nữa, hy vọng sẽ có những lứa sinh viên đầu tiên học tập ở nước ngoài trở về, nếu có sinh viên nào làm việc tiếp cùng cô thì đây là một điều quá hạnh phúc", cô Phi Lê nói.

Từ giải bạc Olympic toán quốc tế đến nữ tiến sĩ mang khát vọng phát triển AI  - Ảnh 6.

Không gian làm việc tại AI4LIFE - Ảnh: NVCC

Cô Phi Lê đang là trưởng một nhóm nghiên cứu gồm hơn 30 sinh viên, thạc sĩ và nghiên cứu sinh tài năng tại Đại học Bách khoa Hà Nội.

Nhóm nghiên cứu của cô đã có hơn 120 công bố tại nhiều tạp chí và hội thảo uy tín, bao gồm Neurips, ICML, EMNLP, ECML, IPDPS, ComNet, Comcom, JNCA, IEEE Sensors, ACM TOSN. Cô Phi Lê cũng đã giành nhiều giải thưởng bài báo xuất sắc tại các hội thảo uy tín, bao gồm ISSNIP'14, SoICT'15 và ICT-DM'19, CCGrid 2023 và CANDAR 2023.

Những vị trí quan trọng đẩy mạnh phát triển AI tại Việt Nam

Tháng 3-2021, cô Phi Lê được bổ nhiệm vị trí giám đốc của Trung tâm nghiên cứu quốc tế về trí tuệ nhân tạo (BKAI), đến tháng 10-2024 được giao nhiệm vụ điều hành Viện Nghiên cứu và Ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI4LIFE).

Viện Nghiên cứu và Ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI4LIFE) có sứ mạng nghiên cứu về AI và đưa những kết quả nghiên cứu vào ứng dụng trong thực tế, phối hợp với các doanh nghiệp và các cơ quan nhà nước giải quyết các bài toán thực tiễn. Ngoài ra, viện có sứ mạng tham gia đào tạo sau đại học, mở rộng hợp tác với các đơn vị trên thế giới để đẩy mạnh nghiên cứu và ứng dụng AI liên ngành tại Đại học Bách khoa Hà Nội.

Từ giải bạc Olympic toán quốc tế đến nữ tiến sĩ mang khát vọng phát triển AI  - Ảnh 7.Nữ sinh đoạt giải nhất Olympic cơ học

Mẹ mong muốn con học ngành y, cha lại muốn con học kinh tế nhưng Phạm Thị Huê chọn ngành kỹ thuật cơ khí động lực của ĐH Bách khoa Hà Nội. Cả lớp chỉ mình Huê là nữ.