
Bùi Xuân Nguyên cẩn thận quấn các sợi dây đồng lên lõi động cơ - Ảnh: TRỌNG NHÂN
Có mặt tại Trường ĐH Lạc Hồng vào những ngày đầu tháng 7, dễ dàng bắt gặp không khí sôi động trong một góc khuôn viên quen thuộc, nơi "lò luyện" robot của những sinh viên đang chuẩn bị bước vào đấu trường robocon quốc tế.
Các thành viên của đội robocon LH-UDS miệt mài chỉnh sửa những chi tiết cuối cùng cho hai "vận động viên" robot trước ngày lên đường sang Mông Cổ dự thi.
Cẩn thận từng chi tiết
Nhóm được chia thành nhiều tổ nhỏ, mỗi người một góc, mỗi góc một công đoạn. Bốn bạn phụ trách cơ khí đang cặm cụi tháo lắp khung, hàn các chi tiết máy, chỉnh lại bánh xe, khớp nối cho mượt. Hai bạn chuyên về lập trình, hai bạn lo dây quấn cho động cơ, hai bạn khác lo phần điện - bo mạch và hai người còn lại phụ trách hệ thống điều khiển, hiệu chỉnh bộ tay cầm theo thao tác người dùng.
Đội trưởng Lâm Quốc Thọ giới thiệu thiết kế mới cho bộ phần chuyền của robot phòng thủ
Năm 2025, robocon mang đến một sân chơi hoàn toàn mới với chủ đề liên quan đến môn bóng rổ. Thay vì các thử thách cơ học truyền thống như leo dốc, chuyền bóng hay ném vòng, năm nay các đội thi sẽ bước vào một trận "bóng rổ robot" thực thụ, nơi hai robot một tấn công và một phòng thủ phải phối hợp nhịp nhàng để ghi điểm.
Trong thời gian thi đấu giới hạn, robot tấn công có nhiệm vụ ném bóng vào rổ từ các vị trí được tính điểm khác nhau (2, 3 hoặc 7 điểm), trong khi robot phòng thủ của đối thủ sẽ tìm mọi cách cản phá.
Lâm Quốc Thọ - đội trưởng của LH‑UDS - cho biết trong các trận đấu, mình sẽ đảm nhận việc điều khiển robot phòng thủ. Robot này phải cực kỳ nhanh và linh hoạt để kịp chặn đường bóng của đối thủ. Chỉ cần chậm một chút là thua ngay.
Sau khi giành chức vô địch toàn quốc, cả nhóm đã ngồi lại để tìm cách nâng cấp cả hai robot - công và thủ. Với robot tấn công, nhóm quyết định thêm một bánh xe, từ ba bánh lên bốn bánh để cải thiện khả năng xoay chuyển. Tuy nhiên bài toán không đơn giản bởi theo quy định, tổng trọng lượng của cả hai robot không được vượt quá 50kg.
"Muốn thêm cái này thì phải bớt cái kia nên tụi mình đã thay đổi thiết kế bộ phận chuyền bóng của robot phòng thủ", Thọ nói.
Cụ thể, bộ phận chuyền bóng từng là một module riêng biệt, khá nặng, được nhóm thay bằng dây thun dẻo, giúp giảm đáng kể trọng lượng và còn tăng độ linh hoạt. Cả nhóm đang chạy đua thời gian để kiểm tra hiệu suất thực tế sau cải tiến, xem có lỗi nào phát sinh không để kịp điều chỉnh trước hạn chót 28-7, là ngày phải gửi robot cho ban tổ chức vận chuyển sang Mông Cổ.
"Gửi robot đi rồi thì tụi mình phải chờ đến cuối tháng 8 mới được gặp lại tại sàn đấu quốc tế. Nên giờ là lúc phải làm hết sức để không tiếc nuối gì cả", Thọ nói.

Mằn Kỳ Phúc miệt mài chỉnh sửa những đoạn code, nâng cấp hiệu năng cho robot

Đội thi LH-UDS của Trường ĐH Lạc Hồng đang chuẩn bị bước vào vòng chung kết ABU Robocon tại Mông Cổ - Ảnh: TRỌNG NHÂN
Sân chơi cho sinh viên kỹ thuật công nghệ
Cuộc thi ABU Robocon (Asia‑Pacific Robot Contest) do Liên minh Phát thanh truyền hình châu Á - Thái Bình Dương tổ chức từ năm 2002 là sân chơi hàng đầu dành cho sinh viên kỹ thuật và công nghệ của các quốc gia trong khu vực.
Mỗi năm các nước tổ chức luân phiên chủ đề thi độc đáo, yêu cầu robot tự thiết kế phải thực hiện một loạt nhiệm vụ mang tính kỹ thuật và chiến thuật cao. Danh hiệu đương kim vô địch ABU Robocon thuộc về đội The Chinese University of Hong Kong với chiến thắng ấn tượng ở mùa giải Quảng Ninh - Việt Nam tổ chức vào tháng 8-2024.
Việt Nam từng bảy lần đăng quang sân chơi này với các năm 2002, 2004, 2006 (Trường ĐH Bách khoa, ĐH Quốc gia TP.HCM), 2014, 2017, 2018 (Trường ĐH Lạc Hồng) và 2015 (Trường ĐH Sư phạm kỹ thuật Hưng Yên).
Tính cạnh tranh rất cao
ThS Nguyễn Đình Đại, giảng viên khoa cơ điện - điện tử Trường ĐH Lạc Hồng, ấn tượng với tinh thần làm việc của các sinh viên trong mùa thi năm nay. "Các bạn gần như dồn toàn bộ thời gian cho robot. Có những ngày ở xưởng từ sáng sớm đến tối muộn, chỉ nghỉ chút buổi trưa rồi lại tiếp tục tinh chỉnh từng chi tiết", thầy nói.
Về vòng chung kết ABU Robocon sắp tới tại Mông Cổ, thầy Đại đánh giá năm nay là một mùa giải có tính cạnh tranh rất cao. Các đội đến từ Nhật, Trung Quốc, Hong Kong… vẫn luôn là những đối thủ đáng gờm. Những đội này có nền tảng công nghệ rất mạnh, đặc biệt là khả năng xử lý hình ảnh. Robot của họ phân tích nhanh, nhận diện rổ chính xác nên tỉ lệ ném trúng rất cao.
