Bác sĩ Nguyễn Xuân Tuấn - giảng viên Trường đại học Y Dược, Đại học Quốc gia Hà Nội - cho biết
Các nhóm nguy cơ dẫn đến ung thư tuyến giáp nên biết để phòng tránh và tầm soát
Ung thư tuyến giáp có thể chữa khỏi nếu phát hiện và có phương pháp điều trị hiệu quả ở giai đoạn sớm. Việc hiểu rõ về ung thư tuyến giáp, các yếu tố nguy cơ sẽ giúp chúng ta biết cách phòng ngừa, nhận biết sớm, chủ động tầm soát định kỳ...
Tư vấn cho bệnh nhân - Ảnh: BSCC
Tiền sử gia đìnhCó người thân trực hệ (cha mẹ, anh trai, em gái hoặc con) bị ung thư tuyến giáp, thậm chí không có hội chứng di truyền trong gia đình cũng sẽ làm tăng nguy cơ ung thư tuyến giáp.
Cơ sở di truyền cho các trường hợp mắc ung thư này không hoàn toàn rõ ràng. Ngoài ra, cũng có thể do thói quen sinh hoạt giống nhau và cùng một môi trường sống.
Phóng xạPhơi nhiễm phóng xạ là một yếu tố nguy cơ đã được chứng minh là nguyên nhân ung thư tuyến giáp. Nguồn phát xạ như vậy bao gồm một số phương pháp điều trị, và bụi phóng xạ do sự cố nhà máy điện hoặc vũ khí hạt nhân.
Có phương pháp điều trị xạ trị ở đầu hoặc cổ diễn ra ở trẻ là một yếu tố nguy cơ ung thư tuyến giáp sau này. Nguy cơ phụ thuộc vào mức độ phóng xạ và tuổi của trẻ. Nhìn chung, nguy cơ tăng lên khi dùng liều lớn hơn và trẻ càng nhỏ tuổi khi điều trị.
Trước những năm 1960, trẻ em đôi khi được điều trị bằng liều phóng xạ thấp cho những bệnh lý mà hiện nay không còn được sử dụng, như điều trị mụn trứng cá, nhiễm nấm da đầu hoặc phì đại amidan hoặc adenoids. Nhiều năm sau, những người được điều trị này mới được phát hiện có nguy cơ mắc ung thư tuyến giáp cao.
Xạ trị trong thời thơ ấu đối với một số bệnh ung thư như ung thư hạch, khối u Wilms và u nguyên bào thần kinh cũng làm tăng nguy cơ. Ung thư tuyến giáp phát triển sau xạ trị không nghiêm trọng hơn các bệnh ung thư tuyến giáp khác.
Một số nghiên cứu đã chỉ ra sự gia tăng nguy cơ ung thư tuyến giáp ở trẻ em do bụi phóng xạ từ vũ khí hạt nhân hoặc sự cố nhà máy điện. Ví dụ, ung thư tuyến giáp xảy ra cao hơn nhiều lần ở trẻ em sống gần Chernobyl, nơi xảy ra vụ tai nạn nhà máy hạt nhân năm 1986 khiến hàng triệu người bị nhiễm phóng xạ.
Người lớn tham gia dọn dẹp sau vụ tai nạn và những người sống gần nhà máy cũng có tỉ lệ ung thư tuyến giáp cao hơn các nơi khác. Trẻ em có nhiều i ốt trong chế độ ăn uống dường như có nguy cơ thấp hơn.
Tiếp xúc với bức xạ khi đã trưởng thành có nguy cơ thấp mắc bệnh ung thư tuyến giáp.
Thừa cân hoặc béo phìTheo Cơ quan Nghiên cứu Ung thư quốc tế (IARC), những người thừa cân hoặc béo phì có nguy cơ mắc ung thư tuyến giáp cao hơn những người có cân nặng bình thường. Nguy cơ tăng lên khi chỉ số khối cơ thể (BMI) tăng.
I ốt trong chế độ ănUng thư tuyến giáp phổ biến ở các khu vực trên thế giới có người dân ăn rất ít i ốt. Mặt khác, chế độ ăn nhiều i ốt có thể làm tăng nguy cơ ung thư tuyến giáp thể nhú. Ở Hoa Kỳ, hầu hết mọi người đều có đủ i ốt trong chế độ ăn uống vì chất này được bổ sung vào muối ăn và các thực phẩm khác.
Ung thư tuyến giáp có thể chữa khỏi nếu phát hiện và có phương pháp điều trị hiệu quả ở giai đoạn sớm. Có nhiều phương pháp điều trị ung thư tuyến giáp, trong đó, phẫu thuật có vai trò chủ đạo.
Bên cạnh đó còn có các phương pháp điều trị khác như sử dụng I-131, liệu pháp nội tiết, xạ trị, hóa trị được chỉ định phụ thuộc vào loại ung thư, giai đoạn bệnh, thể trạng bệnh nhân.