
Học sinh lớp 12 Trường THPT Trần Khai Nguyên, quận 5, TP.HCM thi thử tốt nghiệp THPT 2025 - Ảnh: NHƯ HÙNG
Từ năm 2006, Bộ GD-ĐT mới bắt đầu triển khai việc phân ban trong khối THPT, trong khi việc
Học sinh lớp 12 Trường THPT Trần Khai Nguyên, quận 5, TP.HCM thi thử tốt nghiệp THPT 2025 - Ảnh: NHƯ HÙNG
Từ năm 2006, Bộ GD-ĐT mới bắt đầu triển khai việc phân ban trong khối THPT, trong khi việc
TS Nguyễn Đức Nghĩa
Việc phân nhóm môn (không phải phân ban như trước) vừa mềm lại vừa cứng. Mềm ở chỗ học sinh được quyền chọn mỗi nhóm ít nhất một môn chứ không nhất thiết phải chọn hết môn trong nhóm đó.
Cứng ở chỗ những môn không chọn sẽ không học trong suốt ba năm THPT. Dưới áp lực xã hội phải đưa môn lịch sử vào các môn bắt buộc của chương trình giáo dục phổ thông, Bộ GD-ĐT đã điều chỉnh chương trình 2018 (thông tư 13/2022) theo đó môn lịch sử trở thành môn bắt buộc ở các lớp 10, 11, 12, không còn phân nhóm môn và học sinh chọn bốn môn trong số các môn tự chọn (tất nhiên phải chọn từ đầu năm học lớp 10).
Học thì quy định là môn bắt buộc, nhưng trong kỳ thi tốt nghiệp 2025, môn lịch sử cũng chỉ là môn tự chọn, và thống kê cho thấy có không đến 50% học sinh chọn môn lịch sử làm môn thi tốt nghiệp.
Những số liệu thống kê số thí sinh chọn các môn thi tốt nghiệp 2025 cho thấy "tín hiệu" thí sinh có điều kiện (có mong muốn) chọn các khối xét tuyển truyền thống A, A1, D vẫn khá đông nên có thể nhiều trường đại học cân nhắc việc tiếp tục xét tuyển khối C truyền thống ở nhiều ngành tuyển sinh.
Bên cạnh đó, cũng phải kể đến một số quy định kỹ thuật khác khá phức tạp của quy chế tuyển sinh đại học 2025 như việc quy đổi tương đương điểm trúng tuyển giữa các tổ hợp xét tuyển mà không kèm theo mã xét tuyển riêng và chỉ tiêu xét tuyển của tổ hợp môn xét tuyển.
Để tuyển đủ và chất lượng tốt nhất
Năm 2025, các kỳ thi đánh giá năng lực có số lượng thí sinh tăng vọt: Đại học Quốc gia TP.HCM hơn 200.000 thí sinh cho hai đợt thi, Đại học Quốc gia Hà Nội 90.000 thí sinh và Đại học Bách khoa Hà Nội khoảng 60.000 thí sinh. Nội dung đề thi các kỳ thi này không bị ràng buộc bởi quy định về tổ hợp môn xét tuyển nên thu hút được nhiều thí sinh.
Quy chế tuyển sinh 2025 có vẻ khá thoáng về quy định tổ hợp xét tuyển như không giới hạn số tổ hợp xét tuyển (trước đây tối đa chỉ được bốn) và tổ hợp môn xét tuyển ba môn có môn "phù hợp" với ngành xét tuyển (không định nghĩa rõ như thế nào là phù hợp).
Đã đến lúc (hơi muộn nhưng có thể do các trường đại học chưa lường hết tác động của chương trình 2018 từ cách đây ba năm) các trường đại học cần xem xét lại khái niệm "xét tuyển theo tổ hợp môn"; hoặc ít nhất là xem xét lại "các tổ hợp môn xét tuyển" để bảo đảm được các yếu tố quan trọng nhất trong tuyển sinh là tuyển đủ chỉ tiêu tuyển sinh và tuyển được thí sinh có chất lượng tốt nhất.
Học sinh chọn môn từ lớp 10
Trước đây, ngoại trừ các môn năng khiếu học sinh phải tự bồi dưỡng để thi, hầu hết các môn xét tuyển là các môn tất cả học sinh đều có học và có thi. Có thể nói là các môn học THPT và các môn thi tốt nghiệp cùng song hành với xét tuyển đại học, các trường đại học không khó khăn gì trong việc đưa ra các tổ hợp xét tuyển, dù chỉ được tối đa bốn tổ hợp.
Với chương trình 2018, học sinh đã phải chọn môn học từ năm lớp 10, và đã không chọn môn nào thì không học môn đó suốt bậc THPT. Chương trình 2018 còn có nhiều môn mới xuất hiện, số lượng thí sinh dự thi rất ít như tin học, công nghệ công nghiệp, công nghệ nông nghiệp, liệu các trường đại học có bổ sung các tổ hợp có các môn này để xét tuyển không, dù biết trước là nguồn tuyển rất ít?