Luật phải chi tiết, tránh 'lạm quyền' khi đại học tự chủ

Admin

Nghị quyết 71 của Bộ Chính trị nêu rõ: bảo đảm quyền tự chủ đầy đủ, toàn diện cho các cơ sở giáo dục đại học không phụ thuộc vào mức độ tự chủ tài chính.

Luật phải chi tiết, tránh 'lạm quyền' khi đại học tự chủ - Ảnh 1.

TS Phạm Đỗ Nhật Tiến trao đổi về tự chủ đại học khi không còn hội đồng trường - Ảnh: M.G.

Sáng 24-10, Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương, Bộ Giáo dục và Đào tạo phối hợp cùng Đại học Quốc gia TP.HCM tổ chức hội thảo khoa học "Hiện đại hóa, nâng tầm giáo dục đại học Việt Nam, tạo đột phá phát triển nhân lực trình độ cao và nhân tài, dẫn dắt nghiên cứu, đổi mới sáng tạo". Tự chủ đại học trong bối cảnh mới là chủ đề được nhiều tham luận đề cập.

Đại học tự chủ

Theo TS Phạm Đỗ Nhật Tiến, Luật Giáo dục đại học 2012 (sửa đổi, bổ sung năm 2018) là sự đổi mới mạnh mẽ về tư duy trong quản trị giáo dục đại học.

Tuy nhiên, bước chuyển sang cơ chế

Những cơ sở giáo dục đại học có hơn 200 giáo sư, phó giáo sư - Đồ họa: MINH GIẢNG

TS Phạm Đỗ Nhật Tiến cũng lo ngại những rủi ro tiềm tàng. Theo ông, rủi ro lớn nhất là sự tập trung quyền lực có thể dẫn đến thiếu dân chủ, lạm quyền và độc đoán, tác động tiêu cực đến việc phát huy quyền tự chủ nhà trường.

Từ đó, ông Tiến đề xuất việc xây dựng Luật Giáo dục đại học mới, các nghị định, thông tư hướng dẫn cần quy định rõ ràng quyền tự chủ đầy đủ, toàn diện; phân định thẩm quyền giữa bí thư cấp ủy kiêm người đứng đầu cơ sở giáo dục đại học với hiệu trưởng; quy định các cơ chế kiểm soát quyền lực đi đôi với phát huy dân chủ cơ sở.

Đại học Bách khoa Hà Nội dự kiến 3 phương thức, 11 tổ hợp xét tuyển năm 2026Đề xuất nâng cấp Trường đại học Y Dược Cần Thơ thành trường trọng điểm quốc gia

Trong khi đó, PGS.TS Đỗ Phú Trần Tình cho rằng những quy định trước đây có nhiều bất cập dẫn đến hạn chế quyền tự chủ của các trường đại học. Trên cơ sở này, ông đề xuất bổ sung một số cơ chế nhằm đảm bảo quyền tự chủ đại học.

Theo đó, ông Tình đề xuất cho phép thí điểm cơ chế tự chủ tại một số trường đại học trọng điểm trong việc quy định về cơ cấu tổ chức và bộ máy nhân sự. Thí điểm cơ chế đặc thù cho phép một số trường đại học trọng điểm, có uy tín và tiềm lực khoa học mạnh được tự xét công nhận chức danh giáo sư, phó giáo sư trên cơ sở tuân thủ các tiêu chuẩn chung.

Ông Tình cũng đề xuất giao quyền hoặc ủy quyền cho các đại học trọng điểm được phê duyệt thực hiện các chương trình đào tạo đối với các ngành đào tạo giáo viên, lĩnh vực sức khỏe, luật và chương trình đào tạo trình độ tiến sĩ.

Bất cập xét công nhận chức danh giáo sư, phó giáo sư

PGS.TS Đỗ Phú Trần Tình cho rằng tiêu chuẩn chức danh giáo sư, phó giáo sư còn nhiều điểm bất hợp lý, thiếu đồng bộ và chưa phù hợp với thông lệ quốc tế. Chẳng hạn quy định về thời gian tham gia giảng dạy tối thiểu 10 năm liên tục là quá cứng nhắc.

Yêu cầu về số lượng bài báo khoa học mang tính định lượng hơn là định tính, chưa phản ánh đúng giá trị học thuật và tác động thực tiễn của nghiên cứu. Trong khi đó, ở các nước phát triển, việc xét chức danh chủ yếu dựa trên chất lượng, ảnh hưởng học thuật và đóng góp khoa học.

Việc không phân loại rõ ràng các loại bài báo khoa học trong quy định hiện hành dẫn đến sự "trung bình hóa" giá trị công bố, khi các bài tổng quan, báo cáo trường hợp hay bình luận đều được xem như nhau, gây bất công cho các nhà khoa học có công trình nghiên cứu gốc.

Các tiêu chuẩn hiện hành còn cứng nhắc, thiếu nhất quán giữa các hội đồng giáo sư ngành, lĩnh vực, khiến quá trình xét duyệt tiềm ẩn yếu tố chủ quan, làm giảm tính minh bạch và niềm tin trong giới học thuật.

Việc quá coi trọng số lượng công bố quốc tế cũng góp phần làm gia tăng tình trạng thương mại hóa học thuật và sự bùng phát của các tạp chí săn mồi, gây tổn hại đến uy tín và chất lượng nghiên cứu của đội ngũ giảng viên, nhà khoa học trong nước.

Luật phải chi tiết, tránh 'lạm quyền' khi đại học tự chủ- Ảnh 3.Hai trường cao đẳng y tế sáp nhập vào hai trường đại học

Phó thủ tướng Lê Thành Long vừa ký các quyết định sáp nhập Trường cao đẳng Y tế Thái Nguyên vào Trường đại học Y - Dược (Đại học Thái Nguyên); Trường cao đẳng Y tế Huế sáp nhập vào Trường đại học Y - Dược (Đại học Huế).


Đọc tiếp Về trang Chủ đề