Thời tiết TP.HCM lạnh hơn, trẻ em và mẹ bầu cẩn trọng với cúm

Cúm mùa hoành hành ở Hàn Quốc có nguy hiểm?

Cơ quan Kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh (CDC) Hàn Quốc cho biết dịch cúm đang lan rộng tại nước này trong bối cảnh nhiệt độ giảm mạnh và các loại vi rút cúm như A/H1N1, A/H3N2 gia tăng.

Cúm A/H1N1 và A/H3N2 là hai loại vi rút cúm mùa thường gặp ở người. Chúng thuộc nhóm vi rút cúm A, một trong những loại vi rút cúm nguy hiểm nhất. Cúm A/H1N1 được gọi là "cúm heo" vì ban đầu được cho là có nguồn gốc từ heo. Tuy nhiên, các nghiên cứu sau đó cho thấy vi rút này có khả năng tái tổ hợp gene từ nhiều loài vật chủ khác nhau. Tên gọi nhầm lẫn này khiến ngành chăn nuôi heo lao đao một thời. Thực sự cúm này có nhiều nguồn lây khác nhau như chim, chó, ngựa, chồn và từ người sang người.

Cúm A/H1N1 lây lan chủ yếu qua đường hô hấp khi người bệnh ho, hắt hơi hoặc nói chuyện. Vi rút có thể tồn tại trong không khí và trên các bề mặt. Các triệu chứng thường gặp bao gồm sốt, ho, đau họng, sổ mũi, đau đầu, mệt mỏi, đôi khi có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng như viêm phổi.

Cúm A/H3N2 là vi rút được tiến hóa từ H2N2 bằng cách thay đổi kháng nguyên. Có nhiều động vật là vật chủ kể cả con người. Cúm A/H3N2 cũng lây lan qua đường hô hấp tương tự như cúm A/H1N1. Các triệu chứng của cúm A/H3N2 thường nghiêm trọng hơn so với cúm A/H1N1, đặc biệt ở người già, trẻ em và những người có bệnh mạn tính.

Cả cúm A/H1N1 và A/H3N2 đều có khả năng lây lan rất nhanh, đặc biệt trong môi trường đông người như trường học, văn phòng hoặc các sự kiện lớn. Đặc biệt vào mùa lạnh vi rút cúm rất thích nghi với điều kiện lạnh và khô. Khi thời tiết chuyển lạnh, vi rút sẽ có những lợi thế nhất định để sinh sôi và phát triển.

Có nhiều lý do như: ở nhiệt độ thấp, lớp vỏ protein bao bọc vi rút trở nên bền vững hơn, giúp vi rút tồn tại lâu hơn trong không khí và trên các bề mặt. Điều này tăng khả năng lây nhiễm khi người khác hít phải hoặc tiếp xúc với các bề mặt nhiễm vi rút; không khí lạnh và khô làm tổn thương niêm mạc mũi, khiến hàng rào bảo vệ tự nhiên của cơ thể suy yếu. Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho vi rút xâm nhập và gây bệnh; nhiệt độ thấp cũng làm giảm hiệu quả hoạt động của hệ miễn dịch. Các tế bào miễn dịch hoạt động kém hiệu quả hơn, khiến cơ thể dễ bị nhiễm…

Khi bị nhiễm cúm A, đa số người khỏe mạnh thường có các triệu chứng nhẹ và tự khỏi sau vài ngày. Nhưng đối với nhóm nguy cơ cúm có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng, thậm chí tử vong. Nhóm nguy cơ bao gồm những người có hệ miễn dịch yếu, người già, trẻ em, phụ nữ mang thai và những người mắc các bệnh mạn tính như tim mạch, phổi, đái tháo đường.

Phòng ngừa cúm hiệu quả nhất là chích ngừa. Cúm mùa có thể thay đổi từ năm này sang năm khác do khả năng đột biến của vi rút, vì vậy việc tiêm phòng vắc xin cúm hằng năm là rất quan trọng để bảo vệ bản thân và cộng đồng.

Ngoài chích ngừa, bà con mình chú ý mang khẩu trang, rửa tay thường xuyên bằng xà phòng, che miệng khi ho hoặc hắt hơi, tránh tiếp xúc với chỗ đông người, giữ khoảng cách với người bệnh. Ra ngoài phải giữ ấm cơ thể để tăng cường sức đề kháng.

BS Nguyễn Thành Úc