Trạm y tế thành 'bệnh viện mini', có nên không?

Bệnh viện quận, huyện trở thành bệnh viện khu vực

Bộ Y tế đã có hướng dẫn về sắp xếp, tổ chức lại cơ sở y tế tại đơn vị hành chính các cấp, thực hiện mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp.

Bệnh viện đa khoa huyện, quận, thị xã cơ bản được giữ nguyên nhưng sẽ chuyển thành bệnh viện khu vực, phục vụ cho nhiều xã, phường mà không phụ thuộc vào ranh giới hành chính cũ. Mô hình này giúp tăng tính linh hoạt và hiệu quả trong cung ứng dịch vụ y tế chuyên sâu.

Đối với tuyến y tế cơ sở, chủ trương của Bộ Y tế là giữ nguyên và tiếp tục củng cố hệ thống trạm y tế xã, phường, thị trấn hiện có. Mỗi xã, phường mới sau sáp nhập sẽ phải có ít nhất 1 trạm y tế. Tùy theo quy mô dân số, địa hình, có thể tổ chức thêm để bảo đảm người dân được chăm sóc sức khỏe ban đầu thuận tiện.

Về nhân lực, các trạm y tế sẽ được bố trí từ nguồn viên chức hiện có, bổ sung từ các trung tâm y tế huyện và cơ sở y tế tuyến tỉnh, mỗi trạm được yêu cầu có ít nhất 2 bác sĩ trở lên để bảo đảm chất lượng khám chữa bệnh.

* TS NGUYỄN HUY QUANG (trưởng ban tư vấn, phản biện và giám định xã hội, Tổng hội Y học Việt Nam):

Cần thiết nhưng nên dựa vào thực tế

Sau khi thực hiện sáp nhập địa giới hành chính, quy mô dân số tại nhiều xã, phường đã tăng lên đáng kể. Điều này đòi hỏi hệ thống y tế cơ sở, đặc biệt là trạm y tế xã, cũng phải được củng cố nâng cấp cả về năng lực chuyên môn lẫn phạm vi phục vụ.

Tôi cho rằng trạm y tế xã cần phải được đầu tư về cơ sở vật chất, trang thiết bị y tế, đặc biệt là nhân lực y tế để thực hiện đúng vai trò là y tế cơ sở - nơi khám chữa bệnh ban đầu cho người dân trong hệ thống y tế 3 cấp (khám chữa bệnh ban đầu - khám chữa bệnh cơ bản và khám chữa bệnh chuyên sâu).

Với chức năng, nhiệm vụ của trạm y tế sau sáp nhập, khám chữa bệnh phải tương đương mô hình phòng khám đa khoa. Sẽ rất tốt nếu có đầy đủ các chuyên khoa thực hiện lâm sàng và cận lâm sàng nhằm đáp ứng nhu cầu khám chữa bệnh thông thường cho người dân.

Tuy nhiên cũng lưu ý rằng mỗi địa bàn có các điều kiện khác nhau, do đó việc mở rộng quy mô hay triển khai kỹ thuật chuyên sâu tại trạm y tế phải dựa trên năng lực thực tế về cơ sở vật chất, trang thiết bị y tế, nhân lực y tế. Việc này nhằm xem xét quyết định danh mục kỹ thuật được phép thực hiện cho từng trạm y tế, những nơi nào chưa đáp ứng được thì không thể áp dụng đồng loạt.

* GS NGUYỄN ANH TRÍ (đại biểu Quốc hội Hà Nội):

Góp phần giảm tải cho tuyến trên

Sau sáp nhập, nhiều xã giờ có quy mô như một huyện thu nhỏ. Xuất phát từ thực tế đó thì việc đề xuất nâng cấp trạm y tế, thậm chí có thể triển khai một số kỹ thuật phẫu thuật ngoại khoa cơ bản là hoàn toàn có cơ sở.

Tôi cho rằng cần phải thay đổi tư duy căn bản về cấp xã, bởi xã ngày nay đã khác rất xa xã ngày xưa. Việc nâng cao vai trò và năng lực của trạm y tế xã cũng xuất phát từ tư duy đó và cần nhìn nhận đúng vai trò mới của trạm y tế trong hệ thống y tế cơ sở. Việc nâng tầm trạm y tế là điều cần thiết trong bối cảnh mới, không chỉ để nâng cao chất lượng khám chữa bệnh ban đầu, mà còn góp phần giảm tải cho tuyến trên và nâng cao hiệu quả của cả hệ thống y tế quốc gia.

Trạm y tế có nên được thực hiện phẫu thuật hay không? Tôi cho rằng cần dựa vào 2 yếu tố then chốt, một là nhu cầu thực tế của người dân, kế đến là năng lực chuyên môn (bao gồm: trình độ chuyên môn, điều kiện cơ sở vật chất, trang thiết bị). Nếu trạm y tế có đủ điều kiện và có nhu cầu rõ ràng từ cộng đồng thì cần mạnh dạn cấp phép để họ làm. Không nên vì định kiến hay tư duy cũ mà ngăn cản việc nâng cao chất lượng phục vụ y tế cho dân.

* PGS ĐỖ VĂN DŨNG (trưởng khoa y tế công cộng - Trường ĐH Y dược TP.HCM):

Cần cân nhắc kỹ

Hiện nay phương tiện đi lại đối với người dân không còn là trở ngại lớn, vì vậy không nên đưa một số kỹ thuật, thủ thuật chuyên sâu đòi hỏi đảm bảo an toàn cao và độ chính xác cao xuống tuyến trạm y tế.

Chỉ nên tập trung các thủ thuật đòi hỏi chất lượng cao và phẫu thuật tại bệnh viện để có hiệu quả về kinh tế, tránh lãng phí trang thiết bị và nhân lực y tế. Bên cạnh đó hiện nay quan trọng nhất là có chế độ thanh toán tiền lương và phụ cấp tương xứng với khối lượng và chất lượng công việc cho nhân viên trạm y tế nhằm giữ chân nhân lực.

Cần phải xem xét kỹ khi đề xuất trạm y tế thành "bệnh viện mini", nhất là việc mở rộng một số danh mục kỹ thuật trước đây chỉ thực hiện ở tuyến trên.