Một cậu bé lớp 8 ở TP.HCM dán mắt vào game gần 6 giờ mỗi ngày - Ảnh: THÙY CHI
Thông điệp này cũng bao gồm cả việc sử dụng 
Trẻ em 'nghiện' điện thoại - Kỳ 2: Cản con xem điện thoại nhưng cha mẹ là 'ma mạng'Trẻ em 'nghiện' điện thoại - Kỳ 1: Để trẻ xài điện thoại cho 'đỡ quậy'?
Bản đồ theo dõi chính sách này không bao gồm tất cả các khu vực cấp địa phương ở các quốc gia liên bang, mặc dù bốn khu vực đã được phân tích chi tiết. Chẳng hạn như Úc, trong số chín bang và vùng lãnh thổ, hai vùng là New South Wales và Nam Úc (South Australia) đã ban hành lệnh cấm điện thoại trong trường học.
Hay tại Tây Ban Nha, 14 trong số 17 cộng đồng tự trị đã áp dụng lệnh cấm, chỉ còn Xứ Basque, La Rioja và Navarre là chưa thực hiện.
Còn ở Mỹ, 20 trong số 50 bang đã ban hành quy định liên quan, bao gồm: đạo luật Trường học không điện thoại ở California, lệnh cấm sử dụng điện thoại trong lớp học từ mẫu giáo đến lớp 12 tại Florida, lệnh cấm học sinh sử dụng thiết bị di động không dây tại Indiana và một lệnh cấm tương tự tại Ohio...
Thế nhưng tại một số bang của Hoa Kỳ, các quy định chỉ mang tính hướng dẫn, để các trường tự quyết định chính sách cụ thể. Ví dụ ở bang Indiana, các hội đồng trường bắt buộc phải xây dựng và công khai chính sách riêng của mình, trong đó nêu rõ học sinh có được sử dụng điện thoại vào giờ ăn trưa hay không và hình thức xử lý vi phạm sẽ ra sao.
Tuy nhiên một số nơi vẫn có sự linh hoạt thay vì cấm tuyệt đối, điển hình như ở Louisiana, ngoại lệ được áp dụng với học sinh cần hỗ trợ học tập đặc biệt. Còn ở Ohio, đối với những người có vấn đề sức khỏe, họ sẽ cần giám sát bằng thiết bị di động.
"Chúng tôi thấy những đứa trẻ chỉ mới 9 tuổi đã yêu cầu có điện thoại thông minh và rõ ràng chúng chưa đủ trưởng thành về mặt cảm xúc để đối mặt với sự phức tạp của thế giới số trong mỗi thiết bị này" (Rachel Harper, hiệu trưởng Trường tiểu học St. Patrick, Greystones, hạt Wicklow, Ireland, người đã ban hành lệnh cấm sử dụng điện thoại thông minh trong trường học).
Nhiều phụ huynh đã ý thức cho con học hành, đọc sách vở và chơi thể thao thay vì ôm điện thoại - Ảnh: THÙY CHI
"Não bộ mục rữa"?
Trong số những từ mới được thêm vào từ điển Oxford năm 2024 có "doomscrolling" (lướt tin tiêu cực vô tận) và "brain-rot" (não bị mục, hay còn gọi là thoái hóa tinh thần). Cả hai đều là biểu tượng cho việc sử dụng mạng xã hội một cách thiếu lành mạnh, được thúc đẩy bởi các thuật toán trí tuệ nhân tạo.
Báo cáo GEM Report năm 2023 chỉ ra rằng một số loại hình, thiết bị công nghệ có thể hỗ trợ việc học trong một số bối cảnh cụ thể nhưng không phải khi chúng bị lạm dụng hoặc sử dụng sai cách.
Việc có một chiếc điện thoại thông minh trong lớp có thể làm gián đoạn quá trình học.
Một nghiên cứu ở 14 quốc gia, từ bậc mầm non đến giáo dục đại học, cho thấy điện thoại làm phân tán sự tập trung của học sinh.
Ngay cả khi điện thoại chỉ nằm ở gần đó và phát ra thông báo, nó cũng đủ khiến học sinh mất tập trung vào việc các em đang làm.
Một nghiên cứu khác cho thấy sau khi bị xao nhãng, học sinh có thể mất tới 20 phút để quay lại trạng thái tập trung ban đầu.
Việc loại bỏ điện thoại khỏi các trường học ở Bỉ, Tây Ban Nha và Vương quốc Anh đã được chứng minh là giúp cải thiện kết quả học tập, đặc biệt là với những học sinh có thành tích yếu hơn bạn bè cùng lớp, theo một nghiên cứu được trích dẫn trong báo cáo.
Báo cáo GEM phiên bản giới năm 2024, mang tên "Công nghệ: Khi phụ nữ nắm quyền quyết định" cũng cho thấy việc sử dụng công nghệ trong thực tế thường làm trầm trọng thêm những định kiến giới mang tính cực đoan.
Mạng xã hội đặc biệt ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tinh thần và lòng tự trọng của các bé gái. Ngoài ra việc bắt nạt trên mạng ngày càng dễ xảy ra khi học sinh mang theo thiết bị trực tuyến vào trường, điều này càng trở nên đáng lo ngại khi các thuật toán trí tuệ nhân tạo có thiết kế thiên vị.
Báo cáo GEM kêu gọi các quyết định về công nghệ trong giáo dục phải đặt nhu cầu của người học lên hàng đầu, đảm bảo rằng mọi công nghệ được sử dụng phải có mục đích rõ ràng, phù hợp, công bằng, có khả năng mở rộng và bền vững.
Thay vì bao bọc các em quá mức khỏi công nghệ, học sinh cần được hiểu cả mặt lợi và hại của chúng.
Song song đó, các quốc gia cũng cần đưa ra hướng dẫn rõ ràng hơn về loại hình công nghệ nào được phép sử dụng trong trường và ngược lại cùng với việc sử dụng có trách nhiệm. Những thiết bị, loại hình công nghệ nào thực sự có vai trò hỗ trợ học tập rõ ràng mới được phép sử dụng trong trường học.
Công nghệ không chỉ gây nên những tác động xấu đến học tập mà còn làm dấy lên mối lo ngại về quyền riêng tư, bởi có một số ứng dụng thu thập dữ liệu người dùng vượt quá mức cần thiết để vận hành.
Tính đến năm 2023 chỉ 16% quốc gia có luật đảm bảo quyền riêng tư dữ liệu trong giáo dục.
Một phân tích khác phát hiện 89% trong số 163 sản phẩm công nghệ giáo dục được khuyến nghị trong đại dịch có khả năng theo dõi học sinh.
Hơn nữa, 39 trong số 42 chính phủ cung cấp giáo dục trực tuyến trong đại dịch đã thúc đẩy các hình thức sử dụng công nghệ có nguy cơ vi phạm quyền trẻ em. (Theo UNESCO)
************
Càng gia tăng kết nối thực bên ngoài, càng giảm đi kết nối ảo trên mạng. Phụ huynh cần biết cách bảo vệ con trước thời đại số bùng nổ, trước những thông tin tiêu cực đầy rẫy trên mạng. Câu chuyện ngay ở Việt Nam.
>> Kỳ tới: Cảnh báo hệ lụy bị bỏ quên ở trẻ "nghiện" điện thoại
Trẻ em 'nghiện' điện thoại - Kỳ 3: Điện thoại không biến mất nhưng tình bạn thì có thểLần đầu tiên tại Việt Nam, trí tuệ nhân tạo (AI), ảnh vệ tinh và hình ảnh Street View được...
Bộ Xây dựng đề nghị Phó thủ tướng Trần Hồng Hà chấp thuận việc giao máy bay Boeing bị bỏ...
Sáng 7-8, hơn 97 sinh viên khoa truyền thông sáng tạo, Trường đại học Nguyễn Tất Thành tham gia buổi...
