
Từ trái sang: Làng quê của Nguyễn Gia Trí, Chân dung thiếu nữ của Trần Văn Cẩn và Từ Hải của Vũ Cao Đàm
Cùng với đó là tác phẩm của các họa sĩ Lê Phổ, Lê Thị Lựu, Vũ Cao Đàm, Nguyễn Gia Trí... Các tác phẩm đang được trưng bày trong chuyên đề Những gốc rễ không ngừng vươn, diễn ra từ nay đến ngày 31-1-2026 tại tầng trệt Bảo tàng nghệ thuật Quang San, được tổ chức nhân kỷ niệm 100 năm thành lập Trường cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương (EBAI) 1925-2025.
Mona Lisa và nụ cười qua lăng kính mới
Công chúng có dịp ngược dòng lịch sử về lại thời kỳ Đông Dương (1925-1945), chiêm ngưỡng tác phẩm của các họa sĩ tên tuổi vốn là giảng viên người Pháp, nghệ sĩ lữ hành và các sinh viên trong chín niên khóa đầu tiên của trường.
Những năm đầu của Trường EBAI đã ghi dấu một giai đoạn rực rỡ trong lịch sử mỹ thuật Việt Nam khi cả giảng viên cùng sinh viên say mê khám phá, thử nghiệm các chất liệu bản địa, tạo nên sự giao thoa đặc biệt giữa nghệ thuật cổ truyền dân tộc và lối vẽ hàn lâm của châu Âu.
Các thử nghiệm đó đã góp phần định hình nên bản sắc mỹ thuật đặc thù của Việt Nam trong giai đoạn Đông Dương: thiên hướng duy mỹ, hướng đến cái đẹp qua sự hòa quyện tinh tế giữa học thuật Pháp và ý thức tìm kiếm bản sắc dân tộc.
Ba phiên bản Mona Lisa năm 1958, 1961 và 1974 của danh họa Mai Trung Thứ
Tinh thần lưu giữ, lan tỏa và kết nối
Cùng với Mona Lisa của Mai Trung Thứ, Những gốc rễ không ngừng vươn còn giới thiệu một số tác phẩm mới ra mắt từ các danh họa tên tuổi cùng thời kỳ như Lê Phổ, Lê Thị Lựu, Vũ Cao Đàm...
Các tác phẩm đều minh chứng cho cách các họa sĩ Việt tiếp cận mỹ thuật toàn cầu từ góc nhìn mỹ cảm bản địa, nhất là những họa sĩ sống trong bối cảnh ly hương.
Theo ông Nguyễn Thiều Kiên - giám đốc Bảo tàng nghệ thuật Quang San, đây là dịp để nhìn lại một giai đoạn bản lề đầy tình cảm trong lịch sử mỹ thuật nước nhà, nơi tinh thần dân tộc và học thuật phương Tây gặp gỡ, cùng kiến tạo nên bản sắc riêng thấm đẫm thẩm mỹ Á Đông và cũng rất hiện đại, sâu sắc.

Khán giả chụp ảnh kỷ niệm cùng tác phẩm Mona Lisa (1974) của danh họa Mai Trung Thứ - Ảnh: H.VY
Ông Kiên cũng mong công chúng có dịp chiêm ngưỡng các tác phẩm một cách trực tiếp, trực diện hơn để phần nào hiểu được đời sống và phong cách sáng tác của các họa sĩ Trường Mỹ thuật Đông Dương những năm đầu tiên.
Dịp này bảo tàng cũng vừa ra mắt bộ nhận diện thương hiệu mới với biểu tượng, màu sắc và ngôn ngữ thị giác vừa biểu cảm vừa kế thừa tinh thần di sản: lưu giữ, lan tỏa và kết nối.
"Chúng tôi lưu giữ những giá trị đã làm nên lịch sử và bản sắc của dân tộc, cố gắng lan tỏa cảm hứng nghệ thuật đến với đông đảo công chúng nhất có thể và nỗ lực kết nối giữa các thế hệ, giữa nghệ thuật và đời sống, giữa Việt Nam và thế giới.
Đây là những nỗ lực để bảo tàng không chỉ là nơi trưng bày mà còn là không gian sống, nơi nghệ thuật được lắng nghe, cảm và sống cùng thời đại" - ông Nguyễn Thiều Kiên chia sẻ.
Theo ông Nguyễn Thiều Kiên, vận hành một bảo tàng tư nhân đòi hỏi rất nhiều khía cạnh từ nhân sự, quản lý, bảo quản, trưng bày, giám tuyển...
Ông Kiên đặt tiêu chí phát triển từng bước nhỏ mỗi ngày, biến bảo tàng thành nơi chỉn chu, chuyên nghiệp nhất có thể để công chúng có trải nghiệm mới mẻ, thoải mái khi xem tác phẩm.

Bức Mona Lisa phiên bản 1974 của Mai Trung Thứ tại trưng bày "Những gốc rễ không ngừng vươn"
Một số hình ảnh tại triển lãm Những gốc rễ không ngừng vươn:

Khán giả xem tranh của Nguyễn Gia Trí, Tô Ngọc Vân, Trần Văn Cẩn... tại trưng bày - Ảnh: H.VY

Làng quê của Nguyễn Gia Trí

Chân dung thiếu nữ của Trần Văn Cẩn

Từ Hải của Vũ Cao Đàm

Thiếu nữ bên suối của Lê Thị Lựu
