Tại hội thảo "Cặp Cảng hàng không quốc tế Long Thành - Tân Sơn Nhất: Phương án khai thác định hình cửa ngõ hàng không quốc gia, hướng tới trung tâm trung chuyển khu vực trong kỷ nguyên mới", do Học viện Hàng không Việt Nam phối hợp với Viện Đô thị thông minh và quản lý - Đại học Kinh tế TP HCM tổ chức ngày 11-9, ông Uông Việt Dũng, Cục trưởng Cục Hàng không Việt Nam, khẳng định đến nay vẫn chưa có phương án nào được lựa chọn nhằm khai thác đồng thời 2 sân bay.
Nên khai thác theo từng giai đoạn
Theo TS Nguyễn Thị Hải Hằng, Giám đốc Học viện Hàng không Việt Nam, sân bay Long Thành khi đi vào khai thác cùng với Tân Sơn Nhất sẽ hình thành hệ thống cảng hàng không kép, đóng vai trò cửa ngõ quốc gia và hạt nhân trung chuyển khu vực. Đây là một bước đi chiến lược để nâng cao vị thế Việt Nam, đưa TP HCM trở thành điểm đến hấp dẫn về thương mại, đầu tư, du lịch, logistics và dịch vụ hàng không chất lượng cao.
Bà Hằng nhấn mạnh việc xây dựng một sân bay hiện đại đã khó, để khai thác hiệu quả và bền vững còn khó hơn. Vì thế, cần phân định rõ vai trò giữa 2 sân bay, xác định thị phần và mạng đường bay hợp lý, đồng thời hoàn thiện hệ thống kết nối đường bộ, đường sắt, metro và dịch vụ trung chuyển, để sân bay Long Thành trở thành trung tâm giao thông của cả vùng.
Sân bay quốc tế Long Thành đang được đẩy nhanh tiến độ giai đoạn 1, dự kiến đưa vào khai thác từ giữa năm 2026. Ảnh: LAM GIANG
Theo ông Vinoop Goel, Giám đốc Quan hệ đối ngoại khu vực châu Á - Thái Bình Dương thuộc Hiệp hội Vận tải Hàng không quốc tế (IATA), phương án khai thác sân bay Long Thành phải được xây dựng dựa trên nhu cầu thực tế của hành khách. Ông đặt vấn đề: Liệu một sân bay có thể xử lý toàn bộ lưu lượng khách quốc tế và nội địa hay không, và hành khách có sẵn sàng di chuyển xa để tới Long Thành cho chuyến bay quốc tế? "Cần xem xét tính khả thi của từng kịch bản dựa theo hành vi của hành khách và nhu cầu của các hãng hàng không, chứ không chỉ dựa trên kịch bản của ngành" - ông nhìn nhận.
TS-KTS Ngô Viết Nam Sơn cũng cho rằng việc tổ chức khai thác sân bay Long Thành cần theo từng giai đoạn. Theo ông, trong giai đoạn đầu, sân bay Tân Sơn Nhất vẫn giữ vai trò quan trọng hơn, còn sân bay Long Thành có thể tập trung nhiều hơn vào vận chuyển hàng hóa và một số tuyến quốc tế. Việc chuyển toàn bộ hoạt động vận tải hàng hóa, bảo dưỡng máy bay từ Tân Sơn Nhất về Long Thành cũng là phương án khả thi để giảm tải.
Cần một quyết định thận trọng
TS Bùi Doãn Nề, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Doanh nghiệp Hàng không Việt Nam (VABA), nhận định việc phân chia mạng bay giữa 2 sân bay là cần thiết, nhất là khi Long Thành được thiết kế với công suất 100 triệu khách/năm, có khả năng hình thành một đô thị sân bay.
"Việc chuyển toàn bộ chuyến bay quốc tế từ sân bay Tân Sơn Nhất về sân bay Long Thành sẽ giúp Việt Nam nhanh chóng tiến gần hơn tới mục tiêu trở thành trung tâm trung chuyển của khu vực. Tuy nhiên, cạnh tranh quốc tế gay gắt buộc các chính sách khai thác phải cân nhắc kỹ lưỡng để bảo vệ lợi thế của các hãng hàng không trong nước" - ông Nề nêu ý kiến.
Trong khi đó, PGS-TS Trịnh Tú Anh, Viện trưởng Viện Đô thị thông minh và quản lý, nhấn mạnh việc lựa chọn phương án phải xuất phát từ nhu cầu của hành khách và cộng đồng. Ông cho rằng sân bay Long Thành và Tân Sơn Nhất không nên đặt trong thế cạnh tranh mà phải bổ sung cho nhau, trở thành 2 cảng hàng không chiến lược cùng phát triển, góp phần giữ ổn định lợi ích quốc gia và nâng cao chất lượng dịch vụ đạt chuẩn toàn cầu.
Kết luận tại hội thảo, ông Uông Việt Dũng khẳng định chưa có phương án cụ thể nào được chốt. Ban chỉ đạo sẽ tiếp tục nghiên cứu, lắng nghe ý kiến từ chuyên gia và các bên liên quan để chọn ra phương án tối ưu, vừa đảm bảo hiệu quả khai thác vừa không làm đứt gãy vận tải hàng không. Theo ông, đây là vấn đề chưa từng có tiền lệ, tác động lớn đến kinh tế - xã hội nên cần quyết định thận trọng, mang lại hiệu quả cao nhất cho cả hệ thống hàng không và hành khách.
